Ene Caracasko dama beltz

        maiteari

        «sasi-andrea» deitzen zioten.

Caracasko edozein tabernatan

    —kuba-libre

          eta

              argi gorri—

ezagutu nuen haren azal iluna.

Txabola batean jaioa,

hona hemen bataioa:

Izena:                    Pobre.

Abizenak:                Tristetasun,

                              Bakardade,

                              Gogorkeria,

              eta berriz Bakardade.

Jatorrizko bekatua:  Pobre izatea.

Latorrizko txabola batean

beltzez margotutako

hitz batzuek

        egiten zuten garrasi:

    «Bizitzako feria:

    aberatsek asko,

    eta guk

            miseria!»

    Pobre izatea izan zen

    bere jatorrizko bekatua,

    eta horregatik

            betiko madarikatua.

    Haurtzarorik bizi gabe

            andretu zen

    eta, bakardadea hautsi nahian-edo

      —artean hamabi urte—,

            gizon bat izan zuen maite...

    Gizona joan,

        semea etorri,

              aurren arantza

                    eta gero

                            elorri...

    Semea aurrera ateratzeko

          taberna bateko barra batean

                        hasi zen

                                        lanean.

    Taberna hartan

    emakumeak

            lan-da-lan

                    eta gizonak

                            dilin-dalan...,

    eta dama beltza ere

                                        halatsu:

    kuba-libre

              eta argi gorri,

                    beste gizon bat joan

                                  eta

                    beste seme bat etorri!

    Hogei urte zituenerako,

    azkenik,

    bost seme gorde behar izan zituen

                          bere magalean...

                          eta dilin-dalan,

                          ez zuen

                              gehiagorik

                                              izan.

    Handik aitzina,

    bost kimu haiek,

    haragizko kate-mailak balira bezala,

        amaren bakardadea

              inguratu zuten,

    eta haiek aurrera ateratzea

    ez zuen beste buruhausterik izan.

    Horrela,

    gauero

    kuba-libreari eusten zioten

              eskuko bost hatzak

              bere bost semeak ziren.

    Hala ere,

    aho haiek mantentzeko

    lan hura

                        ez zen nahiko...

    Lan bila-ta-bila,

    atzetik beti

    zigorra eta makila...;

          lanik ez,

              etsita...,

    ordu arte egin ez zuena

        egin behar izan zuen:

    bere bost semeak

      aurrera ateratzeko

          gorputza saldu behar izan zuen.

    Eta biharko egunean

    —nork daki?—,

    hain neke handiz

                hazitako semeek ere,

    haiek ere,

            beharbada,

                          hanka eginen diote

    eta

    bere bakardadea

        inguratzen duen

              haragizko katea,

  h

    u        re,

            e            ra

      ra            u

                    h

                                ere

    betiko hautsiko da

    eta

    aurrerantzean

    ezinen du haragirik sentitu:

    Caracasko dama beltza

    berriz geldituko da bakarrik,

    sekula

        baino

                                bakarrago...,

    kuba-librea eta gaua

        bere azal beltzean

            dolu beltz eginik...

    Orduan,

    Caracasko edozein zikin-tokitan,

    hegazti harrapariak,

                      hagoan,

        bere hogeita hamar urteko

              gorputz zimurtuaren zain

              egonen dira...,

    eta gero,

    mundu honetan

    noizbait ere bizi izan denik

              ez du inork jakinen...

                    Dama beltza,

                    iluna,

                    maite-maitea:

    azken hau,

      besterik ez bada,

          gerta ez dadin,

          lerro hauen bitartez

          omenaldi txiki hau

          eskaini nahi dizut.

Izena:                            Pobre.

Abizenak:                      Tristetasun,

                                        JUSTIZI EZA,

                                        Gogorkeria,

                          eta berriz JUSTIZI EZA...,

                          eta berriz,

                            eta berriz

                                eta beste mila aldiz!

    Munduko ama «garbiak»:

    zuenetako norbait,

    mediorik ez,

    seme-alabak aurrera ateratzeko

              gorputza saltzeko

                            prest balego,

                            altxa dezala eskua...

    Zeuen bizietaz

    harro zaudetenak

    eta

    zeuen lotsa agertzeko

    kapaz ez zaretenak,

    behingoz bederen

              zaudete isilik,

                            ixooooooo...!,

    erraiak lehor,

    ene Caracasko dama beltz maitea

                oraintxe baitator...

    Sasi-andrea deitzen zioten...

    Sasi-andrea...

    Sasi...

    Ss...