2. EKITALDIA

 

(Zenbait ohar: ekitaldi honetan agertzen diren agerraldi ugariak ez dira den denak antzeztu beharrekoak. Erakusketa zabal bat osatzen dute eta berorien artean gogozkoenak aukera litezke. Jakina, denak antzeztea ere badago. Agerraldi guzti hauetan garatzen den ekintza berbera dugu: hizketan hasi, haserretuz joan, eta astakeriaren bat eginez bukatu. Lehen ere esan dugun legez, bilakaera hori errespetatuz gero, zenbait aldaera egin liteke).

 

 

I. agerraldia

 

(Erdi ilunpean; musika alaia, baina oraingoan jostalariagoa; lehengo abots bera entzungo dugu, berriemale).

 

OFF: Atzokoan eman zuen kultur ministrari berriak sarrerako hitzaldia. Bere izendapenaren berri jakin bezain laister kultur munduko hainbat pertsonalitate eta erakunderen eritzia ezagutzeko aukera izan genuen, eta zera zioten, alegia, pozkarri zitzaiela izendapen hau baina geroak esango duela hobekien zer on eta abantaila dakarkion kulturari. Jakinmin izugarria zegoen ministrari jaunak esan zezakeena entzuteko, berak markatu bidea izanen baita datozen urteetako dirulaguntzen erabakitzaile. Ministrari jaunak aditzera eman zuenez, arrazoi ideologikoek ez dute inolako pisurik izanen laguntzen nondik norakoa zehazterakoan, kalitatearena izanen baita erabiliko den erizpide nagusia, herriaren sustraiekiko atxekimenduarekin batera. Bestalde, kulturgizon eta emakume guztiek beregan elkarrizketarako gertu egonen den laguna izanen dutela baieztatu zuen, eta dei bat egin pintore, zinegile, antzezle eta gainerako artista guztiei berarekin batera saia daitezen; kultura baita, esan zuen ministrariak, herri bat eskuzabalago, maitekorrago eta zoriontsuago egiten duena.

 

 

II. agerraldia

 

(Berriz ere musika; argia egiten da eta lehengo despatxoa ikusten dugu, baina bulego dotore modura atondurik: mahai pare bat: idazmakin bat txikienean eta zenbait telefono han eta hemen; aulkiren bat eta zenbait besaulki haundi, etzanda ere jar daitezkeen horietakoak; kristalezko hautsontzia eta beste hainbat tresna; eskultura bat, koadro bat: biak haundi, eder eta abstraktoak; Beethovenen irudi bat eta beste hainbat pitxi; ezkerretara jendea irteteko ate bat, eta atzeko paretaren ezkerrean beste bat, nondik sartu eta irtengo den IDAZKARIA; berau mahai txikienean eserita dago; MINISTRARIA batetik bestera dabil bueltaka, urduri).

(Ohar bat: agerraldi honetako presupostu murrizketaren gorabehera guzti hau alde batera laga daiteke, segun eta nolako trataera eman nahi zaion ministrariaren pertsonaiari; harenganako errukiaren arabera alegia).

 

MINISTRARIA: (oso urduri, batetik bestera) Ehun milioi, ehun milioi besterik ez didate eman, ehun milioi. Zer egin behar dut nik ehun milioirekin? Jesus, Jesus, Jesus. Ehun milioi, ehun milioi kaskar, ehun milioitxo... mixerable! Zer dira gaur egun ehun milioi? Zer egingo dut nik ministerioa aurrera ateratzeko ehun milioi nazkante horiekin? Baina, baina, nola liteke? Ehun milioi. Hau al da presupostua? Hau al da ezer tajuzkorik egiteko modua? Hau al da kultura zuzpertzeko ezinbestekoa genuen dirua? Hau al da atzeraezinezko behar larriei erantzun egokia emateko sustapen famatua? Hau ote da kultur azpiegituraren premiak osatuko dituen aurrekontua? Ai ene! Arreglatuta gaude.

IDAZKARIA: Ministrari jauna, lasaitu zaitez.

MINISTRARIA: (harrituta, aluzinaturik) Lasaitu...? Bai, horixe, bai, lasaitu. Azken batean, zer ajola du? Ehun milioi ditut urte osoko presupostuetarako. Gustora asko hartuko lituzkete Etiopian, esnezopatan gastatzeko. (berriro etsita) Ehun milioi! Esan zidan bai, Joxemarik ez hartzeko lan hau, burukomina besterik ez zidala ekarriko; eta hori kasurik onenean. Honez gero tripak ere hasiak zaizkit jira biraka.

IDAZKARIA: (erdi txutituz) Nahi al duzu mantzanila bat egitea?

MINISTRARIA: Ez, ez, eskerrik asko. (eseriz) Zertarako hartu ote nuen postu hau aurretik hainbestek uko egin bazion? Tontoa izan ni... Eta ehun milioi besterik ez alde guztietatik zuloak baino ez daukan barku honetan. Ene! Maritxuk bai, hark errex esaten zidan «hartzazu, hartzazu eta aurrera egingo duzu». Aurrera? Aurrerakada ederra egin dut nik. (negar zotinka hasten da)

IDAZKARIA: Ez ezazu negarrik egin (MINISTRARIA jarri den besaulkira doa eta alboan jarrita kontsolatzen hasten da, ume bati bezalaxe mainak eginez) Ez egin negarrik, dena konponduko da eta, ikusiko duzu. Izan ezazu pazientzia piska bat eta dena bideratuko dugu.

MINISTRARIA: (ume negartien moduan) Zera bideratuko dugu! Ehun milioi xixtrin horiekin.

IDAZKARIA: Lasaitu zaitez. Ez duzu eskertxarreko izan behar (besaulkian ia ia MINISTRARIAren gainean etzanda)

MINISTRARIA: Zu bai esker oneko eta bihotz zabalekoa (besoetan hartzen hasiaz)

IDAZKARIA: (nola hala presaka altxa eta gonaren zimurrak tolestatuz) Bueno... bai, eh... (MINISTRARIA ere altxa egiten da, urduri samar) Ministrari jauna, lana franko dugu, eta hor kanpoan kulturaren alor diferenteetako artisten hainbat ordezkari dugu zurekin hitz egiteko zai.

MINISTRARIA: Bai, bai, hartu egin beharko ditugu; denbora franko al daramate hor? (ispilura doa, azken ikutuetarako)

IDAZKARIA: Batzuk bai.

MINISTRARIA: Sartu daitezela, bada, sartu daitezela baina banan banan.

IDAZKARIA: (telefonoa hartu eta bertatik hitz eginez) Allo! Sartu dadila lehenengoa.

 

 

III. agerraldia

 

(IDAZKARIAk atea zabaldu eta A (PINTOREA) sartzen da, autosufizientzia eta harropuzkeria darizkiola. Itxura xelebrea baina dotorea, garesti jantzitakoa; ez dio inori ez ezeri jaramon haundiegirik egingo, baina finezia eta gizalegea baditu; pintzel bat darama eskuan).

 

A (PINTOREA): Jainkoak egunon!

MINISTRARIA: Igualmente. (elkar besarkatuz) Hau da poza. Zenbat denbora elkar ikusi gabe!

A (PINTOREA): Ni ere arras pozten nau zu berriro ikusteak.

MINISTRARIA: Baina, zer egiten dugu hemen zutik? Eser gaitezen, eseri. (jartzen dira besaulkietan) Nahi al duzu kopatxorik?

