Detektibe emozionalak
Victor imajinatzen du

 

 

Ohetik altxatu bezain pronto jakin du. “Hau da nire bizitzako azken eguna”. Bizarra egin du ispiluaren aurrean. Xehetasunei erreparatzen die.

      “Gaur hilko naiz. Baina ez dut argi zein unetan”. Neure burua hirugarren pertsonan. Gaur hilko da. Gaur hilko naiz. Baina ez daki argi zein unetan. Baina ez dakit argi zein unetan. Bakarrik ez banengo bezala. Ispiluaren aurrean biluzik, sudur gorria jarri dut zakilean. Telepatikoki komunikatzen naiz zakilarekin. Nirearekin, besteenarekin. Eta besteen gorputzen absentzia nirean. Rocio, Rocio, Rocio. Inori axola balio bezala. Ez daki egunaren zein unetan hilko den. Baina besteen gorputzaren absentzia berean. Rocio, Rocio, Rocio. Zenbat tardatzen du harreman hasiberri batek zakilera iristen? Zure eskua, Rocio, zure laztanetan mira teleskopikoa.

      Sudur gorria jarri diot zakilari. Sudur gorria jarri dio zakilari. Eta gaurko monologoa horrela hasiko banu? Jainkoa naiz. Jendeari barre eginaraz diezaioket. Malkotan jartzeraino. Benetako jainkoa baino jainkoagoa naiz, beraz. Benetako jainkoak tristeziaz negar eragiten besterik ez daki.

      Sudur gorria jarri diot zakilari. Eta orain saiatuko naiz altxatzen, jaun-andreok, hauxe da nire gaurko numeroa! Alehop! Beranduegi ezkertiarra izateko, beranduegi feminista izateko, beranduegi maitatzeko eta maitatua izateko. Altxa adi, Rapunzel. Nondik atera zait izen hori, Rapunzel, patetikoa da. Baina benga. Altxa adi, Rapunzel. Begiak itxi ditut. Lortuko dut. Rocio.

      — Zertan ari zara? —Erika dut begira. Suma dezaket bere ezintasuna, bere idealismoa, bere maitatzeko gogoa ispiluko bestaldetik kristala zartatzen. Igo adi, Rapunzel. Ez diot une honi uko egingo. Beranduegi da niretzat.

      — Zergatik deitzen zaio igogailua, behera egiteko ere balio baldin badu?

      — Joan zaitez pikutara —dio negarrez. Eta ateak Hiroshima baino kolpeago. Hator adi, Nagasaki. Punta zorrotz baina biguneko zerbait bilatu dut ipurditik sartzeko. Ez dut topatu. Hatz lodia gerturatu dut atzera. Rocio. Zutunik, punta gorria. Rocio. Ezerk ez nau jartzen maitasunak baino beroago. Beranduegi da ordea, niretzat.

      Nire azken eguna xehetasun osoz oroitu nahi dut. Badakit gaur hilko naizela, baina ez dakit nola. Ordua da: kalera, kalera.

      Chuso arraro gerturatu da autobus geltokira. Uste dut oraindik jarraitzen duela esperimentu horrekin: “Zer gertatuko litzateke eguneko ordurik gehienak antzezten emango banitu? Eta ordu guztiak? Ni izateari utziko nioke? Eta zein da eguneroko bizitzarekiko aldea? Ez al da gauza bera? Eta nik idatziko banu antzeztu nahi dudan pertsonaia hori, eta nire ni ideala izango balitz? Che Guevara izango nintzateke orduan?” dio Chusok. Tipo hau yoga dago, baina on egiten dit, batez ere bera delako jasaten nauen azkena, edo bakarra.

