YURI KAKARIN

Xabier Mendugurenowicz

1. AGERRALDIA

Eskenategia guztiz beltza; pixkanaka argituz doa eta bainudenda bat dakusagu, kolore argi desberdinetako panelak konketa, bainuontzi eta komun dizdiratsuak irudiz. Eskuineko bazterrean, benetako komun batetan prakak jaitsita, YURI dago jezarririk, edozein doinu martxadun marmarka ezpainetan, gorputz guztia mogituz erritmuari jarraiki. YURIk ilea motz-motz dauka eta txima guztiak goraka orrazteke; luzea da, gaztea eta oso argala. Larruzko kazadora beltz bat darama, txapaz josirik, kate bat edo beste zintzilik. Kamixeta zikin eta zakarra, nahiko zulatua, txapaz beterik baita ere. Prakak zeharo zatar, hautsi samar eta petatxodunak. Oinetan, militar bota handiak. Galezinak erruz eta betaurreko beltzak. Oldez ezproinak eramanen ditu eta adats osoa edo zatika tindaturik. Eskumuturreko beltz eztendunak eta lepoan kate bat giltzarrapoz horniturik edo zakur lepoko bat. Punki estereotipatua.

        Ezkerreko albotik J.J. sartzen da: dendari batzokilari itxura osoa: aurpegi zuri eta garbia, irakurtzeko betaurrekoak, bere burusoiltasuna albo bateko ilez estaliz, nahiz trajez nahiz bata txuriz korbataz jantzirik, oinetako garbi-garbiak. YURIkin parekatuz txukuntasuna eta araztasuna darizkio bere gorputzari. Harriduraz eta izu aurpegiaz pauso arin batzu ematen ditu erdi-erdian gelditu arte. Ahots ozenez eta totelka hasieran:

        J.J. Semea! Baina, baina... nola liteke... Ene! Zertan ari zara? (harengana gehiago hurbilduz) Erotu egin al zara? Konturatzen al zara... Jesus, Maria eta Jose! (salmu eta eskari eran sabaira begira eta eskuak altxatuz) Hau da mixeria! Hau ene zoritxarra! Jauna, Jauna, hau da bidali didazun zorigaiztoa! Hau etxearen hondamendia, hau ene zoramena! (berriz ere semeari so eta orain hitz leun-leunez semeari poliki hurbiltzen dihoakion bitartean, honek, lurrari so, burua alde batera eta bestera higituz sermoia jarraitzen duelarik) Baina, baina, seme, ez al duzu ikusten ezin duzula horrela segi, zure ama eta ni nahigabez nahigabe garamatzazula, egiten ari zarenak zure kaltea besterik ez dakarkizula, noizbait hasi beharko duzula gauzak zentzuz egiten, ez gaituzula beti ama eta ni izango zu zaintzeko...? (semearen ondoan dagoenean, gorrituz, garrasika) Erantzun iezadak!

        YURI. (hori entzun ahala bortizki zutitzen da eta eskuin besoa altxatuz oihukatzen du) Heil Hitler!

Amorruz J.J.k masaileko bat ematen dio YURIri eta honek berehala listua botatzen dio aurpegira. J.J.k ukabilak estutzen ditu kolpeka hasteko gogoari eutsiz; YURIk desafioz eta irrifarrez begiratzen du.

        J.J. (YURIren zangoei begirada labur bat bota ondoren) Jantzi hadi, bederen (YURIk, patxada osoaz eta beti J.J. ri irrifarrez begira, prakak igotzen ditu eta botoitzat daukan galezina hersten du barrabilak igurtzi ondoren) Ez duk lotsa apurrik (dendaren atea irekitzearen txirrin berezia entzuten da) Alde hemendik, azkar, jendea dator eta.

        YURI. (oraindik ere irrifarrez) Bai Jaun eta Jabe (ibilkera arlotez bainuen tartetik irtetzen da).

J.J.k, eskuez nolabait tolestatuz, korbata eta jantzia lasterka txukuntzen ditu. Ezker aldetik datozkigu LUIX MARI eta ANTTONI, senar-emazteak: J.J.ren adin berdintsua dute eta batzokilero tankera bera. L UIX MA RI baldar samarra eta ez J.J. bezain dotorea; ANTTONIri, poltsa bat eskutan, modazko janzkera eta apaindurian bere burua herriko jauntxotzat duela nabari zaio. J.J.ren eitea, lehenxeago haserre bizian, gurintasun osoarena da berriro ere, aingpru bat bezain alaitsu eta irrifartsua.