A (PINTOREA): Armagnac pittin bat bazenu...

MINISTRARIA: Bai horixe! Aizu (IDAZKARlAri) Ekarriguzu bi kopa Armagnac.

 

(IDAZKARIA moble-barrera doa eta kopak prestatzen ditu jaunoi banatzeko, hauek hizketan ari diren bitartean; ondoren atzeko atetik joaten da)

 

MINISTRARIA: Eta? Zer dela eta zure bisita pozgarri eta ohoragarri hau?

A (PINTOREA): Bada, ministrari egin zaituztela eta, gure eskumuinak ematera, bai nere partetik bai Pintoreen Goi Elkarte Profesionalarenetik.

MINISTRARIA: Mila esker zuri eta elkarteari, ageri duzuen ardura eta eskeini didazuen arretagatik.

A (PINTOREA): Ez horregatik, ez horregatik. Hori izan da beti gure nahi eta borondatea, kultur ministrariaren zerbitzura egotea alegia; hartara gure herria kultoago eta jantziago bihurtu ahal izateko; eta zer esanik ez orain, ministrari jauna aspaldiko lagun eta adiskidea dugularik...

MINISTRARIA: Eskerrik asko berriz ere; nik ere beti izan dut estimutan pintoreen lana, gure herriaren eta nortasunaren barnemuina ikusterazten diguzuelako, besteok baino sakonago eta barrenerago ikusten dakizuelako. Herria eta geroa beti egongo dira zorretan zuekin.

A (PINTOREA): Beti, beti...

MINISTRARIA: Ez txartzat hartu nere hitzak; zuen lan eta jardunaren balio eskergaitza nahi nuen nabarmendu.

A (PINTOREA): Halere, eskerrak ematen eta zorrak kitatzen hasteko ordua ere badela pentsatuko duzu, ezta?

MINISTRARIA: (dudati eta mesfidatsu) Bai...

A (PINTOREA): Ez dugu gehiegikeriarik eskatzen. Besterik gabe ba, estimatuko genuke ministraritzaren aldetik borondate onaren erakusgarri bat...

MINISTRARIA: Guk beti izango dugu borondate ona.

A (PINTOREA): Ez dut dudarik egiten. Izateaz gainera erakutsi egin behar ordea: esate baterako, gure herriaren izena gure mugetatik haruntz eraman dutenek, edo dugunok esan beharko nuke hobeki, ez dugu izan inoiz administraritzaren aldetiko inolako laguntzarik; herriaren ospea munduan zehar zabaltzen aritu ondoren gobernuak izan beharko luke nolabaiteko detailetxoren bat, ezta?

MINISTRARIA: Oso ideia ona, nere ustez. Beharbada omenaldi bat egin genezake...

A (PINTOREA): Bai, baina omenaldia egun bakarreko lorea izan ohi da. Askoz eraginkorragoa litzateke atzerrira lan eta kontratu bila joan beharrik gabe gure herrian bertan lana egitea posible egingo liguketen neurriak hartzea.

MINISTRARIA: Esate batera...

A (PINTOREA): Esaterako ministraritzak ordaindutako soldata... bitalizio bat.

MINISTRARIA: Soldata... eta bitalizioa? Nondik nora...

A (PINTOREA): Ez funtzionari bihurtuz, baizik eta herriaren alde beren bizitza eta arte guztia eman dutenen aldeko errekonozimendu koskor gisa. Hartara, artista porrokatuok beren bizitzako azken urteak etxean, pake eta adiskidetasun ederrean pasatu ahal izango lituzkete, irudi ederrak pintatuz eta gobernuari eta gure ministrariari eskerrak emanaz.

MINISTRARIA: (ironiaz) Eta soldata horrek... pollita izan beharko luke ezta?

A (PINTOREA): Ba... dexentekoa.

MINISTRARIA: Eta nazioarte mailan nolabaiteko sona duten guztiei helarazi beharrekoa...

A (PINTOREA): Komenigarria litzateke.

MINISTRARIA: Eta zenbat uste duzu balioko lukeela horrek?

A (PINTOREA): Tira! Milioitxo batzuk urtean; baina zer da hori artista hauek egin duten eginahalaren aldean?

MINISTRARIA: Ezer gutxi seguru asko, baina tamalez gure presupostua, aurtengoz bederen, nahiko urria da, eta nahiago dugu beste arlo batzutan gastatu gure sosak, gerora ere etorkizun kultural oparoa ziurtatuko digutenetan, hala nola, pintura eskoletan sartzea, diseinu eta artea erakutsiko duten ikastetxeak bultzatzea, pintore berrien erakusketak eragitea...

A (PINTOREA): (haserre oso) Bai, bai, oso ongi. Baina horrekin zer esan nahi duzu; ez duzula gure proposamena onartzen?

MINISTRARIA: Nola baina? Ez dago dirurik eta.

A (PINTOREA): Nola ez dagoela? Beste zerbaitetan xahutzen baduzue zergatik ez hemen? Honek ez du garrantzirik ala?

MINISTRARIA: Bai; izan, badu, baina...

A (PINTOREA): Nik esandako hori egin izan dute Japonian, Germanian, Dinamarkan, Austrian, Kanadan... eta horrexegatik daude gu baino aurreratuago, hemen esker onik ez dagoelako. Normala gu beti atzera geratzea.

MINISTRARIA: Zuen notabilismo horrekin ere ez gara oso aurrera joango bada.

A (PINTOREA): (garraisika) Bistan da zuei ez zaizuela kultura ezertarako interesatzen. Baina hau ez da bere horretan geldituko, ez ez; larrutik ordaindu beharko duzu zure ausardia eta lotsagabekeria (pintzelaz biboteak marrazten dizkio MlNISTARIAri)

MINISTRARIA: (harri eta zur, besoak zabalik) Baina... baina... Sokorro! Lagundu!

IDAZKARIA: (sartuz) Baina... eroturik zaude ala? Alde hemendik zoro halakoa, zerri zikina!

A (PINTOREA): (atera daramatelarik, oihuka) Ez ezazula uste dena hemen bukatu denik, oraindik ere entzun beharko dituzu epelak.

MINISTRARIA: Baina... baina... (musuzapi batekin nola hala begitartea garbitzen hasten da ispiluan)

 

 

IV. agerraldia

 

(A (PINTOREA) ateratzen dutenean, inork baimenik eman gabe B (PINTOREA) sartzen da: gazte hippy samarren itxura: zorro bat zintzilik, sandaliak e.a.; gizalege izpirik gabekoa; sartzeko burrukan arituko da IDAZKARIArekin baina lortu egingo du azkenik).

 

B (PINTOREA): (aztoratuta) Zer da hau? Denon gobernu behar duen honek beti berdinekin aritu behar al du? Kultur ministraritzak benetako kultura bultzatu beharko luke eta horretarako herrian zerbait berri eta aurrerakoi egiten ari direnekin mintzatu, eta ez atera berri den hori bezalako karka, haundiki eta elitistekin.

IDAZKARIA: Isilduko al zara? Zer nahi duzu, garraisi eta oihuka?

B (PINTOREA): Pintore «Profesionalen» zera horretako ordezkari horrekin bai, hitz egingo zenuten goxo goxo, baina Pintore Gazteen Kolektiboarekin ez duzue ezer jakin nahi ezta? Zergatik ez zenidaten sartzen uzten? Ez dut hitz egiteko eskubiderik ala?