      Chuso hitzontzi dabil gaur. Begiratzen diot aurpegira. Nazka sentitzen dut. Baina ezin diot esan. Begiratzen diot arretaz aurpegiko ahari bizarrari, patetikoa benetan. Troskismoaz munduan geratzen den gauza bakarra ahari bizarra da, eta bera ez da konturatu dagoeneko bera dela azkena, inork ezin duela bizar hori jasan. Baina berak bai, jasan egiten nau. Eta nik isilik begiratzen diot aurpegiko ileari, ezer esan gabe. Behar zaitut, Chuso.

      — Atzo hogeita lau ordu eman nituen pertsonaiaren azalean sartuta. Noski, ez nintzen betiko lagunekin garagardoak hartzera joan. Saiatu nintzen jende berria ezagutzen, baina pertsonaiatik betiere. Eta dokumentatzen.

      — Nola?

      — Eskuko grabagailu batekin. Hurrengo batean Rociori eskatuko diot argazki kamera batekin jarrai nazan. Detektibe baten moduan.

      — Uste dut hori jadanik egina dagoela —diot nik. Izorratu egin du komentarioak.

      — Eta zer? Sudur gorria zuk asmatu duzu ala? —lotsagorritu egin da. Hizketan jarraitu du, disimulatzearren—. Zer gertatuko litzateke astebete, hilabete, urtebete emango banu pertsonaiatik atera gabe? Orduan beste bat nintzateke? Beste hori izaten amaituko nuke?

      — Inola ere ez. Ezin diozu zure patuari ihes egin. Zure traumei, zure gauetako amesgaiztoei.

      — Baina praktikaren bitartez irits zaitezke beste norbait izatera. Eta harreman berriak gauzatzen baldin badituzu, eta jende guztiak beste bat bazina legez tratatzen bazaitu, azkenean sinetsi egingo zenuke. Teatro totala da.

      — Baina orduan teatroa izateari utziko lioke. Fikzioa izateari utziko lioke. Jarreraz aldatu duen norbait besterik ez zinateke izango; hori, edo infiltratu bat komando terrorista batean. Gainera, beti geratuko dira gauak: antzerkiko pertsonaiek amets propioak dituzte? Pertsonaiak bezala amestea lortzen duzun egunean, akaso, izango zara benetan pertsonaia hori.

      — Utikan. Kuriositatea sortzen dit infiltratuen kontu horrek.

      — Oso gaizki zaude. Eta hau guzti hau zertarako? Zer frogatu nahi duzu horrekin? Zertarako balio dizu teatro total horrek, publikorik ez baduzu?

      — Publikoa egon badago.

      — Bai, baina ez daki publikoa denik.

      — Eta ez al da ederra? Teatroa tresna eraldatzailerik potenteena litzateke.

      — Ez. Hori bizitza besterik ez litzateke izango.

      Chuso isilik geratu da une batez, pentsakor, niri begira, baina badakit ez duela luze joko. Maite nau. Badakit maite nauela. Edo are gehiago. Badakit desio nauela. Gure antzerki konpainiaren urteurreneko festan bere zakila sartu nuen ahoan, eta hor irabazi nuen betirako esklabo bat. Badakit, eta berak ezin du ekidin. Irentsi egin nuen bere hazia, barruraino, eta orain bere arima irentsi izanaren sentsazioa daukat. Besteen desiorako radar bat daukat. Badakit inguratzen nauen bakoitzak zer eta nola behar duen. Badakit zeintzuk diren beren ahuldadeak, gabeziak eta ezinak. Edonor biluz dezaket pentsamendu batez. Chusok desio nau, sutsuki. Uste dut horregatik jarraitzen duela nirekin. Berriro bere zakila zurrupatzeko adina droga hartuko dudan egunaren, gauaren, edo eguerdiaren zain dago. Beti peskizan, beti zutunik. Ni harritzen saiatzen da bere performance kontzeptualekin, intelektualki deslunbratzen. Bere ahari bizarra bezain patetikoa den ahalegina. Ez delako ausartzen drogarena aitzakia hutsa izan ote zen galdetzera.

