Susa literatura

Sofaren albo batean egunkari zaharrez eta aldizkariz mukuru zegoen mahaitxoa libratu eta gela erdian kokatu dut telebista-pantailaren argi urdinxkaren argitan afaltzeko, berrietako irudi mutuei begira, zurezko zoru ezkoztatuan hankak antxumaturik eserita.

Hozkailu irekiaren argitasuna baliatu dut afaria prestatzeko. Erretiluan ekarri dut tomate erdi batez, tipula xafla fin batzuez, ahuntz gaztaz, hiru oliba beltzez eta albahaka hosto xehatuz osatu eta gatz larri amiñi batez eta oliba olio zorrotada fin batez maneatu dudan entsalada. Ez dut festa handietarako sabela. Edateko, ura.

Berriro hustasun hau. Desanparoarena. Okerrago orain. Hamar milioi biztanleko hirian joarazi diote hondoa nire ontziari. Apartamentu txiki honetan itzuri. Kokaleku-argi gabeko irla klandestino honetan hondartuta.

Herenegun, unibertsitatetik etxerantz metroan nindoala baino ez nuen hartu Libérationeko berri laburrak irakurtzeko astia. Ia galdu nuen arnasa geltokian. Iparraldean atxiloketak. Berriro ere. Ez dira bi eskuetako hatzak baino gehiago izango izen-abizenez ezagutzen ditudan errefuxiatuak eta, hara, haietariko bat harrapatu behar!

Jaiki nintzen jaisteko. Oin bat nasan, iritziz aldatu nuen. Atxiloketak ostegunean izan baziren, bila ibiliko zitzaizkidan harrezkero, A.ko helbidean ez nintzela bizi ikasia zuketen, Parisen nenbilela ere bai, unibertsitatean nola ez, zein etxetan bizi nintzen aiseago. Bagoiko bidaiariei erreparatu nien disimuluan. Hurrengoan jaistea hobe, etxe ingurura oinez zuhur hurbildu.

Izerdia eskuetan izoztu, besazpietan beldurraren kiratsa, ikararen zapore azidoa garondotik eztarriraino barreiatu, uniformedun bat etxeko ezkaratzean, argazki bat eskuan, sartu eta irteten zirenen aurpegiekin alderatzen.

Etxerako bidea moztuta, beste errefuxiatuekin kontaktatu nuen, gertatua azaltzeko, nirea baino eskarmentu handiagoa zutenen iritzi hotzagoen bila.

Ez zekien inork neurriko edo gehiegizko zuhurtasuna ote zen klandestinitatean murgiltzea. Nirea behar zuen erabakiak. Ezkutatu nahi banuen errefuxiatuen laguntza-komiteko norbaitekin lotuko ninduten, behin-behinerako lortuko zidaten babes-etxea.

Orain nagoen apartamentu hau, alegia.

Baietz erabaki nuen, beraz, ziurtasunez, ezkutuan ibiltzea zer den baneki bezala, baietz, ez nindutela txoritxo bat bezala ehizatuko, burgoi, ordura artean bizi izandako atzerria noiz amaituko, inoiz amaituko den jakiten ez den eltzekada astun baten zizka-mizka izan zela ezjakin, arinkeriaz? azken bi urteetako bizitza lege itxurakoa utziko nuela, utziko nituela ikasketak, utziko nituela lagun berriak, utziko nuela bi urteotan berrosatutako liburutegia, nolako mina, baina ez al zioen Fassbinderrek, berak ez zuela ez disko ez libururik gordetzen, zertarako, berriro ere irakurri edo entzun nahi izanez gero, lagun bati eskatu edo erostea aski bazen, lurrazaletik desagertuko nintzela, klandestinitatean bizitzea zer zen baneki bezala.