MINISTRARIA: (bere onera etorria eta jezarrita) Hemen denek dute hitz egiteko eskubidea, eta kulturaren onetan ari diren guztiak hartzen ditut, baita Pintore Gazteen Kolektiboa ere, baina mesedez, hitz egin ezazu lasaixeago. (IDAZKARIAri joateko esaten dio).

B (PINTOREA): (esertzen da baina, sutsu, zutitu eta mugituz dabil, keinuka, MINISTRARIArengana hurbilduaz) Begira, kultura bultzatu nahi duela dioen ministrari batek ezin du egoera hau onartu. Pintura erabat baztertuta dago; pintoreok ez dugu inolako laguntzarik, gizarteak ere ez du inolako interesik agertzen eta hori guztiori erakusten ez zaiolako, behar bezalako heziketarik ez dagoelako, haurtzaindegietatik hasi eta unibertsitateraino; materialak erosteko edo ikastera joateko erraztasunik ere ez dago, erakusketetan sartzerik ez dugu espositoreak fenizioak baino ere xuhur eta diruzaleagoak direlako... (ia ia MINISTRARIAren gainean jarrita).

MINISTRARIA: Geldi, geldi! Gauza gehiegi ari zara esaten eta azkarregi. Zer nahi duzu nik egitea guzti horren aurrean?

B (PINTOREA): (berriz eseri eta zutituz) Pinturaren benetako aurrerakada erakarriko duten neurriak hartzea. Beka politika egoki bat, diskriminatzaile izango ez dena, eta bere ikasketak segitu eta zabaldu nahi dituen edozein artista gazteri behar hainbateko laguntza ekonomikoa emango diona; erakusketak arautzeko lege bat, gaur egun egiten diren gehiegikeriak galeraziko dituena; herriaren sentsibilizazio kanpaina bat artearen aurrean bestelako jarrera bat izan dezan, eta gaur egun pintore gazteok egiten ditugun lanen hainbateko fijo bat, pintura gaztearen eroslerik ez dagoenez, administrazioak erosi ditzala (berriz ere MINISTRARIAren gainean, honek bultzaka baztertzen duelarik).

MINISTRARIA: So, so! Hi azkarregi hoa gazte! Nondik nahi duk ministraritzak ateratzea guzti hori ordaintzeko beste diru? Gainera, nola neurtuko diagu ze lanek merezi duen dirulaguntza eta zeinek ez?

B (PINTOREA): Horiek erizpide elitista eta marjinatzaileak dira eta gu horren kontra gaude; lanean ari garen artisten lana bultzatu behar da, gure arteko zatiketarik eragin gabe. Hori...

MINISTRARIA: (bestearena etenaz) Baina nola subentzionatuko dizkiagu lan txar eta kaskarrak? Gainera, artelanak merkatuaren arabera funtzionatu behar dik, eta zuek egiten dituzuen lanak inork erosten ez baditu hori ere zerbaiten erakusgarri da, ezta?

B (PINTOREA): Hori artearen kontzepzio merkantilista hutsa besterik ez da, eta garbi dago zurekin ez dagoela ulertzerik. Zuk arte ofizialista besterik ez duzu nahi, baina gu ez gara inoren morroi; ezta izango ere.

MINISTRARIA: Ofizialista edo ez, hemen artelanak zerbait ekarri behar dio herriari.

B (PINTOREA): Zuek stablishment-eko pintoreak promozionatzen dituzue, (bulegoko koadroa seinalatuz) eta haien lanak erosi, baina nahikoa agoantatu dugu; hemendik aurrera ez dugu horrelako bazterketarik onartuko. Hauek dira hauek, milioi putzutan itota bizi diren pintoreen lan ustelak (spray ontzi bat ateratzen du eta irudia goitik behera pintatzen P.G.K. inizial narratsez eta MINISTRARIA lasterka harengana doalarik hau ere pintatuta geratzen da.)

MINISTRARIA: Polizia! Hau astakeria (pintatzen dute bere gainean).

B (PINTOREA): (hanka egin aurretik, atearen ondoan) Hau hasiera besterik ez da; arte popularrak irabaziko du!

MINISTRARIA: Baina... baina (gero eta etsituago)

 

 

V. agerraldia

 

(B (PINTOREA) joatean atea zabalik geratzen denez A (IDAZLEA) sartuko da, guztiz maritxua berau, eta espeziala jazkera-tankeratan. Bastoi eta guzti darama. Andragixon ahots sofistikatua).

 

A (IDAZLEA): Zer... (burua sartuz) sartzerik ba al dago? Kaixo, aspaldiko, zer moduz zabiltza?

MINISTRARIA: Nahiko gaizki, egia esan.

A (IDAZLEA): Bo, bo, holakoekin ez hasi gero! Honaino iritsi, igo eta orain gogokoa ez duzulako zera horiekin hasiko zara?

MINISTRARIA: (irrifarre mingotsaz) Zuk bazeneki zer nolako atsekabeak izaten ditugun...

A (IDAZLEA): Ez da horrenbesterainokoa izango.

MINISTRARIA: (atsekabez, burua makurtuz) Gorriak ikusi behar izaten ditugu.

A (IDAZLEA): Bo, bo, bo, bo!

MINISTRARIA: (erdi negarrez) Hamaika sufrimendu paseak gara hemen.

A (IDAZLEA): Baina, baina, baina... Zer dugu? (kontsolatuz) Holakoekin orain? Altxa burua motel! Inork ikusiz gero ere...

MINISTRARIA: (bere onera etorriz) Barkatu, barkatu; honenbeste emozio eta tentsio... ez dakit zer gertatu zaidan. Gatozen gurera. Zer dela eta zaitugu hemen? Zer berri dugu?

A (IDAZLEA): Bada, izendapenaren berri izan eta halaxe etorri naiz, zorionak eman eta guztion onerako balio ahal izango duten zenbait projektu edo egitasmoz mintzatzeko, zuk on eritziko bazenio...

MINISTRARIA: Nola ez bada on eritziko guztion onerako izanik?

A (IDAZLEA): Ezagunak dituzkezu honez gero letren beherakada, literaturaren kinka beltza, idazleon larrialdi eta estuasunak...

MINISTRARIA: Bai, bai, bai.

A (IDAZLEA): (bastoiarekin jolasean, gero eta nabarmenago) Guzti hori dela eta, herri honen kultur maila jasotzen eta altxatzen, beren buruak jazten eta jakituria aberasten honebeste lan egin izan dugun idazleok, ez bizibide ez aterabide ez konponbiderik gabeko atekan sartuak gaituzu, baina, zorionez, orain dugun ministrari berri honekin gauzek bestelako taju eta itxura hartuko dutelakoan gaude; eztala?

MINISTRARIA: Bai, bai, bai; nik behintzat ahaleginak egingo ditut zuen, idazleon lana errazteko eta izan ditzakezuen arazoei, nere postu apal honetatik ahal dudan neurrian irtenbide egoki bat bilatzeko.

A (IDAZLEA): Horixe espero dugu besteok ere, eta ziur gaude zure postu «apal» horretatik asko egin dezakezula literatura eta literaturgileon alde, nahi izanez gero.

MINISTRARIA: Ezer askorik ez bada ere, ikus dezagun zer egin daitekeen.