        J.J. (harengana joanez, besoak zabalik) Arratsaldeon Luixmari eta konpaini, ongi etorriak zarete!

        LUIX MARI eta ANTTONI. Berdin, berdin.

        J.J. Eta... zerk dakarkizue hona?

        ANTTONI. (harro-harro) Badakik, JoxeJoan, etxebizitza erosi dugula kale nagusiko berri horretan...

        LUIX MARI. ...eta bainu moderno horietako bat nahi geniake.

        J.J. Nola ez ba! Hemen duzue aukera bikaina (besoarekin denda erakutsiz)

        ANTTONI. Zerbait berezia behar diagu, eta garestia; ez beza inork pentsa baserritarrak edo garenik!

        J.J. Ez dut uste, bakoitzak bere kategoria beregan darama, zuek daramazuen bezala.

        LUIX MARI. (ukondoarekin J.J.ri joz) Hik ere baduk, e?

        ANTTONI. Eta bainu amerikanorik ba al duzue?

        J.J. Denetarik daukagu, zaude lasai Anttoni. Hemengo hau esate baterako Alemaniako marka ospetsu batek egina da, eta material guztiak oi mailakoak (J.J. LUIXMARIrekin ari den artean ANTTONI berekasa dabil denda osoa arretaz miatzen); gainera, nahiz eta hau franbuesa izan, beste bat nahiago baduzue koloretan aukera aski dago.

        LUIX MARI. Bai, benetan ederra.

        J.J. Bai, badakik merkatu komuneko hauei gauzak ongi egitea gustatzen zaiela; eta ez ditut etxekoak gutxietsi nahi baina bata bestearekin parekatuz gero...

        LUIX MARI. Baibaibaibai...

        J.J. Eta hori lanari ekiten diotelako duk, hainbeste komeritan ibili gabe. Gu ere, politikeria horiek baztertuko bagenitu, hobeki ibiliko ginateke.

        LUIX MARI. Noski baietz! J.J. Bestalde...

        ANTTONI. (YURIk erabilitako komunera iristerakoan izuikara eta narda nahasten zaizkio begitartean eta bat batean garraxi histerikoz hasten da) Aaaaaaaa! Uaaaaaaaaa! Ze nazkaa, aaaaaaa!

Lehen oihua entzun eta berehala harengana doaz J.J. eta LUIX MARI, eta honen emaztea bere besoetan erortzen da konortea galdurik. ANTTONIk oihu egin ondoren dena azkarki gertatuko da, zinema mutuaren antzo, farregarritasuna ematearren.

        LUIX MARI. (emaztea gainera datorkiolarik eta komunaren edukinaz oharturik) Zerrriaaak!

        J.J. (LUIX MARIrekin batera joan da komunerantz eta zurbil jarri ondoren YURIk hartu duen ate beretik doa korrika eta presaka, denak bezala garrasika) YURIII! Seme alu horiii! Harrapatzen bahaut...

        Argiak itzaliz doazenean ANTTONI LUIX MARIren besotan dago erdi hilen hatsak botaz, LUIX MARI amorru bizian, norbait hiltzeko gogoz, J.J.ren ahotsa urrunduz.

        ANTTONI. (azken hasperenak bailiran) Aaaa...Aaaa...Aaaa...

        LUIX MARI. Nazkagarri horiek! Zapo likitsak! Urde madarikatuak!...

        J.J. Etzak alde putakumea! Aurkituko haut eta akatuko haut, madarikatua!

* * *

2.AGERRALDIA

Fokoak biztuz doaz eta Pub edo antzeko zerbait dugu aurrean, kobazulo itxurakoa. Argiak urriak eta koloredunak dira. Paretetan rocker eta punk posterrak. Inguru guztia betez The Cure, New Order, Joy Divission edo antzeko musika ilun eta desatsegin samar horietakoa, ozenki eta bolumen handiz agerraldi osoan zehar. Ikuslegoaren aldera eta kantoi batetik antzeztokiaren erdiraino mostradorea, bertan eseritakoak jendeagana begira; erdiko izkina horretan YURI, aulki jiratzaile batetan jezarria, aurrean katilutxo bat duelarik. Mahaiak eta jarlekuak ere badira eta haietan jendea, gazteak gehien bat, itxura zarpaila edo arraro samarra dutenak gaur egungo roiloaren ohiturari jarraiki. Gazteok berba egiten, entzuten, sartzen eta irteten egonen dira baina musikaren ozentasunagatik honez gain zurrunbilo bat besterik ez da entzungo. YURI aulkian edo goilaretxoaz jostari. Ez da deusik gertatzen. Epe hau asko eta asko luzatzen da, ikusleak aspertuz eta urduri jarriz.