Dena suntsitu zaik. Berriro. Bi urtean ozta-ozta eraikitako hire mundutxoa, écrivain dans l'exil, gaueko trenean joan-etorrian egun-pasako ikustaldietara etorritako adiskideentzako Parisko txoko bitxi square gorde monumentu eder historiko eta taberna tipikoetan barrena luxuzko ciceronearena egitea bukatu zaik. La Défense, zein urrun turista literario gisa Handkeri esker ezagutu huen lehen aldi hura, etorkizunaren txantiloitzat hartutako auzuneko eraikinen ezaugarrien aditu bihurtua hintzen, ibilgailurik gabeko Venezia lurtarra, multinazionalen abaraska, aldiri txiroen mugan langileen eta zizelkarien erdeinurako eraikitako etxe-orratzak, l'Arc du Triomphe lerro zuzena, La Bastille, Place des Vosges, Victor Hugoren etxea hor, ez, ez, oraindik ez naiz sartu ikustera, Buttes Chaumonteko parkea, Butte-aux-Cailles, Le temps des cerises jatetxea, Les Halles, Rue Saint-Deniseko prostituten ikustera, begira hementxe kalearen muturrean, esanguratsua ote, Nafarroako Enrike III.a Henri IV de France Parismezabatentruke et de Navarre, begira Nafarroako armarria ere harlauza honetan, Frantziakoaren erdia, Espainiakoaren laurdena, Euskal Herrikoaren seirena. Lapurren herria Frantzia, Obeliskoa, Tuillerieseko garaitza arku horren gainean dauden zaldi horien jatorrizkoak Veneziara itzuli behar izan zituzten, ikusiak ditut nik Piazza San Marcon gauzak nolakoak diren, Louvre Ali Babaren harpea, hor piramide bat eraikitzen ari dira, Mona Lisa. Moulin Rouge, hara Montmartreko kale estuetan turistentzat propio jarritako Toulouse-Lautrec hori, Sacré-Cœur-eko basilika, Urgulleko Jesusen Bihotzaren anaia handia, barrikadetan eta Père-Lachaiseko hormaren kontra akabatu zituzten erreboltarien, Kaledonia Berrira, kanaken artera desterratu zituzten Louise Michel eta enparauen laidogarri, herritar sinestunen diru biltzeari esker eraikia, jainkoa lagun iraultza ez zedin inoiz gehiago Parisko galtzadarriez jabetu. 68ko maiatza iritsi zen ordea, petit parenthèse, dernière parenthèse? Iazko ikasleen manifestazioetan Donostiako Boulevardeko zirrara berritua, biderkatua, c'est comme chez nous, c'est comme chez nous, Renaud kantaria han urruti agertokian, nous sommes plus de cent mille eta gero eta gutxiago eta Denfert-Rochereauko plazan berrehun eskas zer egiten duk hemen! Hoa etxera voltigeurrek duela zazpi urte grisek Iñaki Kijera auzotarra Igentea kalean bezala tiroka hil dute Malik Oussekine rue Monsieur-le-Prince-n, La Sorbonne ondo-ondoan, alferrik gabiltza oihartzun bila inguruko tabernetan, goizero garbitzen dituzte galtzadak ur txorrota bortitzez, greziar batean afalduko dugu edo couscous bat, hemen oso ona ematen dute, gaueko trena hartu aurretik Meskitara eramango zaituztet menda te bat hartzera, ezagutzen dut pasabide bat Panteoi ingurutik eta Lutèce-ko zirku erromatarra erakutsiko dizuet bide batez.

Zinemagile ere ez haiz izango, Rainer Werner. Bukatu dituk unibertsitateko klaseak. Ikaskide eta lagunak agurtzeko aukera gabe bukatu zaik hasi berri zen bigarren ikasturtea. Polizia atzetik badabilkik lehen gauza unibertsitatera joatea izango baita, Peckinpah; eta galdetuko dik norekin ibiltzen hintzen en voyage d'affaires, zein ikaskide izan duan lagun joan deneko ikasturtean travelling, jakingo ditek eguerdietan norekin quiproquo bazkaldu ohi huen kanpoko mailadietan eserita le diable au corps uni-ko tabernako ziapea eta ketchupez ondo blaitutako découpage hot-doga eta Coca-Cola, Resnais; bokata begetarianoa eta ura ordea cadre bakarrik hengoenetan, Truffaut. Bukatu Nouvelle Vaguekoen filmen azterketak, Cahiers de Cinémako artikulu burutsuei buruzko eztabaidak, bukatu muntaia eta zinema zuzendaritza ikastaroak, au harem d'Archi Ahmed.

Eta honi zeren usaina hartzen diok, écrivain dans l'exil de mes deux?

Afaldu bitartean, aurkezlearen imintzioetan asmatzen ari nintzen berriaren tragikotasunaren maila.