A (IDAZLEA): Ezer asko eta askozez gehiago ere bai. Esate baterako eta adibide xume batzu besterik ez aipatzearren, zuen Gobernuak, Kultur ministraritzaren bitartez, enkarguak egin liezazkiguke halako kalitate maila, gaitasun, eta «savoir faire» bat frogatua dugun idazleoi, hartara geure modus vivendia zertxobait bideratzeaz gain, gobernua «prestige» kultural batez horniturik azalduko litzateke.

MINISTRARIA: Ez dago gaizki baina denentzako adina enkargu izango denik ezin pentsa dezakegu, eta gainera zure proposamen horrek halako, barkatuko didazu, entxufismo usai pittin bat du.

A (IDAZLEA): (mehatxuka) Nola entxufismoa! Baina literatur kritikaren iharduerak eta unibertsitateko eta aldizkarietako aditu guztiek aitortzen diguten maisutasun eta nagusitasuna nondik nora jarriko diguzu zuk, politikari koipelustre eta pastelero horrek, zalantzan?

MINISTRARIA: Aizu, behar hainbateko errespetua...

A (IDAZLEA): Zer errespetu eta zer errespetu ondoko? Zuek ez dakizue ezer. Zuek ez dakizue nola altxatu herri honen kultura beste herri batzuetakoaren mailara. Nola jakingo duzue bada, analfabeto hutsak bazarete? Jakin ezazu beste herrialde aurreratuagoetan kalitatezko idazleei behin betirako soldata ezartzen diela gobernuak. Ulertzen duzu?: bi-ta-li-zi-o-a. Eta ez txikia, alajaina. Zuek ordea, denon diruekin ondo bizi, ondo jan, ondo edan, eta ezer egin ez, lapurrak, eta lotsagabeak, horixe zarete zuek (ia ia joka)

MINISTRARIA: Baina, aizu, horrelako ausardikeriarik...? Alde hemendik lehenbailehen.

A (IDAZLEA): Alde? Alde? Aldez alde berotuko dizut nik bizkarrezurra. (joka hasten zaio; MINISTRARIA korrika eta bestea atzetik) Mukizu halakoa, lotsagaldua, eskertxarrekoa, analfabetoa, kulturaren historiara pasako zara bai, izan den astokilorik haundiena legez!.

MINISTRARIA: Ai, ai, ai, lagundu, mesedez, bidali hemendik ero hau!

 

(IDAZKARIA) sartzen da, harrapatzen du A (IDAZLEA) eta kanpora aterarazten, baina indarrez, honek ez baitu amore ematen)

 

A (IDAZLEA): Damutuko zaizue alajainkoa! Aska nazazue, hau zapalketa besterik ez da, non da hemen prentsa? Begira nola erabiltzen nauten!

 

 

VI. agerraldia

 

(Ateratzen dute A (IDAZLEA) eta B (IDAZLEA) sartzen da, estropuzka eta zalapartaka; itxura progre alternatibo topikoa).

 

MINISTRARIA: Nor zara zu? Zu ere beste horrekin al zatoz?

B (IDAZLEA): Horrekin ni? Zurikeria eta zitalkeria darizkion urde koipetsu horrekin? Idazle kontsakratuen ordezkari atzerakoi eta haundiusteko horrekin? Baita zera ere! Idazle Gazteen Kolektibokoa naiz eta haren izenean hitz egin nahi dut zurekin, idazle karka ofizialista horiek adina eskubide baldin badugu behintzat.

MINISTRARIA: Hemen denek dute hitz egiteko eskubidea, eta ez dugu orain artean inor baztertu.

B (IDAZLEA): Hala izan dadila! Literatura gazteak pairatzen duen egoera gorri eta deskriminatzailea salatu nahi nizuke. Argitaletxeak diruzale amorratu eta zikoitzak besterik ez dira, eta berri antxa duen edozer gauza argitara emateko izen haundiko idazle izan behar duzu. Eta argitaratzen ez badizute izena lortzeko bide bakarra sarietara jotzea da; baina sariak berriz mafia hutsa dira; edo hor gertatzen diren saltsa, azpikeria eta azpijoku ilun horietaz bestela, hobe hitzik ez egitea. Orduan zer egin dezake idazle gazteak: bere ideia eta asmo berrizaleak bertan behera utzi eta literatura ofizialistera makurtu? Ez, ez eta mila bider ez!

MINISTRARIA: Ez zaitez horren sutsu izan. Entzuten dizut bestela ere.

B (IDAZLEA): Ez dakit ba. Sarritan agintariok gorraizea duzuela ematen du. Interesatzen zaizuenerako behinipehin. Zer gertatzen da bestela subentzioen politikarekin? Eskasak izateaz gain beti jende berari heltzen zaizkio, eta urteak daramatzagu horien benetako zabalkuntza eta hedapena eskatzen, baina zuen jaramona eta gure astoaren bertsotarako afizioa...! Oraingo beka banaketa ere ez da egokia, halako elitismoaren alde jokatzen baita idazle gazteon arteko zatiketa eraginez gure kaltetan; eta azken batean, gobernuaren politikarekin bat datozen idazleen lanentzako laguntzak eskeintzearekin batera, zuen politikarekin konforme ez daudenei bide guztiak isten dizkiezue, eta zuen partzialkeria zikin hori salatu beharra dago.

MINISTRARIA: Sooo, so! Ni oraindik ez naiz inorekin partzial izan eta.

B (IDAZLEA): Hasi zaitez bada bestelako jokabide batetarako urratsak ematen! Zure asmo onen erakusgarri izango da hori.

MINISTRARIA: Goizegi da oraindik ezer zehatzik erabakitzeko. Arazoa sakonki eta kontuz aztertu beharra dago eta alde guztietatik, goitik eta behetik miatu. Zuek, hala nahi baduzue, egin ezazue txosten bat, zuen eskaera eta proposamenak xehetasun guztiekin adieraziz, eta oso gustora irakurriko dugu, eta bere garaian jakin eraziko dizuegu gure erabakia.

B (IDAZLEA): (etenez) Hitzak, hitzak! Hitz ustelak besterik ez. Beste guztiek bezalaxe. (Hau ere mehatxuka, MINISTRARIAren gainean ia ia) Zu ere aurrekoak bezalakoxea zara. Hau eta hura agindu bai, hitz potoloak aho beteka; guk beriz neurri zehatzak behar ditugu: erabatekoak eta berehalakoak.

MINISTRARIA: Ari gara, ari gara, ez izan horelako presarik; gero ere...

B (IDAZLEA): Orain nahi ditugu, orain behar ditugu, orain! (MINISTRARIA astinduz)

MINISTRARIA: Baina, baina, aska nazazu, baina...

B (IDAZLEA): (bultzada batez MINISTRARIA baztertu eta mahaigaineko hautsontzia eta zenbait paper lurrera jaurtikiaz) Ez zaigu hau ahaztuko; ezta zuri ere, ikusiko duzu; epelak entzun beharko dituzu gure aldizkarietan. (ate panpada bortitzaz irteten da).

 

 

VII. agerraldia

 

(Hankak luze eta zabal, lasaitzen saiatzen da MINISTRARIA, zaratak erakarrita etorri den IDAZKARIAk abanikatzen duela; atea jo eta A (ESKULTOREA) sartzen da, itxura lodikote sendoaz, mailua eta zintzela galtzarbean; IDAZKARIA handik laster joaten da bere atetik).

 

A (ESKULTOREA): Bai? Sartu al naiteke?

MINISTRARIA: (hasperenka) Sartu bada, sartu.

A (ESKULTOREA): Arratsaldeon.