        Atzeko aldetik sex-appeal izugarri eta xoragarrizko neska bat sartzen da. Musika alda daiteke zerbait bero eta oso sentsuala jartzeko, swinga adibidez. NESKA sartu berria eta YURI elkarri beha gelditzen dira, bata bestearengana doaz, flirt mutua eginaz bezala eta esketxaren teatraltasuna parodiaraino esajeratuz. Elkartzen direnean, bata besteari helduz eta estutuz, muxuka eta laztanka hasten dira, eskena eta ekintza honen alderik fisikoena, gogorrena, pornografikoena ageriz. Halako batetan NESKAk eskua bragetatik barrena klarki sartzen dio eta gogoz eta indarrez estutu, YURIri oihu ikaragarria ateraraziz. Orduan YURIk berebiziko zaplada ematen dio NESKAri lurrera jaurtikiz; hau altxatu eta jauzika-atzamarka doakio YURIri eta bertan zeudenak burrukan sartuz iskanbila beldurgarria egiten da mahaiak, jesarlekuak, botilak, edalontzik eta argik nahastuz, jaurtikiz eta apurtuz. Hala, musika eta argia desagertuz, agerraldia amaitutzat ematen da.

* * *

2'5 AGERRALDIA

Iluntasuna. hizketa eta hotsak entzuten ditugu. Eskuin aldean, eskenatokian jarri berria duen fokoa pizten du gizon batek eta alde egiten du. Argipean GALDEGILEA eta EGILEA daude. Argitik kanpo, eskena gehiena, zarata, mugimendua eta mailukadak entzun eta sumatzen ditugu. GALDEGILEAk mikro bat du eskuan eta EGILEAk, zetazko alkandora berde loroz jantzirik eta ileapaindegitik atera berriko txima bitxiez, itxura guztiz amaneratu, maritxu eta fazatia du.

        GALDEGILEA. (urruma egin ondoren mikrofonoa ahora eramanez) Ejem, bai... bai... entzuten da? batbi, batbi... Beno... antzerki emankizun hau egiten zen bitartean Egilea hementxe bertan zegoelakoaren berri izan dugu eta halako parada eta zortea ez galtzearren berarekin interview bat egitea bururatu zaigu, hau da, eskenategia hurrengo agerraldirako prestatzen duten bitartean guk, ikusten ari zareten teatro lan honen Egilearekin elkarrikusizketa izateko aukera paregabea profitatuko dugu. Nahiz eta hau egunero gertatzen ez den gauza izan honen bidez antzerki lan hau eta bere egilea ere hobeki ezagutu ahal izango duzuela pentsatu dugu eta interesgarri bezain dibertigarri izan daitekeela. Hauxe, beraz, dugu gure Egile ospetsua eta, benetan, irabazi duen fama merezi duena. Zuetarik gehienek ezagutuko duzue bere emaitza gure kulturan garrantzitsu eta oparoa bait da; eta denok dakizkigun gauzak berriro errepikatu gabe, entzun ditzagun orain gizon guztiz jakintsu eta arras adimentsu honen hitzek nireak baino mami gehiago bait dute. Eta... (eskua alkondararen poltsikora eramanez) galdetuko nizuke... (tabako paketea hartu eta zigarro bat atereaz, ahapeka, ja piztera doanean) Erre dezaket?

        EGILEA. (GALDEGILEA harrituz eta bere hitz jarioa moztuz) Inolaz ere ez, ene birikei kalte eginen lieke eta.

        GALDEGILEA. (gorrituz eta segurtasuna nolabait aurkitu nahiz) Bai... beno... a, barkatu eta... esaten ari nintzen bezala ba... zer deritzozu orain arte ikusi dugunari?

