Hiru

Egunak egin zituen Estebanek Nikos Kokkiniasen itzal kiskaliak berotuta.

        Itzarririk ematen zituen gauak, oraintxe ohean, oraintxe telebista aurrean nekeak noiz ehoko. Ez argazki hark ostu ziolako loa, ezta lastargi bilakatutako gizonak bakean uzten zuelako ere, ordea. Leher eginda harrapatzen zuen goiz-albak maiz, besaulkian bil-bil eginda mantapean. Etxeko gastuak murrizteko erabakia hartu zuenetik, udal liburutegira jo ohi zuen berogailua erraz antzean pizten zutelako. Hala hasi zen ordenagailuekin. Ordutegira, ohitu zen. Langileen aldartera, beharko. Azken aldian herrira heldutako etorkinez inguratuta irakurtzen zuen prentsa goizetan. Nahi aldean zaratatsuak zitzaizkion ikasleen artean zabaltzen zituen webguneak arratsaldeetan, lan aukeren bila ez ezik, zernahiren atzetik iritsita.

        Hala sartu zen Kokkiniasen bizitzan. Arian, batetik eta bestetik lortutako txatalez, beraren oso bestelakoa ez zen gizonaren noiz-nola zabalagoa osatzea lortu zuen heriotzaren oihartzunak iraun zuen artean. Hasieratik erakutsi zuen Estebanek gertaerak inarrositako jendeak Legebiltzar atariko arbola ihartuan lagatzen zituen oharrekiko ardura. Hizkuntza ez, baina bederik zirilikoa irakurtzen ikasi behar zuela ebatzi zuen. Amorratzen heltzen zen transkripzioei berehalaxe ekiteko. Herdoila kendu behar izan zion zekien ingeles motzari. Foroetan sartzen hasi zen, eta laguntza eskatuta, paperetako batzuk itzultzea lortu zuen.

        Min-minean hunkitu zuen egunetik egunera aldare bihurtzen ikusi zuen Sintagma plazako enbor kiskaliak zioenak.

        — Negarrez, Esteban?

        Luze gabe, eta Interneten aurkitu zituen mapei esker, Atenasko gibel-erraietan barrena mugitzen ikasi zuen. Antzinako oihartzunak zekarzkioten etorbideak ziren, antigoaleko izenak zeuzkaten kale eta plazak, izan turistikoenak zein aldirietakoak. A3 formatuan inprima ziezazkioten lortu zuen, zuri-beltzean ezinbestean. Heriotza-tokiak nabarmentzeko sistema bat zerabilen buruan, eta asmatu zuela esango zukeen. Errotuladoreen koloreak hasi ziren hizketan orduan.

        Ibilian, dezente Kokkinias gehiago azaleratu zitzaion Atenasen bertan, amuarrain tripazgorakoz bete zen arte erreskatez, arrisku sariz eta murrizketaz pozoitutako erreka. Nolatan ez dakiela, hildakoen errolda zeraman webgune batera heldu zen. Ikaragarri egin zuen aurrera egun hartan. Ordura arteko mapa zikina kolore biziz jantzi zen.

        Inor bakarrik ez uztea zen kontua. Hala adoretzen zen irakurlea zerrendari sarrera ematen zion aldarrian, ez zegoen zertan lotsaturik. Ez ziren suizidioak. Lexikoa bera zen moldatu beharra zegoena. Hilketa sozialak ziren azken hilabeteetan Grezia mankatzen ari zirenak. Hunkitu egin zuten hitzok. Heriotza haiek guztiek arduradunak zituztelako ziren hilketak, eta zertan lotsatu ez zuten pertsonak zirela biktimak gardosten hasi zen bera ere bere artean.

        Bat zetorren webguneko sarrera gehienetan esaten zenarekin. Hiltzaile garbia zegoelako ziren krimenak. Keak salatzen duen bezala pospoloa piztu duen eskua, hala salatzen zuen Sintagma plazako Nikos Kokkiniasen gorpu kiskaliak azken urteetan nagusitu zen logika ekonomikoa. Sarean pentsatu zuen. Sistemak huts eginda, gizarte tradizionalaren abantailetan, izan familia zein lagun taldeak, langabe gelditzen denak onenean izan lezakeen sostenguan. Noiz galdu zuen ingurukoen babesa Nikos Kokkiniasek? Noiz heldu zen ondorio horretara, sarerik ez zuela? Eta berak egin bazion uko beragatik errukirik senti ez zezaten?

        Hitz horiexekin irten zen liburutegitik egun hartan. Eta asteetan nahi izan ez zuena topatu zuen atarian. Denboratxoa zen lagunak ikusten ez zituela. Ez zuen horretarako asmorik, berek behartu zuten nola zebilen galdetu ziotenean. Hala azaldu behar izan zien zertan ematen zuen eguna lanik gabe gelditu zenez geroztik. Eta halaxe aitortu zuen, disimulurik gabeko garraztasunez, gertuago sentitzen zela greziarrengandik herritar askorengandik baino.

        — Enpatia deitzen zaiok horri.