MINISTRARIA: Baita zuri ere. Zer nahi duzu?

A (ESKULTOREA): Zurekin hitz egin. Hara, Eskulturgileen Elkargo Nagusiko ordezkari nauzu, eta hemengo ateak denontzat zabalik daudela jakin dugunez, aspaldi honetan buruan darabilgun projektu baten berri ematera gatozkizu.

MINISTRARIA: (etsita) Bota, bota lasai.

A (ESKULTOREA): Hara. Begira, dakizun bezala, gure herriaren arima hilezkorra gure arbasoek beren arte agerpenetan isladatuta utzi zuten ezin hobeki. Kromletxetan agertzen dira hobekien gure arrazako gizakumeek munduaren hasieratik izan duten bizitzaren ikuspegia, naturarekiko harremana eta Jainkoenganako jarrera, eta izaera horri berorri eutsi behar diogu gaur ere.

MINISTRARIA: Bai, bai, arrazoi osoa duzu.

A (ESKULTOREA): Baina mass medien eraso eta komunikabide nagusiek ezartzen diguten alienazio eta giro arrotza direla medio, ahazten ari zaigu zein den gure benetako nortasuna. Eta nortasun hori berreskuratzeko lotura batzuk behar ditugu; lotura eta lokarriak.

MINISTRARIA: Nolako lokarriak?

A (ESKULTOREA): Kultura megalitiko harekin lotuko eta identifikatuko gaituztenak, Hara, gure kultura plastiko eta bisuala, erabat deformatuta dago kolore, forma, testura eta espazio estereotipatuekin, baina gure sustraietara itzuli behar dugu, oinarrizko formetara; ulertzen didazu?

MINISTRARIA: (ezer asko ulertu gabe) Bai, bai; segi, segi.

A (ESKULTOREA): Gure plana zera da: herri guztietan, bertako plazan, eskultura bat ezartzea. Trikuharri eta kromletxetako kultura gogora ekarri eta biziaraziko diguten eskultura megalitikoak; eta proiektu hori aurrera eramateko zure laguntza behar dugu.

MINISTRARIA: Bai, bai; baina herri bakoitzeko plazan holako bat jartzeko, onena udaletara jotzea duzue, nik ez dut zeresanik hor eta.

A (ESKULTOREA): (haserretuz) Nola ez duzula? Berriz ere aitzakiak. Udaletxeetan esaten digute haiek ez dutela dirurik ezta konpetentziarik ere, horiek ministraritzatik etorri behar dutela eta zuekin hitz egiteko.

MINISTRARIA: Ez, ez, guri ez esan. Horretarako udaletxera jo behar duzu.

A (ESKULTOREA): (mailua eta zintzela eskuan hartuz) Jo! Jo! Zu joko zaitut buruan eta txiki txiki eginda utzi. Zuekin ez dago hitz egiterik. Gero gainera, artea eta herriaren kultura bultzatzen dituzuela esan? Adio; eta ez etorri gero zure buruaren eskultura baten eske (mailuaz hango eskultura apurtzen du eta badoa).

MINISTRARIA: Baina... Baina... nola liteke hau? (gero eta puskatuago dagoen bulegoari begira) Zer gertatzen da hemen? (konprenitugabearen penaz) Inork ez al du zentzu apurrik?

IDAZKARIA: (entzundako hotsengatik etorria) Erotuta dabil jendea, erotuta! Eta batez ere errespetua galduta. Zer ikusi behar ote dugu oraindik?

MINISTRARIA: Auskalo! Ai ene. Ai ene Maria eta Jose. Hau da mixeria hau; hau da mixeria! Ea bada, lehenbailehen bukatzen dugun purgatorio honekin: pasarazi itzazu hurrengoak. Ene! Ene!

IDAZKARIA: (telefonoa hartuta) Allo! Hurrengoa mesedez.

 

 

VIII. agerraldia

 

(Sartzen dira atetik A eta B (Zinemagileak). A zuzendaria edo produktorea bide da; itxura intelektual despistatu desfasatu samarra; betaurrekoak ditu eta etengabe kenduko ditu berriz ere jazteko; batzutan jantzita dauzkanak kendu eta irakurtzekoak jazten ditu beriz ere kentzeko; Patxadatsu hitz egiten du. B aktorea edo da: itxura lotsagabeagoa, egungoagoa; hau ere urduri samarra da baina agresiboagoa era berean).

 

A (ZINEMALARIA): Arratsaldeon, Jauna.

MINISTRARIA: Ez horren ona.

A (ZINEMALARIA): Eh? Nola? Zer?

MINISTRARIA: Ez, ezer ez. Eser zaitezte, faborez. Ta, zer nahi duzue?

A (ZINEMALARIA): Bada, gu, ene laguna eta biok, zinema pairatzen ari den larrialdiaz, krisiaz hitz egiteko asmotan etorri gara, zuk astirik baldin baduzu....

B (ZINEMALARIA): Egundoko diskriminazioa jasaten ari gara. Alde guztietatik erasoka ari zaizkigu, eta zuek ezer ez, behatz bat mugitu ere ez, eta martxa honetan popatik hartzera doa zinema, potatik hartzera! XX. mendeko kultur emaitzik inportanteena behatz artean ari zaigu galtzen goizetik gauera eta zuek ez duzue ezer egin nahi hori galerazteko.

MINISTRARIA: So, so, txikito! Nora hoa horren azkar? Azalduko al didazue, astiroago mesedez, zertan datzan delako bazterketa edo krisi hori?

A (ZINEMALARIA): Luze da kontatzen jauna, ugari eta nahasiak baitira gure prolemak.

MINISTRARIA: Hasi bada!

A (ZINEMALARIA): Hasteko, jendeak galdua du zinemara joateko ohitura, eta errudun nagusiak bideoko...

B (ZINEMALARIA): (sartuz) Bideoko pirata, lapur, bandolero, gaizkile zikin horiek dira, eta gartzelan egon beharrean lasai asko dabiltza kalean, poltsikoak bete diru; eta zuek zer egiten duzue? Ezer ez.

MINISTRARIA: Aizu, hori ez da nere zeregina.

B (ZINEMALARIA): Nola ez dela?

MINISTRARIA: Horretarako poliziarengana joan.

B (ZINEMALARIA): Eta zuek horrela eskuak garbi, ezta?

A (ZINEMALARIA): Lasaitu gaitezen, lasai. Barkatuko duzu nere lagunaren beroaldia, baina guztiz larria da gure egoera: telebistak izugarrizko konpetentzia egiten digu alde batetik, eta bestetik material guztia eta kostoak gero eta garestiagoak dira, eta horrela produktoreok ezin dugu pelikula bat egin. Begira, hemen ditut estatistika batzuk eta bertan adierazten denez...

 

(Denbora guzti horretan eta aurrerantzean ere bai, MINISTRARIA alboetara dauzkan A eta B-ri begira arituko zaizkie, txandaka, erdi mareatu arte)

 

B (ZINEMALARIA): Utzi ditzagun numeroak alde batera. Hemen argi eta garbi dago marjinatuta gaudela. Aktore gazteok gorriak pasatu behar izaten ditugu edozein paper kaskar lortzeko; eta gero gainera kobratzeko garaian, a ze lanak!

A (ZINEMALARIA): Horixe, kontutan hartu behar da gero, banatzaileen hatzaparretan geratzen garela...

