Egun honetan nire gogoak

utzi nai baitu mendia,

MALDAN BEHERA DOA AGURO

NIRE GORPUTZ BILUZIA.

Honera etorri baino leen ongi

ezautu nuen herria;

txiki-denporan eduki nuen

han ene bizitegia.

Ama maiteak emaro niri

ematen zidan ditia:

MALDAN BEHERA DOA AGURO

NIRE GORPUTZ BILUZIA.

Honera ekarri nuen handikan

nire tristura haundia,

gizon doilorrek egin zidaten

bidegabe itsusia.

Orain zikina, zitala banaiz

orduan nintzen garbia:

MALDAN BEHERA DOA AGURO

NIRE GORPUTZ BILUZIA.

Mendi gailurrak ikusi zidan

arduraz penitentzia,

haranerantza ibiliteko

eman zidan lizentzia;

hari entzunik dirudit orain

hegaztina kantaria:

MALDAN BEHERA DOA AGURO

NIRE GORPUTZ BILUZIA.

Nire gurariak galdurik, lur hauetan

arbola adar-gabeen parea naiz orain.

Landare zekenak baitaduzka eremuak,

erratzak harean, haitzetan kalamuak,

nire arima dago mirari baten zain.

Eztago zeruan egun hodei batere.

Denpora sikuak garantzen ditu bere

ordu miragarriak sekula batean.

Zerura begira egoten naiz luzaro,

izarren esnetik edaten dut oparo,

baina egarri bizia daukat bihotzean.

Azken eremuon natzalako atinik,

hezur-lekuetan eztaukat zer-eginik,

ta iruten dut astiro itogin sikua,

nundik egunotan doakidan bihotza,

entzun eztelako ur lasterraren hotsa,

apur bat busti dezan lurreko kolkua.

Eztut gaur ezer jan: eztut horren beharrik;

eta gau osoan egondu naiz itzarrik,

kandeletan ikusiz eulien hegalak.

Barauetan eztut oinazerik aurkitu,

bakarrik egoteko asmotxo makalak,

eta lo-galeak benedikatu ditu.

Gainerakoa da alperrikako gauza:

Hermita eroria, hobietako lauza

eta maitalearen gorputz usteldua;

ezpaitzekidaten benetan erantzuten,

mugitu ezineko itxura hartu zuten

herio geldiaren mustur zimeldua.

Gauerdi batekin agertu zen arraina,

zilarrezko ezkatak eta buztan apaina:

Eznuen konprenitu nundik etorri zen.

Goizaldean, noski, paratu zen marean,

ta gero sartu zen jarri nion sarean,

iheri neuganantza ahalik lasterren.

Bere aginekin eman zidan dolore,

kolore denetan: gorri, beilegi, more,

ikusten bainizkion begi biribilak,

gutiziarekin, bere hegal zimelak

ebaki zizkidan tenorean kordelak,

geldiro libraturik nire orkatilak.

Eta indarrarekin eman zuen bizia.

Nire sabelean mendekuzko zuzia

izar baten moduan izeki zitzaidan.

Nire etsaiak zeuden lekurantza joan nitzen;

biak nituen hil, eta eguzki-brintzen

edertasun zabala argitu zen nigan.

Eremuak ere dauzkalako mareak,

behera eta gora egiten du hareak,

eta nire gorputzak ezin egon zutik.

Arroken ostean agertu den etsaia

ene begian da baratzeko galaia,

itsuki baitiotsat: Ken hadi hemendik!

Haitz gorri beltzetik datorren arranoak

moldegaizki lotzen dizkit anka-besoak,

eta laket bizian etzaten da lotan.

Koba sakonetik irten duen sugeak

egunero dizkit moztutzen bost erpeak;

hegaztinari zaio hurbiltzen narrastan.

Batzutan diotsat ilunpeko jaunari:

Animali biok dira nire lagunak;

nire deserriko mahats geza bigunak,

ze moduz jakin gabe, orain dizkiet zor.

Biziko lorean ernatu da kimua:

Sugea, arranoa, ta azkenean zimua;

hiru animalia baizik eztago hor.

Hiru gorputzekin egin nuen arbola

sikuari, gero, eman nion odola,

bihotzetik ugari atera nuena.

Arrainen hegalak ziren bere sustarrak,

arrano zurien lumak ziren adarrak,

eta bere tronkua sugeen buztana.

Haritz bedeinkatua

adoratu nuen.

Nire belaunak

lurrean jarri

nituen.

Ordu hartan

nik eznenkien

zerk iharrosi

ninduen.

Haritz bedeinkatua

adoratu nuen.

Arbola bakarreko

harizti maitea:

Egun oraindik

eztuzu bete

urtea;

indar haundiz

apurtu duzu

lotu ninduen

katea.

Arbola bakarreko

harizti maitea.

Haritzaren adarrak

mugituz biziro,

aita nirea

balitz bezala

emaro,

behar nuen

bendizioa

partitu zidan

luzaro.

Haritzaren adarrak

mugituz biziro.

Haritza, egun triste hartan,

hola mintzatu zitzaidan.

Libertatea lortu nuen katea apurtu zenean,

  baina bihotza

  geldo ta hotza

neukan nire bularrean.

gizon akabatua.

Lurreko jabe laztana,

zeruek maitatua.

Jaungoiko poteretsuak,

eskuz bedeinkatua.

Ezkeunkan izenik ere,

mendietatik zeihar.

Erantzunik egunari,

egiten dugu negar.

Herririk herri genbiltzan,

tristuraz eta makal.

Gatazka hamorratua,

burrukaldi hertsia.

Buztina hilaren kontra,

genbiltzan izakiak.

Ilunpeko erreinutik,

agertu zen bizia.

Amak amoriotsuak,

aitak bihotz-gogorrak.

Gurasoek elkarrekin,

bake ondoko gerrak.

Alimentatzen dituzte,

derrigorrean haurrak.

Galileako lurrean,

bizitzen ginen denok.

Andreak eta gizonak,

neskatxak eta haurrok.

Morroiak eta mutilak,

dira zerbitzurako.

Gizona ihes egiteko,

katigutasunetik.

Erdi bitan partitzen da,

guztiz engañaturik.

Gorputza eta arima,

erratuz dabil beti.

Ingude-mailu artean,

hauzirik zaharrena.

Eztira konforme izanen

andrea ta gizona.

Burnia trabailatzeko,

behar da lan zekena.