        Sakelako telefonoa atera zuen, deiak jasotzeko bestetarako erabiltzen ez zuena, eta hots egin ziezaiotela eskatu zuen, bertatik bertara. Egoteko lasai, ez zuela deia hartuko.

        Jakinarazpen sintonia.

        Berehala jo zuen. Mikis Theodorakis. Imaste Dio.

        — Kantuan jakingo banu, ez nindukek isilduko.

        — Hiri burutik egin zaik.

        Berehala aldatu zuten solasa, batera joango ziren plazaraino. Ez zuela ezertarako presarik erantzun zien. Trenbide zaharreko aldetik jo zuten, elkarren ondoan kimu berritzen hasitako platanopean, Esteban erdian. Errepide bestaldean, musika-eskolako parkean, ume batzuk egunkari orriaz eginiko kapela bat paratua zioten Peñafloridako kondeari. Brontzezko buru handi bat kareharri tente handiago baten gainean. Errepidea zeharkatu zuten, ibai ertzetik segitzeko gero. Arratsalde ederra atera zuen. Halaxe asmatu zuten berriz ere zertaz hitz egin. Barandan bermatuta, ibai agortuan agerian gelditzen ziren haitz argietan erreparatu zuten, ezkailuen jolasa ur berdetuan. Barre egin zuten ahateei buruzko txorakeria batekin. Itzulia zuen umorea Estebanek. Berdura plazan zeudenek saltzaileetako batekin mintzatzen gogoratuko dute.

        — Nik plazatik goraxeago utzi nituen.

        Hala aitortuko zuen gerora bi lagunetako batek.

        Ez zen berandu, baina basamortua zirudien udaletxe inguruak. Urteak ziren ohiturak aldatuak zirela. Ez zebilen umerik kontzejupean pilotan. Orain pakistandar helduak ibiltzen ziren denbora pasa, palaz beti. Solasak ekarri zuen gaia, eta soziedadera joatea erabaki zuten. Mokadu erraz bat, astegun buruzuria izanik inor egongo ez zelakoan. Arrautzak erosi zituzten bidean ixtera zihoan azoka plazako azken dendan, eta txorizoa, mutur bana ateratzeko lain.

        Gauari ostutako bi orduko aterpea izango zen, pentsatu zuen bere bostean Estebanek. Nikos Kokkiniasek auskalo noiz galdua zuen sarea.

        — Baina agudo etxera, aditu?

        Ez zebiltzan oker, ez zegoen beste inor. Argiak hots mehe batez piztu ziren, ia denak batera. Joanak ziren garai bateko sartu-irtenak lanetik etxerakoan. Hiru baja azken batzarrean, non eta herrian sartzeko zerrendarik luzeena izan duen soziedadean. Bodega ondoko mahaia hartu zuten. Estebanek berak atondu zuen lagunak zartaginak atera eta sua pizten zuen artean.

        — Urtekoa?

        Merketik jo zutela, Bastidako lagun bati esker txukuna lortzen zutelako. Hala erantzun zien ertzainei, galdezka etorri zitzaizkionean. Hormaren kontrako aulki luzean eseri omen zen Esteban, telebista aldagailua aiztoaren alboan zuela. Ogia zatitu zuen. Basoak ardoz bete. Ez zuen isiotu, nazkatua zegoela albisteekin. Nahiago izan zuen baten batek ahaztutako egunkariari begiratu pasada eman.

        — Zuek lanean ondo?

        — Egon hadi pixka batean. Oraintxe nauk.

        Sukaldetik mahaira eseri orduko eman ziola Estebani lantegiko gorabeheren berri akordatzen da laguna, pikillo batzuk prestatu zituela baratxuriarekin hasteko, arrautzei gutxi iritzita. Iranera ari zirela tornuak saltzen azaldu omen zion, abila zutela komertziala, horri esker eusten ziotela.

        — Txaplanean.

        — Eta kobratzen?

        Iranerako ari ziren tornuak egiten, Egiptorako, Israelerako.

        — Nagusiek ez ditek hainbeste albistegi sekula ikusi.

        Zenbat edan zuten. Botila bat. Kafea gainetik, eta pattarrik ez berak. Estebanek patxaran bat, bizpahiru jela kozkor botata kopara.

        — Besterik ez?

        — Nahikoa da astegun buruzuri baterako.

        Ezin seguru esan bigarren bat hartu zuen. Botila mahai gainean zen, zer ardura ote dio. Hamaiketarako kalean ziren, hori badaki. Inor ere ez zebilen kalean. Garagardo bana eskatu zuten Mikelenean. Hori seguru zekien, ilargiaren adinako erlojua du-eta barra atzean. Barran nortzuk zeuden ere, esango luke.

        — Eta Esteban?

        — Han laga nuen. Etxera nindoala esan nion, lana nuela hurrengo egunean.

        Ulertu ezin izan zuen zerbait zirriborratu zuen ertzainak mahai ertzean utzia zuen karpeta gaineko paperean.

        Ezin izan zien besterik esan gau hartaz. Bera etxera joan zenean kalean utzi zuela Esteban Alberdi.