B (ZINEMALARIA): Eta exibidoreen gorabeherak? Ah, zinematokietakoen zekenkeria! Hor bai dagoela zer esana...

A (ZINEMALARIA): Dena dela, haiek ere ez dute samurra. Baina beste arazo batetara pasatuz, guztiz kezkagarria da tekniko egoki eta prestatuen eskasia...

B (ZINEMALARIA): Eta gainera...

MINISTRARIA: Baina, baina, baina... Zer da hau? Hemendik eta hortik biok enbidoka.. arnasa hartzen utzidazue behintzat. Prolemak entzun ditugu behintzat. Ea, ze konponbide ikusten duzue zuek?

A (ZINEMALARIA): Zaila da bapateko eta erabateko konponbide bat aurkitzea. Ez dago formula magikorik baina laguntza batzuk eskeini beharko dizkiguzue; bestela... (kezkaturik)

MINISTRARIA: Badira, badira laguntzak zinemagintzarako.

B (ZINEMALARIA): A ze laguntzak horiek! Zakurraren gauerdiko eztula!

MINISTRARIA: Aizu, ez al duzu errespetu apurrik izan behar? Laguntzarik badela esan dut.

B (ZINEMALARIA): Kaka zaharra zuen laguntzak eta zuen errespetua.

A (ZINEMALARIA): Lasai, lasai, mesedez. (paper bat atereaz) Begira, guk badugu plangintza moduko bat, eta horretarako laguntza berriak beharko genituzke.

MINISTRARIA: Esan, esan, ze plan eta ze laguntza nahi dituzuen.

A (ZINEMALARIA): Esate baterako, teknikoen talde finko bat sortu eta mantendu behar zenukete.

MINISTRARIA: Eta filmerik egiten ez bada ere guk mantendu teknikariak?

A (ZINEMALARIA): Nolabaiteko finantz arriskua duten projektuetan, zuek seguru moduko bat ezarri beharko zenukete.

MINISTRARIA: Eta porrot egiten duten filmeen zorrak guk kitatu? Jai!

A (ZINEMALARIA): Bestalde telebistan filme gutxiago eskeini beharko zenukete, eta botatzen dituzuenak beste ordu batzuetara pasatu, hartara zinematokiei konpetentziarik ez egiteko.

B (ZINEMALARIA): Eta ez bota azken orduko pelikulak. Bota itzazue txuri-beltzekoak.

MINISTRARIA: Eta etxean goxo goxo egon nahi duenari adreilu bat jarri telebistan, ezta?

A (ZINEMALARIA): Eta filmetako materialek dituzten zergak kendu egin beharko zenituzkete.

B (ZINEMALARIA): Eta aktore izan nahi duten gazteentzako bekak eskeini.

MINISTRARIA: Baina, baina, zuek zer nahi duzue? Dena ari zarete eskatzen?

A (ZINEMALARIA): Jada galdu dut pazientzia. (betaurreko aldatzean MINISTRARIAri kentzen dizkio bereak, behe gainera bota eta gainean salto eginez apurtu egiten dizkio) Nazkatu nauzu, zurekin ezin liteke hitzik egin.

B (ZINEMALARIA): (erdi itsu eta lelotuta geratu den MINISTRARIAri heldu eta zakarki eraginez) Zure harropuzkeriak bukatuko zaizkizu egunen batean, zerri halakoa!

 

(A-K eta B-k alde egiten dute, atean danbatekoa emanaz eta MINISTRARIA erdi itsu ibiliko da, jendeari gertu gertutik begiratuz eta grogi samar orohar)

 

MINISTRARIA: (besaulkian hankak eta besoak luze eta zabal, pott eginda) Ai ene, ai ene!.

IDAZKARIA: (sartuz) Baina, zer gertatu da hemen? Zer gertatzen zaizu?

MINISTRARIA: Ezer ez, ezer ez. Esaiozu beste bati sartzeko, ea kalbario hau lehenbailehen bukatzen dugun.

IDAZKARIA: (telefonoz) Allo! Hurrengoa sartu dadila.

 

 

IX. agerraldia

 

(A (MUSIKARIA) sartzen da, etiketaz jantzitako agurea; oso gizabidetsua une oroz).

 

A (MUSIKARIA): Jainkoak arratsalde on, jaun agurgarri hori!

MINISTRARIA: (aulkitik) Baita zuri ere. Zein da zure kexa?

A (MUSIKARIA): Ni ez naiz kexatzera etorri, jauna.

MINISTRARIA: Ez? Benetan? hau poza! Baina bene benetan esaten al didazu ez zatozela ezeren eske?

A (MUSIKARIA): Eske, eske... Ni ez nauzu eskale, baina neronentzat ez bada ere musika klasikoarentzat nahi nuke zerbait eskatu.

MINISTRARIA: Banengoen ba ni.

A (MUSIKARIA): Barkatu jauna, ez dizut entzun.

MINISTRARIA: Ez, ez ez dut ezertxo ere esan. Egin ezazu zure eskaria ahalik laburren eta azkarren, arren.

A (MUSIKARIA): Ez da bada horren erraxa, baina saiatuko naiz. Guztion asmoa dela uste dut kultura gaur egun dagoen putzu beltz horreatik atera eta behar duen lekura jasotzea. Horretarako ezinbestekoa dugu musika kultoaren ondarea herriari ezaguterazi eta maitaraztea. Ez dakit nerekin bat zatozen?

MINISTRARIA: Bai, bai, segi, segi.

A (MUSIKARIA): Gaur egun dagoen utzikeriatik altxatzeko eskoletan sartu behar dugu lehena, haur guztiek behar bezalako hezkuntza musikala, izan dezaten; orkestrak sortu behar dira gure hiriburuetan, eta kontzertuak ugaldu, azken bazterreraino ere helarazi behar ditugu musikaren doinu eta soinuak.

MINISTRARIA: Ari gara, ari gara, etzazula pentsa. Musika eskolak zabaltzen ari gara, eta epe labur batetan eskoletan ere musika ikaskaia sartzeko asmoa dugu. Kontzertuetan ere aurrerapen ikaragarria egin dugu: lehen sekulan bibolin bat ikusigabeko txokoetara ere ari gara heltzen.

A (MUSIKARIA): Ez da nahikoa halere, eta barkatuko didazu jauna, hau esaten badizut: gure herriko musikalariak baztertu egin dituzte eta kanpotarrak ari dira sortu berri diren aukera hauetaz aprobetxatzen.

MINISTRARIA: Hori ez da gure errua. Hemen bertan behar adinako prestakuntza duen profesionalik ez badago kanpora jo beste irtenbiderik ez dago.

A (MUSIKARIA): Bai, baina egin behar zenutena zera zen: munduan barrena dabiltzan profesionalik onenak ekarri, hori bai; baina ez gure orkestretan jotzeko, hemengo musikalarioi hobeto jotzen erakusteko baizik. Baina ez da izan, zoritxarrez, halako ez inolako irakaslerik, inolako ikastarorik.

MINISTRARIA: Baina ba al dakizu zuk zenbat balio dezakeen horrelako irakasleak eta ikastaldiak eratzeak?

A (MUSIKARIA): Diruaz besterik ez al duzue pentsatzen zuek? Kulturaren susperketari begiratu behar zaio, eta ez txanponari. Horrela nola bultzatuko dugu sekulan kulturginza?

MINISTRARIA: Ezin dugu ordea hiritarrek ordaindutako dirua inor gutxiri interesatzen zaion edozein gauzatan gastatu.

