Hitzaurrea

        GAUA

        Zelan sinetsi gauak opariko ez digun egunsentian? Nork dauka horrenbesterako ausardia eki goria bizitzaren tenorea dela baieztatzeko hortxe berton daukan iluntzea aditzeko gauza ez bada? Zeinek ez du igarriko ilunabarrez antzu den maitasunak ez daukala osto gabeko ardaska igertuak baino sustrai sakonagorik? Zeinek?

        Bart sobera edan nuen, atzo lar maite izan nuen, eta herenegun Walhallako plazerrak zurrutatu ere. Dzanga! Hil gabeko gudariak denboraren muga birrinduz eguneko kemena Marirengan ixurtzera doaz, Anbotoko leize sakonetan barrena...

                Gaua zulatzen duten ahausietan

                igortzen dizut gaurkoan gutuna

                agian eri helduko zaizuna

                hitzok ere gorri blai odoletan!

        Inon kokatzeko bada Barrenkaletik erreka ondora doazen karrika estuetan sartu behar izango genuke Omarren gaua; Gure Txokotik K-2ra luzatzen den bide amaitezinean, gorputza dinbili-danbala pankromatikoan irristatzen delarik kaleak garbitzeko asmotan itzelezko mangerekin ureztatzen dituztenetatik ihesi larrian.

        Ihesian, beti ihesian... Bakardadetik, inkonprensiotik, garaun murritzeko buru estuetatik, inguruko ateoen joera kristauzaleetatik. Ospa... Tabernara, ilargira, lagunen tabernara, izter humelak jagoten dituzten izara loretsuetara.

        Izaretan zarratu eta eragion txaramelari, edo hobe ez egin urratu soaldia; ez hatsitu laztanen lurrina. Poeta bati hire bularrari darion dardarrak zorionez dio asetzen sabela, sakela, eta betetzen dunan gela. Hago, habil, hakioooo. ai! aai! aaahai! aaahhhai! iiiiihh! iuuuuh!

                Trenetan

                elkarren larrualde ezkutuenetan

                gose izan eta

                zure beste ezpainak

                orgasmoko atera

                eraman ninduten

                burmuineko estalkia kenduta

        ZULATZEN

                jainkoa ez bait da ezer zuek barik

                zatozte erreboltara

                birjinek gozatu egin gura zaituzte

                eta ezin diezaiekezue mesede hau uka

        Urak ez doaz bare Mundakako itsasadarretik. Jentea surfean baino ohituago duzu kaitik aditzen, zerbezatik zerbezara edo ardotik ardo haizea hartu eta auzoaren gona berriaren pliegeak miatzen, urrunetik datorren zeru laiatua bezain astiro.

        Gaurkoan berriz, itsasoan ez ezik bada lurrean bestelako arriskua ere, «Mundakako Marrajua» deitu hori kale eta tabernetan zehar ei dabil eta. Inguruko atsoak txaramela ondo daukate, pentsatu barik ezpainak josita daroazela, gero. Kristo hark beste urte daukan ateo honek bizi luzea espero duen arren ez dirudi —txepetx horiek adituz gero— luzaro izango denik Calvarioko aldapa hartu orduko.

        —Zure ama biziko balitz!

        —Ala neskato! Goazen aguro etxera, plazan freskatzen hasi da eta.

        —Hobe zenuke daroazun bizitza utzi eta behingoan tajuzko zeozeri oratuko bazenio hor Bilbon beti denbora alferrik galtzen egon barik.

        —Alaba be hantxe abandonata dauka eta. Eskerrak amari...

        Eta ohizko abar luzea. Ez da lekurik disidentziarako Izaro uhartea estropadetan galdu zutenen herrian, ez da andrerik berez gure marrajuari hurbilduko zaionik, ez da batzokian garagardorik gonbidatuko dionik... «Anaien aurpegian begirada hotza, bihotz berotasuna izaten da motza...» dio aspaldiko kantak. Hala ere, non biziko norberak bere herritik aldenduta?

