Panpin, -a

Ainara Ortega Barrenetxea

Panpin, -a

s. f. (Lepidoptero alegera)

Bi fonema soil elkartuz gero gure iruditegian agertzen ez den izaki hegalaria.

      Behin batean, inork, inoiz, nonbait, behatze hutsetik, soinuetatik, mugimenduetatik, dantza eta jarreretatik erabaki behar izan omen zuen zirt edo zart, pin-pan edota pan-pin fonemak nork merezi izango zituen. Baziren kraskaka zebiltzan intsektuak, begiak tximist batean klisk eta klask ixten abilak, zorrot batean milixka egiten zekitenak, aharrausi betean uluka kantatzen hasten ziren animaliak, ranba-ranba oinez ziur egin arren porrot egin zutenak, egun osoa marmarrean bizi zirenak, arboletatik zuhaitzetara txor-txorrean eguna eman eta gauean lo kuluxka egiten zutenak. Baina bakar batek, txikietan txiki-txikienetarikoak, bere lau hegaxkak astinduz gero munduaren beste muturrean erauntsia, ekaitza edo lurrikara eragin zitzakeen. Denek zeukaten gaitasun bera baina jakin, ñimiñoenak bakarrik zekien, itxuraz hauskorrenak; errukigarriena omen. Izaki ederrenetan ederrenetarikoa zen: pitxili, txipili, matxi-matxi, dantzan, atxita eta gero mutxita, gora eta behera, lorez lore pinpili-panpala hegan egiten zekiena, aspertu gabe, kexa eta orro handirik gabe.

      Onartu zituen arrautza batean estu eta giltzapean bizitzea, beste ezer ez eta beldar izanik asegabe hosto beretik jatea, pupurik gabeko pupa bilakatzean mudatu behar eta imagoa izatea. Magia izan zen, erabakitakoak zein mudantza arrotzenak bere gain hartu eta bilakaera guztiak hegoak kliskatuz txalotzea. Naturaren aztia behar zuen gero, sekula ikusi gabekoa, esperientzia haiek denak bizi eta hala ere maitagarri bilakatzeko! “Panpin bat bezalakoa zara”, esan zioten traketsenek, “Panpin polita zara” beste batzuek. Pan-pin tximeletak, zerura begiratu eta “Ni ziru-ziraka beti zerurantz hegan egiten duen maitagarria naiz. Zuek dei iezadazue panpin, beharrezkoa baduzue. Gero arte!”. Eta han joan zen, txio-txioka eta gero mu-mu luzeka. Algaraka.

      Beraz, haize firfiraren gainean ondoen ibiltzen zekien horri, pinpirin hutsa zelako, jostariena, alegerena, azalekoa, bortitzegia, perfektuegia, aldatzeko prest eta mugimenduan bizi zenari pan-pin deituko ziotela pentsatu zuten askok, pin-pilin ibili ondoren pauxa hartzen jakintsuena zelako ere bai, ximeletan ximelena iruditzen zitzaielako eta beste hainbat aitzakiagatik.

            Aitzakiak beti aitzaki,

            halaxe izan da mundua,

            atera kontuak;

            batzuentzat panpina,

            besteentzako maitagarri baten grina.