Poesia kaiera
Poesia kaiera
2000, poesia
64 orrialde
84-95511-04-5
Joxe Azurmendi
1941, Zegama
 
1989, saiakera
 

Koblakariaren agurra

1

 

Urtien horma zaharraren

babes paketsuan

entzun zelan kantetan daben

agure honek bere penaren

kopla tristea

kanta ihar samintsuan.

 

Zahartzaro zabal-zabalean

akorduen enbor latzean jarririk

kantari nahi nituzke nik

penak, aireari abestean

poz bihurtu

eta bizkarrean berriro nire memoriak

segi bidea isilik.

 

2

 

Oi lurra! Oi bizitza! Oi denpora!

Nire ondoan dana ihesi badoa

errekea, eguzkia, zeruan lainoa

eguna ta gaba, iretargia, itsasoa.

Eta zeuen mailaz maila gorago

eta urrunago, ni neu be banoa.

 

Atzo nengoan lekuan gaur ipini deuste

oroigarri triste bat, ihar ta sikua

pena baten zapi baltzetan batua.

Besterik ez dago. Haurtzaro galdua

gaztaroa... Dana dago zimeldua

hodei arteko iretargi lez bigundua.

 

Nire bizitzan arantzak, ilunpeak

eta goizetik gaberainoko negarra.

Tristura triste baten belarra

arimaren soloan, ta bularra

kiskaltzen pekatuaren sugarra.

Nire arima, arima ustel zantarra!

 

Oi lurra, oi urteak, oi pozak!

Danak joan dira. Ta mundua

ilun daukat. Busti nire ingurua.

Non zarie, amesak...? Ahaztua

bihotz hondoraino jausita damua.

Penaren uretan kontzientzia mindua

barnean, ezin sofriturik pekatua.

 

Oi urteen bekatuak... Gure Aita betikoa

parka arren nire bizitza zoroa.

Aita zara: parka semeen semetza gaiztoa.

Ta zuk, Jesus, gure Erosle gozoa

emostazu zeruan zure Amaren altzoa.

 

3

 

Emostazue kopa bat handia:

ahoa erreten deust garrazki

gorroto birao zantarrak.

Busti gura dot eztarria

eta ardotan ito

bekatuaren tristura lodia.

 

Nik nahi barik daukot eta

daukot hemen barruan

pena ilun sakon bat.

Zer egin nei, lagunok?

 

Euskal Herria itxi nebala

malkoak dodaz begian:

itsasoz handik, hara Espainia,

ez baita lur hoberikan.

 

Kanta neban, ta itzuli barik:

agur Euskal Herri, agur

agur betiko Euskal Herri...

Berriz begitu nebala

ez zan ikusten herririk.

 

Besteen pozak tristeagotzen

nau beti geroztik.

 

4

 

Bagoiaz joan bide luzean

atzera begitu barik:

ondino gaua urrun dago-ta

eguna dago argirik.

Urrungo itzal paketsu harek

emongo deusku bakerik,

pentsetan dogu, pentsatu barik

inoiz hilgo gareanik.

 

Bidean bada ostatu onik

iturri garbi gozorik

bada laguntza, bada grazia...

baina ez da denporarik.

Beti aurrerantz goiaz andaran

ihesi Jainkoagandik.

Bagoiaz joan, bizi guztian

barrura begitu barik.

 

Joan ta joan beti joaten

grina gaiztoen bidetik

kurtze batean hil zen Jesusi

ez deutsagula ardurarik.

Itzal, oi itzal...! Ez dakigula

zelan erdu gareanik

ustekabean aurkitzen gara

heriotzean jausirik.

 

5

 

Zaharrak dinotsolako egia da.

Baina kantan dinoelako

eta mozkor eta negarrez

bi bider egia.

 

Gazte nintzanean

bizitzan lasterka ninoian:

guztiz urrun, ilunbe bat

sumatzen baineban.

Baporak portura legez

itzalera ninoian andaran.

 

Gazteen amesak: joan

beti urrun, urrunago

han olgetako grinaz.

Etorri naiz eta...

heriotzea zan.

 

6

 

Bidean iatorkuk heriotza,

geugaz eta geldiro, bai.

Isil-isil... Geure itzalpean

etorrek beti geure zai.

 

Bardin praube ta aberatsak, bardin

triste bizi edo alai:

heriotzak, urteen haria

ebakiko deusku danai.

 

***

 

Aurrerantzako indarra

emoten deusku bihotzak

indar honeik guztiok dauz

ebakiko heriotzak

 

Amatauko dau betiko

gure munduko bizitza.

Hartuko deusku Jainkoak

danaren kontu zorrotza.

 

Zahar ta gazteok daukogu

hilgo garan kastigua:

geroan sartuko gara

itxirik geure mundua.

 

7

 

Maite ioat mundua, Mikel:

hildakoan lurperatu

nagik arbola ondoan

arbola ondoan eta

iturri baten alboan.

 

8

 

Nire amesa joan iat

lorezko bide batetik.

Oin arinez, edo biziz

eguzkiaren atzetik

itsasoz beste aldera:

zeugatik, ames, zeugatik

bide luze arinean

erromes naiz umetatik.

 

Zoroak lez bilatu dot

nonahi zorion eztia.

Ura lez atzaparretan

labantzen iat poz guztia.

Eskuok hutsik daukodaz

zertan erre dot bizia?

Besteak poztuz tristeagotzen

bizi da koblakaria.

 

9

 

Baina arima nekatu

errekaren bazterrean

—halan egur ustela—

geratu zanean

denboraren ibai zabala

aurrera zoan, aldean.

 

Sasi artean kabitu

arima zaharra, motela

—ez eban afanik—

nagi geratu zan, geldi

ta ur bazterrean etzanik.

 

Bazterreko ur malsoan

arimari lotu iako

pats lizun berde ta

hosto eroririk... eta

geldotasun antsibaga.

 

Arima geixo geldoa:

ur asetu, gitxien ustez

—makal eta baldar—

jausiko haiz ur hondora.

 

10

 

Bizi dan lez praube hilgo da

Nevadako olerkaria

zeuen poz eta neure penen kantaria.

Nire negarrak emon dau alegrantzia:

nor izango da nire heriotza

kantatzeko koblaria?

 

Gauero kantetan dogu

herria itxi dogunok:

baina zaldi ona be gaur

jatez ahazturik iagok.

 

Lehenago nire bertsuok

barre eragin deutsuez baina

gaur negar dagigu danok.

Agur Euskal Herri maitea,

eta agur zeuek be, lagunok.

 

11

 

Hilda aurkitu dot koblaria:

lurrean etzanda

izarrei begira

bihotzean bala bat

ta ondoan, geldi, zaldia.

 

w1964