      Zein unetan hilko naiz gaur? Ez nau batere kezkatzen, minak agian bai. Mina sentituko dut? Zer aurpegi jarriko du Chusok nire gorpuaren aurrean? Kapaza izango da, hilik nagoela ere, nire hankartera jauzi egin gabe negar egiteko?

      Chusori begiratzen diot. Begiratzen dut nola begiratzen nauen. Batzuetan pentsatzen dut jendeak, benetan, ez nauela maite. Jendeak nire beharra dauka. Eta nik behar dut jendea, jendeak behar nazan. Putakeria bat da, bai, badakit. Batzuetan desio nuke inguratzen nautenek naizenagatik maita nazaten. Beste batzuetan, berriz, bost axola zait.

      Gorpu bizi naizen bitartean ez naiz sekula bakarrik egongo. Zenbat urte gehiago iraungo dizkit gaztaroak? Jakin badakit aktore ona naizela. Eta jakin badakit gauza hauek ezin direla horrela esan. Ez da polita, ez da txukuna, ez da ondo geratzen eguneroko harremanetan. Ezin duzu esan harrokeriaz, nik badakit aktore ona naizela, nik badakit inguru hauetako oholtzan dirdira propioa dudala. Sentitzen dut publikoaren begietan, eta harreran. Txaloak gutxienekoa dira. Emanaldian zehar dago gakoa. Joko betean aurpegira begiratzen diodanean publikoari, badakit haien emozioen jabe egin naizela. Krudelkeriaz edertasuna egiten asmatu dut, eta horrek lilura sortzen du. Nire dirdira iman baten modukoa da, oro har mediokritatea delako nagusi. Badakit gauza hauek ezin direla horrela esan, badakit jendeak desterratu egingo nindukeela ahoa zabaldu orduko. Ezin dut jasan jendea. Ezin dut jasan itxurakeria. Baina ni ere horretan jausten naiz, botere amiñi bat mantentzeko modu bakarra delako. Nahi nuke besteek maita nazatela naizenagatik. Eta, era berean, bost axola zait. Oholtzara igotzen naiz eta guztiak, edo ia guztiak, seduzitzen ditut. Barre egiten dute, negar egiten dute. Une bakan batez pentsatzen dute poesia posiblea dela, une soil batez pentsatzen dute agian baietz, natura den kaos honetan edertasunaren kontzientzia aukera bat dela.

      Eta hunkidura horrek boteretsu egiten nau. Gertukoak ere seduzitzeraino. Neure burua ere seduzitu dut, akaso? Zer axola, jada ez du atzera bueltarik.

      Zenbat denboraz jarraituko dut gazte? Zenbat urte gehiagotan eutsiko diot haragi honen biziraupenari? Gutxi, ezer ez. Gaur. Kito. Betierekoa naiz. Gaur hilko naizela badakit, senak dio, baina ez dakit nola, ez dut jakin nahi, akaso gezurra da, akaso egun bakoitza azkena balitz bezala bizitzen jarraitzeko era da heriotzaren kontzientzia. Aitzakia bat gehiago, eta a zer gozamena.

      Batzuetan iruditzen zait munduaren gainbeheraz oso kontziente naizela. Nahiko nukeena baino argiago dakusat krudelkeriak gidatzen duela jendartea, eta ez elkartasunak, edo maitasunak. Aurkariaren haserrea uler dezaket, baina sadismoa? Krudelkeria? Besteen torturarekin gozatzea? Horregatik, alaitasuna tresna politikoa iruditu izan zait beti. Horregatik jantzi izan dut pailazo sudurra, bestela atzemanezina zaidalako alaitasun politiko hori. Alaitasun une oro da krudelkeria estrukturalaren kontrako intsumisio ekintza bat. Nori entzun diot hori esaten lehen? Angelica Negro, hor zauzkat erraietan. Ironia umorea baino are arma boteretsuagoa da, ordea.