Bat-batean pantaila betean ETA hizkiak albo batean zituen Hexagonoaren mapa agertu den arte, Baiona, Poitiers, Angers, eta beste hiri batzuk nabarmenduta, bakoitza bere kopuruarekin.

Ia bota dut mahaitxoa bolumena igotzera derrepentean altxatu naizenean.

Sarekada egin du poliziak Iparraldean eta Frantzian zehar ETAren aurka, dans les milieux des réfugiés, zehaztu du, nahasketa, amalgama, ondo oratzeko. Irudietan polizia, hedexuriak, argi urdinak, igandean goizaldeko seietan hasi dela l'opération, Pasqua Barne ministroaren ondoko Pandraudek egin ditu adierazpenak, euskal terroristek ez dutela giza eskubideen Herrian babesik izango haboro, ondikoz.

Bart, Elysée Montmartreko agertokian Berurier Noir, Ludwig von 88 eta Kortaturen emanaldiaren une batean, Pasqua eta Pandrauden buruhandiak agertu ziren taula-gainera, ikusleek, tartean Parisko euskal errefuxiatu taldetxoa, otso guztiz gaiztoaz ari den kantaren lelo eraldatua qui a peur de Monsieur Pasqua de Monsieur Pasqua de Monsieur Pasqua eztarri urratzeraino oi, oi, oi, oihukatzen genuen bitartean.

Paris ez da agertzen sarekadaren jo puntuen artean. Orain ni bezalatsu egongo dira Parisko beste errefuxiatuak. Ez, berdin ez, bart nik banekien nire azken pogoak zirela izerdi patsetan Sarri, Sarri dantzatzen ari nintzenak. Adarra jo zidaten besteek, kontzertua amaitu aurretik alde egin behar nuelako orain nagoen gordelekura ekarri behar ninduen kontaktuarekiko hitzordurako. Nireak egina zuen. Haiek ordea legalki bizitzen jarraituko zutela uste zuten oraindik.

Beren trufei zigarreta piztuz ufadaka hazpegiak gogortu nituen izukaitz aditzera emanez horrelakoetara eginda nago zuek ez dakizue baina utzi zuen irudimen sukartsua hegan honen antzeko zenbat estualdi ez ote dudan igaro muga pasatu nuenetik eta are muga pasatu aurretik, harropuzkeria ikara uxatzeko mamu.

Orain beraiek ariko dira gogoetan nora jo non babes hartu entxupinatu zein lagun ezagunen etxeko atean jo elkartasun erruki mozorrotu eske, honezkero harrapatu ez banaute agian ziurrena zuhurrena etxean gelditzea dela nola jakin Prefekturan ez dutela helbide honen berri ez mugitzea dela lasaitzen saiatuz beren buruak.

Etzidamu, merezi badute ere, segurtasun hitzordura inor azaltzen bada, ez diet adarra joko. Ez da txantxetako egoera. Igarle izan naizela dirudi e?, esango diet sotilki, igandeko krudelkeriaren ordainean ironia mikatz pixka bat bederen merezi duzuela onartuko didazue adieraziz begi-kliska batekin.

Etxe honetan eman ditudan ordu urriak aski izan zaizkit gainera etorri zaidanaren tamaina susmatzeko.

Eta telebistako berria eta gero, ni ezkutuan nengoen bitartean egun-argitik lagunduko zidaketen kideak ere ni bezala sator-zuloen bila sumatzean, gau iluna baino beltzagoa agertu zait etorkizuna. Asma nezakeen konparazio airosago bat, bai.

Abangoardia izan haiz, motel! Egun batez aurreratu hatzaio sarekadari. Azti. Belagile. Iragarle. Asmalari. Mago. Desagertu. Ikusezin. Auzo-munduko biztanle deserrotu. Arrotz herriko itzal. Ez helbide ez helmuga. Ez hau inork deituko desorduetan. Ez dik inork eragozpenik egingo atseden orduetan. Ez zaik inor etorriko laguntza eske. Ezingo diok inori laguntza eman. Hire askatasuna zagok jokoan. Hire burua babestea bihurtuko duk hire bizitzaren helburu. Atseden hartzen ez duen zaldiko-maldiko hire bizitza. Hire askatasuna gordetzeko giltzapetuko duan hire bizitza.

Zeren hatsa hartzen diodan honi?

Bakardadearena.