        EGILEA. (hizkera tankeran baino are marikoiago eta eskuez eta soin osoaz jestuk eta mugimenduk eginez expresibitate afektatu eta andregixonezkoa ematearren) Bon, bon... lehenik, esan dituan laudoriozko hitzak eskertu nahi nizkiake txit egiatiak direlako, ez ote haizen motz ere gelditu pentsatzen egon arren ni baina tira! saiatu haiz behinik behin. Eta antzerkira gagozkiolarik, interpretapena ez da textuaren maisutasun eta gorentasun mailara iristen baina neronek egingo ez banu hori ezina litzatekeenez gero konprenigarria da. Ikuslegoak, uste dut, obraren mezu fisiko nahiz metafisikoa ulertzen du edo, hainbesteraino iristen ez bada ere, sumatzen du honen zentzu ontologiko eta traszendentala. Ikuslegoaz ari naizenean, logikoa denez, ez dut hemen aurrean dugun astakirten eta labazomorro mordoaz hitz egiten, noski, neure eskatologiaren funts trajikoaz jabetzen diren horietaz baizik, neu izan bait naiz deuseza eta izatearen bikoiztasunak sortarazten duen ideologia gainditu ahal izan duen bakarra eta gutxiengo aukeratu bat bide horretatik abiarazten saiatzen naiz ene dohaiei esker —bai ene maila intelektual miresgarria, bai eta ere egungo literatur korronte modernoen ene ezagutza—, sekta berri baten antzo, ene jarraitzaileen buru guztiahalduna egin naiz eta ene obra munduko joerarik berriena, burutuena eta beteena denez gero zuen aukera hau guztiz paregabea da bizitza osoan ez bait duzue gauza hain haundirik nola liluragarririk ikusi ahal izango.

        GALDEGILEA. Benetan argigarriak zure hitzok; eta... beste gai bati helduz... nolako eritzia duzu gaur egun gure herrian egiten den antzerkiari buruz?

        EGILEA. (planta itxuratia eginez) Uiii, uiii, uiiii! Ez iezadak horrelakorik aipatu ere egin. Hori duk arruntkeria, horiek groseriak, saskarrak eta modorroak! Herri honetan ez dago, tamalez, gustu apurrik, ez politesik eta ez ezer, eta antzerkilariei heltzen bagatzaizkie ere berdin: errefinamendua inondik ere ez da ageri, dena trogloditismoan murgildurik (atzetik pasatzen ikusten duen teknikariari deika) E! garçon, garçon, hator hona!

        TEKNIKARIA. (EGILEAgana hurbilduz eta ahots bajuz bera obratik at egon behar duela pentsatuz edo) Zer, zer behar duzu?

        EGILEA. Xanpain kopa bat, mesedez.

        TEKNIKARIA. (harriturik, ontsa entzun ez balu bezala) Zer...? (apalago) Nola...?

        EGILEA. Xanpain kopa bat ekar diezadaala!

        TEKNIKARIA. (zur eta lur, zer esan eta non sartu ez dakielarik) Baina... barkatu baina lanean ari naiz eta ezin... gainera orain Xanpain botila bat lortzea... ez dakit...

        EGILEA. (norbaitek berari kontra egitea ezinezkoa balitz bezala edo) Zer erraiten duk (hitz bakoitza markatuz eta bereiztuz) Nik, neronek, agindu diat xanpain kopa bat ekar dezaan, Cham-pag-ne!

        TEKNIKARIA. (txingurrituz bailihoan, ia ia entzuten ez delarik) Baina...

        EGILEA. (haserreturik) Ze baina eta ze demontre! Ez al dakik nor naizen ni? Umemoko hauek! Nik zeredozer agintzen badiat hire eginbeharra hori betetzea duk (oihuz), eta kito!

        TEKNIKARIA. (guztiz txingurritua) Bai (ahapeka esan ondoren alde egiten du).

        EGILEA. Jasan-behar izaten ditudanak, ene! Hau da harropuzkeria! Morroi hori honengatik punitua izanen dela pentsatzen dut, ezta?

        GALDEGILEA. (beldurra eta dardara gorputzean nabari) Baibaibai.

        EGILEA. (pixka bat baretuz) Zertan ari nintzen... a bai! inguru hauetako antzerkilarietaz; ba, hori, kankailu eta kaskarro mordo bat direla, bai gobernuaren babespean aritzen direnak bai oposizioan dabiltzenak, ea nork duen txapelik haundiena lehian. Hain zatarra da egiten den oro, ez dago deus baliodunik, neholako abangoardiarik, ni ezik, noski.

        GALDEGILEA. Antzerkiaren arloa zabalduz eta zure ideia estetikoei atxekiz zuk behin esaniko esaldi bat komenta zenezan nahi nuke: zuk esaten zenuen artean primitiboa eta dekadentea maite zenituela, betetasuna eta klasikotasuna baina gauza gorrotagarriagorik eta tristeagorik ez zela; zergatik?