A (MUSIKARIA): Kulturan gastatutakoa beti izan ohi da herriaren onerako, eta ez zure kolkorako; zuei ordea, ez zaizue musika ezertarako inporta ez ajola; zurikeria duzu zuk ugari, politiko guztiek bezala.

MINISTRARIA: Baina gu herriak aukeratu gaitu beren botuen bidez; zuei ordea, zer oneritzi eman dizue herriak? Kontzertu bat ematen duzuen bakoitzean aretoa erdi hutsik; eta gero diru mordoa ematea nahi gainera!

A (MUSIKARIA): (bere onetik aterata) Jauna: zor zaizun errespetu guztiarekin esan behar dizut ez duzula kultur ministrariaren izen hori merezi, eta are gutxiago merezi duzula hor goian duzun Beethovenen irudia izatea. Eta kargua ezin kenduko badizut ere, irudi horri egiten diozun iraina ez dut gehiago onartuko, ez jauna. (irudia deseskegi eta galtzarbean eramaten du) Adio jauna; eta berriro elkar ikusten ez badugu hobe biontzat. (badoa)

MINISTRARIA: Hori agurearen zoroa! Hori harropuzkeria!

 

 

X. agerraldia

 

(Atetik B (JAZZLARIA) sartzen da; esoteriko samarra, tronpeta besapean).

 

MINISTRARIA: Aitona txatxu horrekin al zatoz zu ere?

B (JAZZLARIA): Ez ni... nik ez nuen ordurik, baina sartu egin naiz gauza inportante bat nuelako...

MINISTRARIA: Ze inportante eta ze inportante ondoko! Alde hemendik azkar, bestela...

B (JAZZLARIA): (biak bultzaka) Ez baina, nik eh... Jazza lagundu egin behar duzula esan nahi nizun, eske... oso musika interesantea da, baina inork ez du entzun nahi eta...

MINISTRARIA: Eskatu, nahi baduzu, beste batetarako ordua baina ospa orain! polizia etorriko da eta bestela.

B (JAZZLARIA): Utzidazu piska batean hitz egiten; ikusiko duzu; edo bestela jo egingo dizut zeozer, eh? Joko dut eta konturatuko zara nola gustatzen zaizun.

MINISTRARIA: Baina, baina... Joango al zara behingoz?

 

(B (JAZZLARIA) tronpeta jotzen hasten da, gaizki eta izugarri ozenki eta gelan dauden kristalezko gauzak oro apurtu egiten dira.)

 

B (JAZZLARIA): Barkatu; akustikaren gorabeherak eta badakizu.

MINISTRARIA: Goitik behera emango dizut nik akustikarekin!

 

(Ihes egiten du B (JAZZLARIA)k zalapartaka, atzetik doakion MINISTRARIA ren beldur)

 

 

XI. agerraldia

 

(A (KANTAUTOREA) sartzen da; bizar eta ile luze urdinduak; bakero, jertse eta foulard maiztuak, kitarra bizkarrean).

 

A (KANTAUTOREA): Ze biolentzi eta ze jenio da hori? Norbait hil behar duzu ala?

MINISTRARIA: Ez dakit ba, ez dakit... Horrela segituz gero...

A (KANTAUTOREA): Hori politikoen ajea duzue. Ez dakizue gauzak patxaraz hartzen eta stressak jota bizi zarete. Bizimodu lasaiagoa aukeratu beharko zenukete.

MINISTRARIA: (irribarre definikaitzaz) Bai; zuena bezalakoa.

A (KANTAUTOREA): Gizarte ustel honen ondorioa da hori. Goizetik gauera lanean, presaka, zalapartaka, hamburger eta antzeko zaborrak janez eta denbora librean funky eta multinazionalek sartzen diguten musika nazkagarria entzunez. Nola bizi horrela?

MINISTRARIA: Bai, bai; arrazoi osoa duzu. Eta zerk bultzatu zaitu zure bizimodu patxaratsua utzi eta zoroetxe honetara etortzera?

A (KANTAUTOREA): Zuei lagundu nahiak, horrexek.

MINISTRARIA: Guri lagundu nahi?

A (KANTAUTOREA): Bai, horixe. Irratietan eta, diskoaren multinazionalek sartzen dituzten zaborra jasanezin horiei kontra egin behar zaiela eta hemen etorri naiz ni, bestelako musika motak nondik edo nola bultzatzen ditugun aztertzera.

MINISTRARIA: Eta... zer pentsatu duzu zuk?

A (KANTAUTOREA): Kantautoreok egiten dugun musika artistikoa zeharo zokoratuta daukazue, edo daukate, ez dakit. Baina bazter horretatik atera behar dugu eta kaka diskotekero horren ordez jarri gure irrati eta komunikabideetan. Ez al zaude konforme?

MINISTRARIA: Ni bai, noski, baina nola egin behar dugu hori?

A (KANTAUTOREA): Horrelako zaborrak irratietatik kenduz, eta maila artistikoagoa duen musika jarriz.

MINISTRARIA: Baina nola aginduko dugu guk zer jarri behar duten irratiek?

A (KANTAUTOREA): Ez al dute agintzen ba multinazionalek?

MINISTRARIA: Ah, nik hori ez dakit.

A (KANTAUTOREA): «Ez dakit, ez dakit», aitzakia ederra da hori. Jendea bere alienazioan geratzea nahi al duzue? Beti manipulatuta bizitzea?

MINISTRARIA: Aizu, jendea ez da horren lerdoa; eta zuen diskoak erosten ez baditu, bestelako gustoak dituztelako izango da, edo txarrak zaretelako; ez bota neri errua.

A (KANTAUTOREA): Zer esan nahi duzu horrekin? Ez duzula ezer egingo musika onaren alde? Ez diguzuela kantaldirik subentzionatuko?

MINISTRARIA: Jendea zuen musikaz interesatzen den neurrian izango duzue gure laguntza.

A (KANTAUTOREA): Zertarako behar orduan? Zu ere ez al zinen joaten bada gure kantaldietara?

MINISTRARIA: Bai, baina haiek beste sasoi batzuk ziren; gaur beste batetan bizi gaituk! (bizkarrean amoltsuki emanaz)

A (KANTAUTOREA): Hi haiz hi kabroia! (sutan) Politiko zikina! (eta hori esateaz batera kitarra hartu eta puskatu egiten dio buruan eta bertan josita utzi MINISTRARIAri; hau lurrera erori eta aieneka hasten da, eta A (KANTAUTOREA) ihesi joaten da bitartean)

MINISTRARIA: Ai ene, ai ene, ai ene! Zer egin didate, ai ene! (berdin segi dezala luzaroan)

IDAZKARIA: (sartuz) Baina, zer da hau? Baina... Jesus, Maria eta Jose. (telefonoan) Polizia? Polizia? Poliziarekin hitz egin nahi dut... bai... Kultur ministrari jaunaren kontrako atentatu bat burutu dute, ez, ez da oso larria... bai, gizonezkoa... heldua, txima eta bizar narrats, luzeak... arropa zarpailak, bai... baldar zatar horietako bat... bakero eta guzti... bueno... agur. (MINISTRARIArengana doa laguntzera) Baina, hau sarraskia; esaten nuen ba nik, halako jendilajearekin ez dagoela hitz egiterik, hobe dela denak gartzelan sartzea, horixe baietz, gaisoa.