Zer uste huen bada, usaindu eta gero urruntzerik izango huela? Behin erabakia hartu ostean atzera egiterik izango huela?: barkatu tronpatu naiz, ez zen hau hartu nahi nuen erabakia, gainera ni errugabea naiz, ez dut zertan ezkutatu, torturari baino ez diot beldur, inor salatzeari, kartzelari ere pixka bat.

Ohitura kontua izango ahal da hau ere.

Azpi-atzerrian murgiltzea. Ez daukat beste ihesbiderik.

Ez bada atzo kide batek iradoki zidana:

— Zergatik ez hoa Mexikora?

— Mexikora?

— Bai, han lasai ibiliko haiz, eta idazten jarraitu ahal izango duk.

— Mexikora?

— Lagun bati pasaportea eta nortasun agiria eskatzen badizkiok, nik badiat azkar batean hire argazkia paratu eta paper faltsu txukun batzuk eskuratzeko modua. Dirua ere beharko duk, hara joateko eta hango lehen hilabeteak pasatzeko. Paperena doan egiten zigutek.

Pentsatuko nuela esan nion. Etzidamuko hitzordurako erantzuna. Bai ala ez. Lagunen zerrenda egin dut buruan dagoeneko. Dirua gurasoei eskatuko nieke. Mezuak helarazteko bidea ere eskaini didate.

Nola aldatu diren kontuak hogeita lau ordutan. Honezkero besteak ere Mexikorako asmoarekin zalantzan ibiliko dira.

Beste berri batzuei ekin dio aurkezleak, bolumena apaldu dut. Pantailari itsatsita egon naizela konturatu naiz.

Entsalada bukatu gabe gelditu da platerean.

Dena dago berriz isil apartamentuan.

Apartamentu hau dagoen eraikina parekoak baino garaiagoa da. Eta azken estaia den arren, etxarteko leihoetatik datorren eta hiriak berezko duen argitasun mehearen laguntzaz egin dut sukalderako bidea, afariko hondakinak zakarrontzian hustu eta platerak harraskan uzteko.

Ez egiteko harrikoa agindu dit etxeko neskak gaueko lanera alde egin duenean. Goizaldean iritsiko dela. Croissantak edo pain au chocolat nahi dudan. Berdin zaidala. Pain aux raisins esan banio ez zukeen nire txantxa-doinua harrapatuko, frantsesez oraindik ez dut lortu-eta erregistro egokia nire umore atzemanezinarentzat; ezagunentzat ere azpidatziak behar dituen horrentzat.

Ez erantzuteko telefonoa ez irekitzeko atea ez pizteko argia hozkailuan dudala jatekoa.

Ez zait iruditzen gogotsu hartu nauenik etxean, ez du zakarkeria txikienik ere azaldu ordea. Adeitasun hotza. Ez nuen ezagutzen gaur arte. Ezagutu dut gogo txarrez etxean hartu nauenik, halakorik ulertzera eman ez arren. Ezagutu dut gogotsu hartu nauenik, handik denbora puska batera bere benetako sentimenduak ezkutatzen ahalegin handiak eginez elkartasun bulkada hartaz damutu denik. Ezagutu ditut lotsatiak, jakin-mina zutenak, beldurtiak, hunkituak, ohoratuak, errefuxiatu bat etxean hartzearen ustezko abenturaren artegatasun burbuilatsuan hitz-totelka hasitakoak.

Honokoa banku batean kontratua sinatzea izan da, ordea. Adeitsua eta hotza. Kontuak garden. Zer gerta ere. Hi hor eta ni hemen. Ez. Zu hor eta ni han. Noski, banku honetan ez dut sosik jarri, nire burua hartu dute maileguan. Krediturik gabe, itxuraz. Baina epe jakinerako.

— Je ne vais pas y aller par quatre chemins —esan dit hona iritsi naizenean, arropa batzuk poltsan besterik ez, artean honako bidea erraztu didan kontaktua aurrean zegoela, etxekoak horrela eskatuta, lekukoak behar balitu bezala etorkizuneko gaizki-ulertuak saihesteko edota gaizki-ulertuen iturburua argi uzteko, eta bide batez, zerbait ulertzen ez banuen itzultzaile lanak egin zitzan, nahiz eta nire frantsesak jadanik halakorik ez duen behar, etxeko jabeak orduan ez bazekien ere, edo agian kontaktuak esana zion frantsesa ondo menderatzen dudala, unibertsitatean ikasten ari naizela frogatzat, baina badaezpada ere, zuhurtasunez, ez da inoiz sobera izaten.

