ZAKUR ZAUNKAK
I
Zakur zaunkek
iratzarri zuten
etxaldeko anderea
gauaren erdian
harrotu zirenean
inguruan dena
hartzen zuen
isil handian.
Beldurrak airean
atera zenean
ze ote zen
larderia hura
topo egin zuen
armak eskuan,
eskuargiekin
bazterrak miatzen
ari ziren gizonekin
“sar itzazu
zakurrak barrura,
bestela, akatu
egingo ditugu!”
erran ziolarik
zakurren oldarretik
kendu nahian zebilen
haietako batek.
Bi omen ziren
jaitsi zirenak
Bilboko trenetik
Algortako geltokian
haien atzetik
atera zirelarik,
behin begiz
jo zituztenean
eta batenak
egin ondoren,
haren lagunaren
bila zebiltzan.
II
Ukuilu barrutik
esne behiak
atera zituzten,
ahuntzak, zerriak…
Horman eskegitako
sardeak hartuta
belar piloak
zulatu zituzten
haien barruan
gordea ote zen,
horrela jokatu
beharra zuten.
Eta haien kotxeetako
argizagiak piztuta,
baratzearen aldera
bihurtu zituzten:
alferrik, ordea,
ez baita argirik
gauaren errorik
agertuko duenik
hantxe bertan
lotu zirelarik
inguruan zabalduak
zelatan, geldi
bide, arboladi
barruan gordeak,
adi itzalen
ezein ikarari
noizbait eguna
urratu zen arte,
argiaren zaurian
bazterrak arinduz
etsia emanez,
kotxeetan sarturik
bertatik alde
egin zutelarik:
beste hura
hanka egina
baitzen ordurako
gauean barrena.
III
Kidea, ordea,
etzanda zetzan
lauza latzean
hil hotzean.
Bala bat sartua
zioten atzetik
ihesi zihoala
ezker saihetsetik
eta beste bat
bertatik bertara,
bere burua
bilatu zuena
baina zuloz
egoki josita
egon arren,
ez ziren ase:
hantxe lurrean
haien aurrean
hil hurrean
zegoen gizonari
eskuburdinak
zizkioten jarri,
barruak eskatzen
zien osagarri
ospitalerako
bide osoan ere
begiak era horretan
zituztelarik saritu
eta bertan ere
ez zizkioten kendu,
jokaldia halaxe
zuten burutu:
behar bezala
ikasteko edo
beharko zuten
halaxe jokatu
begien aurrean
zuten gizonaz
egiazki zirela
azkenik jabetu:
eskuburdinen
ikuspen hori
izango zuten
hartarako ongarri
“zauri gorrian
hil larrian
zegoen gizonari
egin zioten hori!”
erran zautan
etxaldeko andereak,
gertatutakoa
gogora egitean
baratzeko arbola
buruen errukia
galtzen ari zuen
iluntasunean
eta haren hitzei
samina zerien,
zuzenaren
egarria zerien:
aterpe bat
galdegiten zuten
gordeak izateko
gure oroimenean.
IV
“Hilda dago.
Eskuburdinak
kendu ahal dizkiozue”,
esan zien medikuak
aspaldi urik
jaso ez duen,
ganbara zaharreko
bazter batean
utzia dagoen
ontziaren hondoan
bildua duen
kutsu lehorrean
itzal sorrek
agintzen zuten
pasillo hutsetan
abiatu aurrean
zaindariz inguratutako
gela batean
eduki zuten
bakardadean, gauaren
maizter zurtz
eguna urratu
egin zen arte
itzalak uxatuz
beldur baitziren
kideak azaldu
eta askatzeko
egingo ote zuten:
iluntasunaren
babesean, itzalak
bizi baitziren
jalgi minean...
V
Biharamunean
isil handi bat
hedatu zen
mendi-zelaietan
bidez bide
zidorrez zidor
azkartu bat
hartzen zuena
haran barrena
bere baitan
arbola, etxea
eta bihotzak lotuz
(katagorria ez zen azaldu
haritz ondoan
haurrek utzitako
intxaurrak biltzera
bidea ondo
ikasia zuen
etxaldeko baratzearen
bazter jakinean:
zuhur asko
gordetzeko gero
inoren isileko
zulo eginean)
(ondoan bizi den
atsoak ez zion
errietarik egin
oilar gazteari
ohi zuen bezala
auzoaren baratzean
sartzeagatik, arto
aleak janez:
hurrengo ospakizunean
eltzerako bera
aukeratuko zuela
abisu emanez)
(“ezaina!”
zuen jalgi
auzoko itsuak
ahoaren zulotik:
ttu bat guria
zuri-zuria
argiaren orbana
eragin zuena
aldi batez
haren hobietan,
begiaren ordaina
unean emanez).
VI
Itsasondon
gertatu zen
apirilaren
hogeita bian.
Harri larri
latz bi,
maldan gora
otoi gorri.
Hego tzar
gordin bi,
maldan gora
arin-arin
haren unean
ziren jarri:
bi hortz
zorrotz:
bata emana
lurrari,
bestea, berriz,
ortziari
zuzen
eta garbi
agirika
zaiona ari
“lur honetatik
ernamuinak
sortuko dira!”
agintza hitzak
harrotu ziren
arroan barrena
bihotzetan, itxaropen
hazia sartuz
arrats beran
barrua hartzen
zien isilaren
gaitza osatuz.
Harri larri
latz bi
haren unean
otoi, eta gorri.