Bihotz-begietan
Bihotz-begietan
Xabier Lizardi
Jatorrizko testuaren estandarizazioa: Josu Landa / Susa
2021, poesia
104 orrialde
978-84-17051-69-3
Azala eta ilustrazioak: Zuhar Iruretagoiena
Xabier Lizardi
1896, Zarautz
1933, Tolosa
 
2000, poesia
 

 

OHEA

 

Neke-sendalaria,

buru-argitzailea,

lanaren saria...

Amestegi guria,

nahigabeen ahazgaia,

nagien nagusia.

 

     Bitez agur nireak,

afalondoon behintzat,

guztiak zuretzat.

Ta “aita gure” bat ere

bihoa, zu asmatu

zintuenarentzat.

 

     Baina... Lasaitu nadin

orain, “aita gure”ka

eraso baino lehen,

jaun zintzo horren baimenaz,

mordoka datozkidan

neurtitzok esaten...

 

        * * *

 

     Afaldu dut oparo.

Betazalok, otoika,

eskatzen zaudate[1].

Aurrean zu, zabalik,

elurra hainbat zuria,

begiok zakuste[2].

 

     Sartu ditzadan lehenen

estalkiok azpitik,

dagokion neurriz;

oinik irten ez dakidan

gauerdian —ohi baitu!—

lotsagabekeriz.

 

     Apatx, orain... Bihoaz

oinetakook gora,

habea jo arte:

nire pozaren berri

auzo goi ta behekoak

ikasi bezate!

 

     Txamarra kendu, bota

galtzok ere: ez atseden...

horrenbeste neke!...

Zuhurragoak izanak

dituk ene guraso

Adan eta Ebe...

 

     Noizbait! Gerturik nago.

“Aitaren” egin, eta

jo dezadan murgil.

Bat, bi, hiru, lau..., agudo!,

negu-gauaren hotzak

ez nazan bertan hil.

 

        * * *

 

     Horra barruan, jaunok,

maindire leun artean,

bilduta, buru-oin.

Sarrerako hotz-ikara,

baina, samurtu arte,

arren, pixkat itxoin.

 

     Oraintxe, ba, muturra

zerbait atera dezaket,

berriketa-jarrai.

Zu goratzen, maitea,

logurak hautsi arte

ez dut isildu nahi.

 

     Ai, nolako zoroak

gauez kalerik kale

ibil ohi direnak!

Aurkituko ahal dituzte

asun minez beterik

inoiz beren oheak...

 

     Atean haize latza

dabil, haserre... Noski!:

oherik ez baitauka...

Leihoan txingor-hotsa

da, niri loa, nonbait,

galarazi-bila.

 

     Lan gaitza, gaitzik bada.

Ateko giro txarra

lotarako onena;

sehaska hustu genuen

haur samur-hazitxoon

llo-llo bigunena.

 

     Bihar?... Gogapen txarrok

urrun! Egun banari

gau bat darraikio

eginaz hats hartzeko,

ez eginkizunarren,

orde, kezkatzeko.

 

     Ta..., irakurle maitea,

laburrerako oraintxe

berriketan nauzu...

Begiak itxi zaizkit,

burutzar hau moteldu...,

arnasa... ba... kan... du...

 

     ...Amets dagit, basoan

hil nauela, barreaz,

maitagarri batek,

ta, gozorik, hileta

abesten didatela

berrehun mila lorek...

 

     ...Amets dagit nautela

tximirrikek ehortzi

abaraska baten,

ta hilobia, lasaiki

ta isilka, ari naizela

barra-barra jaten...

 

     ...Amets ...Baina, zer dantzut?

Irakurle guztiok

zurrungaka lorik?

Nire neurtitzok horren

loarazle bizkorrak

uste ez nuen zirenik!

 

     Beraz, gabon, gazteok...

Baina... nire buru hau,

jas!... nola burutu?...

Ohe-asmatzailearen

onez agindutako

“aita gurea” ahaztu!

 

     Gizagaixoa..., noski,

on hutsa bide zenez,

zeruan ahal dago!

Nire “aita gureen”

beharrik, beraz, ez du,

alegia, izango.

 

     Gauzok hala direla,

laga dezaket “aita

gurea” biharko...

Atean euri-hotsa...,

haize-zotin luzeak

Agur... Da... gi... dan lo... o... o...

 

1919

 

 

[1] zagozkidate.

[2] ikusten zaituzte.