Poesia kaiera
Poesia kaiera
Carlos Drummond de Andrade
itzulpena: Koldo Izagirre
2014, poesia
64 orrialde
978-84-92468-61-4
Carlos Drummond de Andrade
1902-1987
 
 

 

70eko Munduko Kopa

 

Nire bihotza Mexikon

 

Nire bihotzak ez du jokatzen ez du ezagutzen

jokatzearen artea. Zoratzen duen

estadioetako bolatik urrun jotzen du,

jarraitar, bere klubaren jopu.

Nirekin, nire baitan, nire zaintzapean bizi da.

Egun, haatik, itzarri eta, hara!, ez nago neure onean:

Bihotzaren berririk ez? Mexikon da,

zuzenean joana, ezer esan gabe,

txoko batean kokatua diskret,

bandera inarrosi, mikrofono,

txalo eta txaranga artean, eta bat-batez,

zelan jazo den nik neuk ere ez dakidala,

harrotu egin da,

eta jarraitar bihotza da bihurtu

dena jo, joka eta jokatuz,

maitez eta amorruz, orro: Brasil!

 

 

Zoriontasunaren unea

 

Piztien oldarrean

eta inurrien zuhurrean

Seleçaoak aitzina

driblatu

atzera

bildu egiten du.

Urrun daukat eta nire baitan.

Botek birrindutako Jaliscoko estadioa,

belar nekatua,

bola burlatu eta burlosoa naiz.

Ikusten? Ez naiz ikusle. Jokatzen ari naiz.

Keinuen anabasan, sasitzan

izterreko ukaldian

huts egindako golaren oinazean

erlojuaren itzulian eta handituz doan

itzalpe eremuan eta iristen ez den edo iritsi bai

baina aurkariarena den tantoan… replayaren

bare geldoaren errepikatuan.

Nik ez nuen merezi

jaurtiketa ahul eta oker horren kolpea.

Adurra zuzentzen duen jainko fribolo batek

zigorkatutako hamaika mutil dira

nire hamaika atletak.

Ezinbestekoa da jainko friboloaren aurka ekitea

dena berrizkotik sortzea: inurritxoa

bidea ebakitzen

paretako zementuaren sarrian.

 

Orduan hazten dira gizonak. Norbera da

borroka osorik, zinez. Eta artea da osorik.

Geometria maltzurra,

airezkoa, musikala, elkar ulertzen duten

gorputz jakintsuena, gorputz eder eta izerditu beraren

atal polifonikoena. Barre egiten dut,

barre zorioneko mintasunez, emetzen baitidate

Tostaok sortuz eta Jairrek amaituz

emaitzaren jokaldia.

 

Goooooooooola da eztarri loratuan

marrantatuan errementatuan, gola neure bular zabalduan

gola neure karrikan terrazetan

tabernetan banderetan txapliguetan

gola

zezensuzkoen erroberaren orrobiran gola

bere kasa airean ospatzen duten

papertxoen eurian: paper bakoitza

herrialde osoan barreiaturiko dantzaren barrea

besarkada musu eta kantuen festan

legezko gola da berezko gola da eztizko eta ekizko gola da.

 

Inork ez nau geldiaraziko, milarena jokatzen dut nik

Pele errege errepublikazalearena egiten dut

herria atleta bihurtua

joko magikoaren poesian.

Rivelino naiz, izenaren irudia

sakatuz, zorrotz, falta.

Clodoaldo naiz Everaldoren puntua.

Brito naiz eta bere burukada bizia

Gerson eta Piazzarekin hazi egiten naiz

indar berriz. Benazko harrotasunez

naiz Carlos Alberto kapitaina.

Felix, besoartea

bola biltzeko eta salbatzeko atea.

 

Nolatan berotu zen horrela jokoa?

Zein adore bikoiztu azaldu ziren

barne ordezkoen aulkitik?

Ibai batek iragaiten nau ala Atlantiko itsasoa naiz

kantxan barrena pasatzen eta

azkenbako bideo batean, izaki bakarrean

bildutako herritarren artean hedatzen?