        Hodeiertz urrunean galduta begiak lainotu, eta olatuen bits zuriskak ateratzen duen distira magikoak bekainek estutu arazten dizkio. Urruneko nabigazioan belauntzi piratak, Caribeko hondartza tropikalak, rnultinazionalen eskuetatik libre izan nahian ihesi ateratzen den reggaea. Tartean izurdi jostariak, ostadarra eta lantzean behin ilargi borobildua ere. Atzean lotu dira iluntzeak estaltzen dituen teilatu gorriskak, arestian arrantzale zirenen etxeak eta harrizko karrika txingorrak. Talan, Santa Katalinako haitzak begikune suminduaz birrintzen dituen olerkaria, Antonia eta harena, Jaenetik trenak ekarritakoaren semea. Izengoitiz, ezizenez: Omar Nabarro, begiradaz ere jentea artegatzen duena.

        AHAUSIETAN

                Iragan egunak lore,

                                    landare,

                petaloak zabalik

                ur hau edan

                eta edan.

        Gaua urruntzean goizalde gelidoak hezurrak kixkaltzen dizkizu melankoniaren ilendi goriaz. Berau duzu nostalgia eta bakardadearen uhin kupidagabeek lotsagabeki aztintzen duten harrizko kaia. Eguneroko bizitzaren kai monolitikoa.

        Suteak itzalita indiferentziaren laino grizak emeki emeki atzoko laztanak moztu, eten egiten dizkizunean hiriko faroletan zure desesperazioa isladatzen da. Izpi ñirñirkariek latigo ekiten dizute, «begira» esanez «ustez zinena eta benetan zarena». Hezurrak kizkurturik, lotsaren lotsaz amildurik... Ibaia egunero bezain marroi dageri, atzo bezain hatsitu, lehen bezain opakoa, murgilgaitza.

        Ordu horietan ekiak berunezko belainoekiko gatazkan nagusitzeko kemen haina bildu ez duenean dira komeriak. Bart ilusioa, desira menderakaitza zena orain samina besterik ez da. Lehentxoago ondino laztana eta sentsualidade gardenaren itxura zeukana oldu egina da, ilusio abarrak ihartu egin zaizkizu igaliaren gozoa ia ezagutu orduko, eta kaletik zoaz.

        Kioskoa zabaldu dute ja, eta atzoko legez hortxe ikusten dituzu pintzan egunerokoak eskegita. Hiru hildako Filipinetan. Athleticek merezi ez bazuen ere atzo berriro galdu. Presoak gose greban, herenegun jasaniko torturak salatzen dituzte oraingoan. New Yorkeko oskesta sinfonikoa Arriagan...

        Egunkaria hartu eta bazoaz maitasun eta ardoaren biharamonaz klasera, agian —subertez— dozena erdi edo hamar ikasle izango duzu Santurtzin zai, hantxe, portu ondoan. Trenean atzoko neskaren usaia eta gaurko ikasgaiaren gomuta nahastatzen zaizkizu txarto irabiaturiko opilean; gatz gabeko entsaladan. Baina... poeta naizenez gero ez dut ezertxo ere espero, ez orain eta ez gero.

        —Santurtzira joan-etorria.

        —Komo dize?

        —Idaibuelta a Santurze.

        Trenaren grizak ez du egunsentiaren apala urratzen. Aurrean aurpegi patetikoak, ilunak, logura galantaz kargatutakoak. Eskuinaldera Altos Hornos, ezkerretara blokeak, aurretik portua, eta haruntzago ezer ere ez. Egundoko bakardadea, zulo amaigabea eta olerkiak idazteko premia gorria. Egunkarian doaz lehen anotazioak, olerkiren baten lehen notak —eta ixiluneak— auskalo zein konpasetan... eta izen bat. Ordu batzu lehenago gaua zurekin konpartitu duenarena. Apurka apurka ia konturatu gabe argitu du egunak, eta trenak Portugaleteko estazioa be utzi du atzean.

Iñaki Goitioltza