      Chuso, Rocio. Ez dakit noiz aldendu ginen. Ez dakit noiz aldendu nintzen hainbeste neure burutik. Ez dakit noiz utzi zion garrantzia izateari aldentze horrek.

      Duela hamar urte ez nuen sekula pentsatuko orain horrela egongo nintzenik. Orduan heroia izan nahi nuen ingurukoentzat. Idolo bat. Besteen alde guztia eman, haiek ni neurri berean maita nintzaten. Eta aktore hasi nintzen. Une ederra izan zen hura. Sudur gorriak nirea ordezkatu zuen kasik. Bai, Chuso, baita nik ere.

      — Jar zaitez eskubirago.

      — Hemen?

      — Bai.

      Argia sumatu dut aurpegian, fokuaren barruan nago. Chusok ondo nagoela adierazi dit eskuaz. Gaurkoan bere txanda da teknikari postuan, hala gabiltza beti, elkarren emanaldiak lagunduz.

      — Zer moduz entzuten zait?

      — Hitz egin altuago. Zarata gehiegi dago taberna honetan.

      — Ez dute kafetera nazkagarri hori itzaliko?

      Barrara gerturatu naiz.

      — Badakizu kafeteraren soinuarekin ezin dudala emanaldi hau egin? Emanaldiak une delikatuak ditu.

      Chuso gerturatu zait atzetik, berak badaki nola jartzen naizen. Bere eskua sumatu dut sorbaldan.

      — Kendu eskua. Kafetera itzaliko duzue, ezta?

      Tabernariak hasieran isilik, xume ondoren, ezetz esan dit. Barratik ateratzen denarekin ordaintzen didate egun honetako soldata prekarioa.

      — Baina zuek zertarako ostia antolatzen duzue hau? Gero ez etorri niri kulturaren alde lan egiten duzuela esanez, kabroia!

      — Eta zer uste duzu zuk, taberna batera zure familiako lau katu ekarrita artea egiten ari zarela? Ni aberastu, behintzat, ez.

      Baten batek esango luke eztanda egiten dudala halakoetan, eta ondo datorkit jendeak hori uste izatea. Gizajoak. Gaixoak. Ezin dute imajinatu benetan horrelakoa naizenik, haserrealdi justifikatu baina deskontrolatuekin adierazten dudala ezintasuna. Baso bat hartu dut barratik, lasaitasun osoz, begietara begiratu diot tipoari, eta hormaren kontra jaurti dut indarrez.

      — Joan zaitez pikutara.

      Jotzeko keinua egin dut, atzera egin du pauso bat. Irribarre egin dut. Banoa gauzak jasotzera. Chuso berriz ere atzetik.

      — Sentitzen dut.

      — Nik ez.

      Chusok ere galdu du gaurko soldata. Tabernariari begiratu diot. Utikan izainak. Itogarriegia egiten zait Sevilla hau. Edo, akaso, honezkero ondoegi ezagutzen naute.

      — Madrilera joango naiz, esan dizut?

      Chuso begiak arranpalo jesarri zait alboan. Harrituta, baina ez hainbeste. Pentsakor, baina garden.

      — Rociorekin?

      Isiltasunarekin erantzun diot lipar batez.

      — Oraingoz hori da ideia.

      Isilik geratu da.

      — Ekarri duzu eskatu nizuna? —galdetu diot berriz.

      Pentsakor geratu da. Eskua luzatu dit, ahurra behera. Nirean sentitu dut plastikozko pakete txikia, eta haren barruko biguntasuna. Komunera noa.

      — Ez al da goizegi?

      — Goizegi... zertarako?

      Gaur ez naiz oraindik hil. Nik dakidala, behintzat. Burua altxatu dut inpultsoaz lababotik, eta nire aurpegia topatu dut ispiluan, sudur gorria dagoeneko erantzita.

      — Handia haiz gero, Victor Hernandez Suyo. Ez ezak hori sekula ahaztu.

      Kosta egiten zait neure burua sudur gorririk gabe ezagutzea.