 

Tanpez Brasil baturik geratu zen

bizi pozez, heriotza, gorrotoa

txirotasuna, mintasuna, gibelamendu goibela

handitasunezko eta tinkotasunezko

une garden bat bihurtuz

kirola bitarte.

Ohorez eta graziaz

edertasunez eta apalik garaitzea

heldua izatea eta bizia merezi izatea da,

sortzaldi bat, maitaldi bat.

Zagalo mutil zagaiari

eta bere zelai eta estalpe gizonei

zor diete nire herritarrek

zoriontasunezko minutu hau.

 

Copa do mundo de 1970

Meu coração no México

Meu coração não joga nem conhece / as artes de jogar. Bate distante / da bola nos estádios, que alucina / o torcedor, escravo de seu clube. / Vive comigo, e em mim, os meus cuidados. / Hoje, porém, acordo, e eis que me estranho: / que é de meu coração? Está no México, / voou certeiro, sem me consultar, / instalou-se, discreto, num cantinho / qualquer, entre bandeiras tremulantes, / microfones, charangas, ovações, / e de repente, sem que eu mesmo saiba / como ficou assim, ele se exalta / e vira coração de torcedor, / torce, retorce e se distorce todo, / grita: Brasil! Com fúria e com amor.

Momento feliz

Com o arremesso das feras / e o cálculo das formigas / a seleção avança / negaceia / recua / envolve. / É longe e em mim. / Sou o estádio de Jalisco, triturado / de chuteiras, a grama sofredora / a bola mosqueada e caprichosa. / Assistir? Não assisto. Estou jogando. // No baralho de gestos, na maranha / na contusão da coxa / na dor do gol perdido / na volta do relógio e na linha de sombra / que vai crescendo e esse tento não vem / ou vem mas é contrário... e se renova / em lesta lesma de replay. / Eu não merecia ser varado / por esse tiro frouxo sem destino. / Meus onze atletas / são onze meninos fustigados / por um Deus fútil que comanda a sorte. / E preciso lutar contra o Deus fútil, / fazer tudo de novo: formiguinha / rasgando seu caminho na espessura / do cimento do muro. // Então crescem os homens. Cada um / é toda a luta, sério. E é todo arte. / Uma geometria astuciosa / aérea, musical, de corpos sábios / a se entenderem, membros polifônicos / de um corpo só, belo e suado. Rio, / rio de dor feliz, recompensada / com Tostão a criar e Jair terminando / a fecunda jogada. // E gooooooooool na garganta florida / rouca exausta, gol no peito meu aberto / gol na minha rua nos terraços / nos bares nas bandeiras nos morteiros / gol / na girandolarrugem das girândolas gol / na chuva de papeizinhos celebrando / por conta própria no ar: cada papel, / riso de dança distribuído / pelo país inteiro em festa de abraçar / e beijar e cantar / é gol legal é gol natal é gol de mel e sol. // Ninguém me prende mais, jogo por mil / jogo em Pele o sempre rei republicano / o povo feito atleta na poesia / do jogo mágico. /  Sou Rivelino, a lâmina do nome / cobrando, fina, a falta. / Sou Clodoaldo rima de Everaldo. / Sou Brito e sua viva cabeçada, / com Gérson e Piazza me acrescento / de forças novas. Com orgulho certo / me faço capitão Carlos Alberto. / Félix, defendo e abarco / em meu abraço a bola e salvo o arco. // Como foi que esquentou assim o jogo? / Que energias dobradas afloraram / do banco de reservas interiores? / Um rio passa em mim ou sou o mar atlântico / Passando pela cancha e se espraiando / por toda a minha gente reunida / num só vídeo, infinito, num ser único? // De repente o Brasil ficou unido / contente de existir, trocando a morte / o ódio, a pobreza, a doença, o atraso triste / por um momento puro de grandeza / e afirmação no esporte. / Vencer com honra e graça / com beleza e humildade / é ser maduro e merecer a vida, / ato de criação, ato de amor. / A Zagalo, zagal prudente, / e a seus homens de campo e bastidor / fica devendo a minha gente / este minuto de felicidade.