        EGILEA. Bai, hori nire esaldi biribilenetariko bat duk, baina ez nator bat esandakoarekin, ez guztiz behintzat.

        GALDEGILEA. Eta... nola liteke hori?

        EGILEA. Nahi al duk makailoa ajoarriero erara orain bertan jan?

        GALDEGILEA. (irtenaldi xelebre hori ulertzeke) E...? Zer... ez dut ulertzen: nola...?

        EGILEA. (naturaltasunaz) Ba... horixe: drungulun.

        GALDEGILEA. Ba... ez dakit; benetan, ez.

        EGILEA. Bueno, ba bestea berdin!

        GALDEGILEA. (are harrituagoa, EGILEA ez ote den erotu pentsatzen hasiz) Barkatu baina... ze bertze?

        EGILEA. Nola ze bertze? Ba artearena motell! Gainbehera zihoan artea eta hastapenetan indartsu eta kementsu aritzen zena gogozko nizkiala esan nian, baita plenitudez beterikoa zeharo aspergarri eta iraingarri zitzaidala ere; esan nian eta harrotu egiten nauk hain hitz politak botatzeagatik, baina momentu honetan ez dut gauza bera esaten makailoa drungulun jaten ez dudan legez, baina ez txarrak direlako.

        GALDEGILEA. (ia zer erran jakiteke) Ederki, ederki, txunditurik utzi nau zure logikak.

        EGILEA. Ez duk gutxiagorako, ez naiz harritzen.

        GALDEGILEA. Eta metaforarekin jarraitzeko... zer jaki duzu orain gustoko?

        EGILEA. Ni beti moko fina izan nauk, eta hala bedi luzarorako! Horregatik ene otorduetan ere arras berezia naiz eta edonork janen lukeena ez dut jaten. Begira ezak: janari kontutan garen bezalaxe agertzen gaituk: ikusten duk publikoa? Arruntak, aspergarriak, denak berdinak, ilusio, asmo eta txotxolokeria berberetaz kezkaturik, eta guztiak indiabak edo zopa janen diate bazkaltzerakoan. Ez al duk adierazgarria? Nik aldiz, miresle batek Togotik bidali dizkidan fruitu arraro bezain exotiko eta gozo batzu janen dizkiat: zoragarria, ezta?

        GALDEGILEA. A, bai, guztiz...Baina nik arteaz galdetzen nizun.

        EGILEA. (atzetik TEKNIKARIA datorkio eta xanpain kopa eskeintzen dio) Oh, eskerrik asko (xanpainaren kolorea, usaina eta zaporea dastatzen ditu horretan jantzia bailitzan eta muzin egiten du) Hau bouquet zakarra; tamalgarria, xanpain merke eta epela. Zertaz ari nintzen? Ah, bai, Artea... (galdetuz) Zer da Artea? (pedantkeriaz)

        GALDEGILEA. (berriro nahastuxea) Zuk nik baino hobeki jakinen duzu.

        EGILEA. Ni, neroni naiz Artea! Ez al haiz oraindino konturatu?

        GALDEGILEA. (gorri jarriz) Benetan... oso konsiderazio interesgarria deritzot eta... alde horretatik begiratua ba... artearen kontzepzio iraultzaile eta berrizalea, noski.

        EGILEA. Ez hain berria, ez, baina bai guztiz egia: nondik sortzen dira ene artelanak, non jaiotzen eta mamitzen dira? nigan; eta ez hori bakarrik: zer dira obra hauek ene pentsamenduen, arduren eta edertasunaren kanporatzea baizik; eta ene pentsamenduok ederrak izaten segituko lukete nahiz eta papereztatu ez, hori koiunturala bait da. Beraz, neu baldin banaiz Artearen iturri, neu naiz artegai, neu naiz Artea. Eguna eta eguzkia baino argiagoa da. Eta ni osotasuna banaiz nigan ez daitezke berezi adimena eta soina, hori gezurra litzateke; orain arte artista askok ulertu du bere obra autobiografia bezala, zernahi idazten zuela ere baina nik pauso bat aurrera ematen dut (eta nik esaterakoan berotu egiten da) eta ene sudurra bezala ene azkazalak txit artistikoak kontsideratzen ditut. Hala plazerrik nagusiena niri begiratzean datza, neu bait naiz ene dotorezia miresgarrian, ene hizkera liluragarrian, ene edertasun paregabe eta txundigarrian arte zerarik sublimeena. Bai, sublimeena.