MINISTRARIA: (pott eginda) Ai ene, ai ene. Ama, ama! Nork agindu ote zidan neri hemen sartzeko, nork? Maritxu! Ai, ez utzi inori sartzen...

 

 

XII. agerraldia

 

(A eta B (PUNKIAK) sartzen dira bapatean, guztiz agresiboak, dena ostikoka erabiliz, hankaz gora utziz, puskatuz, okertuz eta jaurtikiaz. Harrokeria eta mespretxua dariela, errespeturik gabe, zerbeza latak daramatzate eta zerbait edan ondoren han eta hemen bota egiten dute; hitz egin bezate Bizkaiko euskaldunberrien gisan).

 

A (PUNKIA): Zer pasatzen da hemen? Zer mobida da hau?

MINISTRARIA: Zein zarete zuek? Zer egiten duzue hemen?

B (PUNKIA): Ondo enroilatzen garen morroi batzuk; ez zaigu notatzen ala?

MINISTRARIA: Baina hemen ezin zarete sartu, zer uste duzue? Alde hemendik oraintxe bertan (lDAZKARlAk ere «alde, alde» esaten du, eta bultzan laguntzen)

A (PUNKIA): Baina zelako roilo txungoa duzun, tio. Ze baska, ezta? Gu hemen, legalak etorri gara eta bueno, aber gure mobidarako dirua ematen diguzun.

B (PUNKIA): Eske tio, gazteak kalean, eta lanik gabe, eta gero gainera maderoak, eta joder! Ez dago bat ere martxarik eta kristoren muermoa da hori, laostia!

MINISTRARIA: Baina ze diru eta ze... Fuera! Fuera hemendik edo poliziari deituko diot.

A (PUNKIA): Baina, tio, ez zaitez moskeatu. Zuek beti txakurrekin zabiltzate, mekaguendios! eta pertsonala izorratzen. Zelako kabroiak!

B (PUNKIA): (mahaia eta aulkiak boteaz) Gero moskeatzen gara eta noski, mogolloia!

MINISTRARIA eta IDAZKARIA: (bultzaka, ia ia joka) Alde, alde hemendik; fuera!

A (PUNKIA): Bueno, bagoaz, fatxa! Fatxa batzuk zarete!

B (PUNKIA): Baina ze mobida duzue, tio? (garagardoa burutik behera botatzen dio MINISTRARIAri, eta hau krisi nerbioso batek jota geratzen da, lehertzear, erokeriak eginez; ia ia epileptikoen modura)

B (PUNKIA): Goazen hemendik, tipo honen roiloa ez zait gustatzen eta (badoaz)

 

 

XIII. agerraldia

 

(Lurrean dago MINISTRARIA, atake batekin, IDAZKARIAk nonbaitetik heldu nahi diola, eta piskanaka lasaituz doanean aulkian esertzen du, baina erdi lelotuta geratzen da, gizagaiso errukarri gisan, ahoa zabalik eta mihia erdi kanpoan. Bapatean A eta B (ANTZERKILARIAK) sartzen dira, zakarki, lotsagabeki)

 

B (ANTZERKILARIA): Ez ziguten sartzen utzi nahi baina sartu egin gara.

 

(IDAZKARIAk ixo egiten die keinuz)

 

A (ANTZERKILARIA): Ze bidegabekeria da hau: zortzi ordu hor kanpoan zai eta azkenik sartu gabe geratu? Guk ordaintzen dugu gobernua eta httzegiteko eskubidea badugu.

B (ANTZERKILARIA): Aber, non da ministraria? Non izkutatu da? Ah! Hor al zaude? (besaulkirantza) Ez izkutatu, ez.

IDAZKARIA: Baina jaunak, ministraria gaiso dago eta ezin du hitz egin gaisoak.

A (ANTZERKILARIA): Ezin hitz egin? Ja! Harritzen naiz.

B (ANTZERKILARIA): Gainera gaur guk hitz egingo dugu, politiko hauek bestela ere nahikoa hitz egiten dute eta. Aber (MINISTRARIA lepotik helduz) Zertan dira antzerkiarentzako laguntzak?

A (ANTZERKILARIA): Ez ezazu gehiegi estutu, hitz egitea galeraziko diozu eta.

B (ANTZERKILARIA): Lotan dago eta. Zer, oraindik siestan? (masaileko ttikiak ematen dizkio) Nolako subentzioa izango dugu aurtengoan antzerki taldeek?

 

(MINISTRARIAk eztarri zuloan geratzen zaion oihu emea besterik ez du botatzen, eta oihu hau ozenagoa eginen da galdera bakoitzeko)

 

A (ANTZERKILARIA): Ez du ematen erantzun nahi duenik.

IDAZKARIA: Esan dizut ba, ez dagoela hitz egiteko moduan.

B (ANTZERKILARIA): Ixildu zaitez, atso purtzil hori! Nik hitz eragingo diot, hitz egin nahi ez badu (mahai gainera igota burutik heldu eta atzera botatzen die MINISTRARIAri) Esan, antzezleentzako ikastarorik antolatuko al duzue?

A (ANTZERKILARIA): Emanaldiko cachetak beteko al ditu gastu guztiak?

B (ANTZERKILARIA): Esan, zerri horrek (mahai gaineko fokoa piztu eta aurpegia argitzen dio) Izango al dute beka eta laguntzarik antzerki ikasleek?

A (ANTZERKILARIA): Muntaia eta abarretarako dirurik emango al diguzue?

B (ANTZERKILARIA): Azpiegitura egokia jarriko al duzue behingoz?

 

(MINISTRARIAk izugarrizko garraisia eginez, gainetik kentzen ditu A eta B, eta mahaia ere erori egiten da. Ero baten modura hasiko da orruka eta hatzamarka, bildurrezko filmetako munstroak bezalaxe. A-k eta B-k ihes egiten dute izuturik)

 

A (ANTZERKILARIA): Goazemazu, hemen ez dugu ezer onik eta.

 

 

XIV. agerraldia

 

(Atila pasatu osteko gudulekua ematen duen bulegoan, besaulki bat baino ez da geratu zutik; bertan esertzen da MINISTRARIA eta negarrari ematen dio. Negar isila, negar etsia. IDAZKARIA harengana joan eta kontsolatzen hasten zaio).

 

IDAZKARIA: Ez egin negarrik, ahaztu ezazu dena. Dena bukatu da, joan dira gaizto guztiak (mainak ari da ama baten modura, eta MINISTRARIA bere besoetan hartuko du, gero eta hurbilago biak) Orain ez dago otso beltzik, nere besoak baizik. Uxatu ditugu eskergaiztoko lotsagabe guzti horiek; lasaitu zaitez, lasaitu.

MINISTRARIA: (zotinka) Zu bai zarela ona, zuk bai konprenitzen nauzula (negarrez)

IDAZKARIA: Ez hitzik egin, potxolo (eraginez eta malkoak sikatuz)

MINISTRARIA: Besteak ere zu bezalakoak balira... Zu bai maitekorra, zu...

 

(Negar artean, ia konturatzeke musuka hasten dira, eta gero eta musu estuagoetan lotzen dira, bidebatez eskuez ere elkar laztanka saiatuz, arropa azpietan arakatuz, besaulki zabalean mugituz, aieneak hasperen bihurtuz, argiak poliki poliki itzaliz doazen bitartean, azkenean arnasestuak eta plazerrezko oihuskak nabarmenago egiten direlarik)

 

OIHALA