GILTZA GORRI BAT

 

 

Nehork ez zion

ezer ere esan

herrian agertu zen

                    arrotzari,

bere arropa

zaharren artetik

herdoilak jotako

giltza gorri bat

atera eta, aspalditik

hutsik zegoen

etxearen atea

zabaldu zuelarik,

barrura egin zuenean.

 

“Urrundik nator

eta bideak

gogor hartuz

beste bat

eragin nau”

esan zigun,

bere burua

guregana bilduz,

denon soek

zuzen-zuzen

jotzen zutela

sentitu zuenean.

 

Biharamunean, ordea,

plazaren erdian

denon aurrean

jantzi berritan

agertu zenean,

jakin genuen

alkandora, prakak

eta bidearen zorrik

aitortzen ez zuten

zapata haiek,

haiek bai, haiek

ezagutu zutena:

 

hain zituen neurrian,

hain zuten gizona

onean hartzen,

agerian zegoen

gorputz hura

ikasia zutela:

esatea zegoen

oihal haiek, zapaten

larru bi haiek,

maite zutela

besteok ezagutu

ez genuen hura.

 

“Itxaroari emanak

nituen ba denak

kanpoan izan naizen

urte horietan guztietan

txintxo-txintxo,

zein bere unean

armairuaren barruan

isil jarriak,

noiz iritsiko

ote nintzen edo,

nirekin batera

berriz kalera egiteko!”.

 

Baina berak

esan bezala,

bidearen gogorrak

                    beste bat

eragin bazuen,

besteok nola

ezagutu behar

ote genuen ba

aspaldi batean

gerrari ibiltzeko

etxetik alde

egin zuen hura?:

 

aurpegian zehar

ildorik ildo

zimurrek osatzen

zioten hesian

bahiturik baitzegoen

herria utzi zuen

gazte hura,

begi hobietan

agintzen zuen

itzala zuelarik

bere lepotik

bizi zen lizun.

 

(Erran zaharrak

dioen legean

oren orok

jotzen baikaitu

gure aldian,

eta gizonak

ezagun zuen

bere begitartean

oren horiek,

berarekin ere,

banan-banan

zutena jokatu).

 

“Gerra batean

aldatu egiten dira hilkutxaren

barruan doazenak:

beti berberak

dira ordea

atzean dozenak”,

eta ezkerreko hankan

hurrenkeran

zituen orbainak

erakutsi zizkigun,

guardia zibilekin

tiroketan irabaziak.

 

“Hilda nengoela

pentsatu zuten,

eta ospitaleko

lurrazpian zegoen

gorputegira

eraman ninduten.

Eskerrak erizain bat

azken momentuan,

aiztoa eskuan,

autopsia egiterakoan,

eskuineko besoa

mugitu nuela

                 konturatu zen!

 

Eta badakizue zeinek

eman zidan odola,

horren ostean

erreanimazio gelara

igo nindutenean

transfusioa egiteko?

Ba tiroketan

neuk ipurdian

zauritua nuen

guardia zibil batek,

ospitale berean

zegoena, noski!”

 

(beraz, egia zen

lehenengo egunean

iritsi zenean,

nondik nora

etorria ote zen

galde egitean,

“hildakoen artetik

itzulia nauzue”

erantzun zigunean,

eta txantxa bat

zelakoan, irriz

ordaindu genionean).

 

Eta lagun batek

Zutik 62-ko

lan teorikoa

goraipatu zionean,

zakur zaharraren

zuhurra agertuz

erantzun zigun:

“Ba… teoriak,

zutik egoteko

besterik ez dira!”,

larrutik ikasia

duenaren irmoan

 

(hitzek ematen

diguten indarra, alegia,

begia jartzen

diotenean bihotzari,

gure ninietan

              bide baten

ametsa ernaraziz,

zeinen buruan

justiziaren egarria

berdinduko dugun

azkenik bertara

irits gaitezenean)

 

(“esan egin

ala esanak izan,

hahor gakoa!”:

begia eman

gure barruak

bizi duenari,

ala galduan ibili,

mendean hartuak,

gure izatea

ukatuko luketen

besteen hitzen

hotsen lausoan:

 

bizi duguna

aitortuko lukeen

bozetik urrun

beste eginak,

gure eguneroko

errota harriak

irentsi beharrean

bizi diren hitzaren

maizter ezainak,

zamaren zamaz

bidean aurrera

eraman ezinak).

 

Aitortu behar da

gizona bazela

agerikoa zen

dohain handi

            baten jabe:

kakoan kanpora

irteten zitzaion

              sudur eder hura,

airea ebaki

egiten zuena

era zehatzean

bidea zabalduz

haren zorrotzean

 

(sudur hura, egiazki,

                 branka zuen:

ontzia baldarki

astintzen duen

ekaitzaren erdian

aurrera egiteko

beharrezko zuen

ezinbesteko atal,

burura heltzeko,

indar harrigarri batek

aurreraka bultzatzen

           zuen bitartean).

 

“Egiten duzun guztian

presta ezazu itzulera”,

dio Liburuak,

eta bidean beti

ondo gordean

eramana zuen

giltza gorri

hura aldean,

azkenean etxe

barrura sartzea

izatea zezan

irits zedinean.

 

“Hain zen gaua

guria begietan,

otoiaren hitza

galdua nuela

ordurako ezpainetan,

giltza honexek

ematen zidan

indarra ordainetan:

ikusi hutsean,

jabe nintzela,

etxea banuela

gogoratzen baitzidan”.

 

Baina bakarrik

uzten genuen

kalean barrena

ikusten genuenean,

eta isil bat

gordetzen genion

askatu gabe

gure barruan:

ikusezina zen

berari buruzko

zalantza baten

zimurra bihotzean.

 

Eta hori egitean

denok galtzen

genuela

jabetzen naiz,

berak bai baitzuen

gure artean

urri samarra den

ezaugarri bat:

beti zerbait

esan egiten zuela,

huntaz eta hartaz

hitz egiten zuenean.

 

Aholku onak

ematen zizkigun:

“Unibertsitateko

Etika katedratikoarekin

egokitzen bazarete,

zer gerta ere,

eskuak karterara

eraman itzazue!”,

eta kontua argi

gera zekigun

keinua zegigun

eskua poltsikora

arin eramanez.

 

Azken urteetan

Euskal Herriko

Unibertsitateko irakaslea

izana baitzen,

lezioa ondo

ikasia zukeen:

“Esaten dizut egia

hau ez da

              usategia

erroi artean

izan nintzaden

benetan ausartegia”.

 

Baina nola jakin

behar ote genuen

aitortzen zuen

izenaren jabea

             bera zena,

lehen egunean

azaldu zenean

esan zigun bezala,

ibili bideak

gogor hartuz

beste bat

eragin bazuen?

 

Eta nehork ez zion

ezer ere esan

herrian agertu zen

                    arrotzari,

bere arropa

zaharren artetik

herdoilak jotako

giltza gorri bat

aterata, aspalditik

hutsik zegoen

etxearen atea

zabaldu zuelarik,

barrura egin zuenean.