        GALDEGILEA. (norbait hurbiltzen zaio atzekaldetik eta zerbait esaten dio, ondoren aldeginez) Beno... Oraintxe bertan esan didate hurrengo agerraldirako guztia prest dagoela eta, beraz, amaiera eman beharko diogu gure elkarrizketa mamitsu eta interesgarri honi baina aurretik eskatuko nizuke ondoren ikusiko dugunaren berri argigarriren bat eman zeniezagula, ongi iruditzen bazaizu, noski.

        EGILEA. Ba... ezer gutxi. Bertze bi agerraldi geratzen zaizkigula eta biak egiazki merbelleusak, egungo gizartearen alienazio gogaikarriak errotik bazteruz bizitzaren zentzu apolineo eta dionisiakoa lehenengo aldiz historian uztartzea lortzen dutenak eta hori niri zor zait, neuri; horretaz ohartuko zaretela uste eta espero dut. Besterik ez.

        GALDEGILEA. (bere paperak bildu eta altxatuz) Mila esker gurekin hemen egoteagatik eta zure hitzengatik; beste noizbait ere halako aukeraren bat izanen dugula espero dut.

        EGILEA. (txistu egin eta bi morroi beltz agertzen dira, bere aulkiak azpian dituen langelatik heldu eta airean eramaten dutenak) Nik berriz galdegile azkarragoa eskatuko diat.

        Eskuineko foko hori itzali eta 3. agerraldia hasten da.

* * *

3. AGERRALDIA

Eskenategia oso iluna; argiak gorristak, moreak, e.a. Erdi erdian gurutze beltz erraldoi bat eta bertan zerbait iltzaturik, ongi ikusten ez duguna, iluntasunagatik. Albo batean, danborjoleak, Afrikako leinu beltzekoen gisa joka, doinu eta soinu obsesiboz. Giro zeharo tetrikoa, infernuan edo beste mundu batetan egonen bagina bezala, aldi berean erakargarri eta beldurgarria. YURI eta beste zenbait gurutzearen inguruan dantzari, hauek ere leinutarren antzo, gorputz osoa etengabe bihurrituz zoroak, aztiak edo deabruak bailaran. Erritmua, hasieran geldia zena, pixkanaka pixkanaka, oso oso poliki, arinduz eta gogortuz doa eta hastapenetik ere botatzen zituzten oihuak areagotuz. Guzti hau mailaketa ia ia nabariezin batetan, ahalik eta gehien luzatuz, karraxi, irrintzi perkutsio eta dantzaren artean, ameskaitz baten giro beldurgarrian, klimaxera iritsi arte.

        YURI, dantzarien erritmua daramana, eskenaren indarra gehiagotu ezin denean, besoak zabalduz eta irrintzi beldurgarri bat emanez bat batean gelditzen da; danborjoleak eta beste dantzariak ere bai; ixiltasun eta gelditasun osoa. Foko batek gurutzea argitzen du eta bertan txerrikume ikusten dugu, bizirik. YURIk matxete haundi bat ateratzen du, solemnitatez, eta erritu baten pausuak jarraituko balitu bezala, txerrikumearengana joan eta marrauzaz bihotzondoa zulatzen dio, karraxik ateraraziz odola dariola hil arte. Eskuaz bihotza kanporatu eta jan egiten du, atseginezko aurpegia jarriz eta odolaz zikinduz.

        IKUSLE bat altxatzen da, nazkak eraginda edo, builaka eta karraxika, zarata haundia eginez, guztiz amorraturik, horrelakorik ezin dela onartu, putakumeak besterik ez direla, lotsarik ez badute berak emango dizkiela ederrak eta antzeko gauzak erranez antzeztokira igo eta kolpeka hasten da antzezleekin, hauek hasieran IKUSLEa lasaitzen saiatzen dira baina ezinezkoa denez eta kolpeak eta muturrekoak besterik jasotzen ez dutenez, defenditzearren bultzaka eta jo hasten dira IKUSLE amorratuarekin; iskanbilaren erdian antzezleetariko batek argiak itzali ditzatela eskatzen du eta haserre moduan, irainak esanez, ikusleei antzerkia amaitu dela erraten die. Ilunpean oraindik builak eta zarataren zurrumurruak entzunen ditugu. IKUSLE amorratua tokian tokiko hizkeraz mintzatuko da, sinesgarritasuna ematearren.