ahantzi duten txirla baino tristeago.

Ez dakit non dudan galdu

fede gozo haren gozoa,

ez dakit non dudan galdu.

Ai, umetako fedearen

sinesmen bigun haren misterioa...

Jaurtitzen zaitudan fede,

amagandiko arnas triste,

adio betiko.

Zurekin bizi naiz triste,

areago menturaz zu gabe!

Adio betiko, fede adiskide.

Sortu zen gaua nire baitan

ahoan kabitu ahala,

beltzaren zapore lodia

sentitzen nuala.

Begira nazazu, aita!

Oi gaupean kanposantua,

pinu melarraren gosea

eta zerumin santua,

gaupe kanposantuan.

Ikusazu mortuan distiraz

lehoi akabatuaren

hezur igar eta goria.

Oi, gauaren handia...

Ontasunezko bulzu argitsu biguna

begietatik jausten zitzaizuna,

erre itzali da.

Oro lanbro

zugan goizero jaiotzen

itsasoaren —asmatu nuen—

amets urdin luzea,

oro lanbro eta negar ilunen.

(Ilargiaren adu gardena

potxingoetan usteltzen).

***

Bizitzaren mendietan,

harkaitz eta arroketan,

zorionaren iturbegia

nekien, oraindik

ume eta on nintzenetan.

Orain, gau oskarbietan,

igelek eta nik

dugu bakarrik maitatzen

iturri turbustua.

2

Utz nazazue hil nadinean

eskuak zabalik, bakean...

Begi zorrotzak zabalik, zerura begira.

Bide luzean hilgo naiz: bide luzean...

Hosto artean

ilargi emea darienean

—maitaleen ordu betean,

azkengabean—

edo goizean ohartzeke

—bizitza jaiotzean—

edo eta noiznahi, hil nadinean

utz nazazue eskuak zabal-zabal,

bide bazterrean.

Kale bazter farol ondoan

hotzak ebakirik

hiltzen den eskale antzo.

Neguaren hotza

eskuak zabalik eta bilosik bihotza.

Hilgo naiz.

Bai, hilgo zarete

nola hil zen.

Aita, maiatzeko arrats busti batetik

agur betiko baten magal ilunean

galdurik,

nik ahantzi ametsen bila joanik,

hil zen sekulako,

zer dakit nik

zeinek edo nola edo zergatik.

Hil zen sekulako.

Zu ere hil zaitezenean

nire gaurko bidetik zatozenean,

ez ukitu nire gorputz morea

zerurantz begiralea.

Entzuidazu barnean

—sasipeko iturri

hara-handik etorri—

heriotzaren poema beltza

tantonka isilki.

Zein ordu da, zein ordu?

Joan ezkeroz, Jainkoa

itzuli ez denekoa.

Eta ausaz agonia.

Zein ordu da?...

Itsasoaren ondoan

geldi itsasbelarrak

lo berde itoan.

Ez da Jainkorikan.

Utzi zabalik eskuen

zabaldura,

nire gogoan geldiro

ernetzen tristura

belarren modura.

Udazken arrats odoldu ezti

entzuidazu bihotza,

pago hostoen hosto naiz

orbel erorietan lotsati.

Zerraldo, eskuak zabalik,

estrata zaharrean

bihotza urturik

betiko loan jausirik.

Ordua bezala,

tantonka, tantonka,

haundizki ta geldi,

ordua torretik

bezala aletzen naiz

heriotzaren azpitik.

Orduaren burnia bai,

orduaren burnia,

eta orduzko bizitza

ezin eutsia.

Zein ordu da, Jauna?...

(Negar lurruna dari

eta deusez intziri

atzerri negar batek

ixilki...)

Ordua,

zergatik ordua

gizonak hiltzeko,

zein ordu, ba, Jauna?

6

Baso estua zehar

neure esperantzaren bizkar

betirauna eguzki

irten naiz etxetik

Jainkoaren bila,

atera naiz zangar,

zangar eta ausarti

eskuan ezpata

Jainko ehiztari.

Otoitz zegien basoak,

eta haizetxoa

salmo kantari zegoen

adarretan igoa.

Ilargi handi,

gaua zabal, bare, geldi.

Ni Jainko deika,

basoetan, larri.

Deietan joan zait

neukan fedearen

azken izpi.

Azken deia, ikarati,

laborriz lotu zitzaien

hostoei,

(dardaraka mingarri)

txoriño hiltzearraren

bihotz gaixo irudi.

Haizearen arnasa galduak,

lanbro xehearen tristurak

ninduten ferekatu bidean.

Gaixo bilatzaile!

pentsatu zuten menturaz

izarrek, uretan penatuaz.

Heldu ziren udazken euriteak,

arima usteldu didatenak

—arima haragia,

absolutu eta bizitza irritsak

amorruz eutsia—.

Ihes zegiten haizeak

ta hostoek.

Ta edur malutak etorri ziren

otxan, apal, guri,

zeruaren azpitik,

txiki ta goxoak

—Jainkoaren malkoak—.

Aldare zurian

aingeru sail zuriagoak

adoratu ninduen

belaunbikaturik

ta eskuotan

gurutze gorri bat jarri.

***

Iragan ziren otsoak

aingeruak itzali.