Beraz, argi utzi dit auzien muinera artez jotzea laket dutenetakoa dela, azterketa oso garrantzitsuak ditut, lanpostu baterako lehiaketa, orain segituan lanera joan behar dut, goizean itzultzean, jaikita banago, oso goiz itzultzen bainaiz, hitz egingo dugu pixka bat ez asko, gosaldu bitartean, segituan gelan sartuko bainaiz lotara eguerdira arte, arin bazkaldu eta arratsaldea ikasten pasatuko dut, iluntzean berriro lanera joan arte, ez dut astirik izango zurekin kalakan egonean egoteko, zuen borrokari buruzko gorabehera batzuk ulertu nahi banituzke ere, zerbait irakurria dut dagoeneko, ni ez bainaiz nazionalisten aldekoa, baina ezkertiarrak omen zarete eta nahasketa ez dut ongiegi ulertzen, argituko didazu aukera badugu, baina azterketak egin aurretik ez da posible izango, telebista ikus dezakezu bolumen apalean, nik musika klasikoa entzuteko ohitura dut ikasten ari naizela, musika ekipoa nire gelan dago ordea eta gelako atea itxita behar dut kontzentratuko banaiz.

Hona ekarri nauen kontaktuak ohartarazi zidan, bai, nolakoa zen gutxi gorabehera, ondo moldatuko ote ginen zalantza egingo balu bezala. Ba ote genuen beste erremediorik gure buruak hartaratzea baino? Irtenbide onena zela ados etorri gara kontaktua eta biok, hitzordu lekutik hona metroan, autobusean eta oinez izan dugun elkarrizketa txiroan, ez baitu segurtasun maila gutxienekoa izan dezakeen beste babes-etxerik aurkitu hain epe laburrean. Etxe honek koskarik baduela ere badakit berak esanda, aspaldiko kontua omen da ordea, eta hirugarren zirkuluraino hedatu beharko lukete ikerketa Renseignements Généraux-eko zakurrek eta ez dirudi oraingoz orain nirekin interes berezia dutenik, zeren hala izan balitz ez nengoke etxe honetan kafe bat hartzen ilunpean eskerrak irten aurretik kafegailuaren botoiari sakatu besterik ez nuela egin behar esan didan, azukrerik gabe, hozkailuko argiarekin ere ez baitut arasan azukre-potoa topatzea lortu, komiteko kideari eta bioi tea atera digunean begiratu behar nuen non uzten duen.

Kontaktua joan denean, sukaldeko bazter batean pilatuta zeuden plastikozko poltsak bildu eta mahai gainean jarri ditu neskak, etxerako bidean erreparatu dudan dendaren Petit Casino marka zeukaten poltsek, izan ere zuek baino bost minutu lehentxeago iritsi naiz eta ez dut erosketak txukuntzeko astirik izan, desenkusatu zaigu, beste ezer nahi dudan galdetu dit, garagardo bat eskaini dit, berak oso-oso noizean behin edaten duela alkohola, aukeran tarteka ardo on bat maite duela afari goxo batekin baina segituan ohartarazi dit ez duela afaritarako aldarterik izango azterketak, ulertu ez dudan postu baterako lehiaketa, azterketak dituela hori ordea lehen ere ulertua nuen buruz edo belarriz motza izanda ere ez nezakeen inora, bukatzen ez dituen artean. Garagardoak atera ditu poltsatik eta hozkailuan sartu, niretzat propio erosi dituela egingo nuke. Mugimendu zehatz eta zorrotzez bete ditu hormako arasako eta hozkailuko apalategietako hutsuneak.

Azterketak amaituta nahi badu afaritxo bat prestatuko diodala proposatzera ausartu natzaio, patata tortilla bat egingo diodala, eta ausartu natzaio ere ezagutzen ote duen galdetzera. Entzuna duela baina ez duela sekula dastatu. Ez da oso suharra izan bere erantzuna, baina ez dut ezezko gisa ere sailkatu. Erosketa-zerrendan gehituko dizkiot patata-tortilla egiteko beharrezkoak, patatak, arrautzak eta oliba olioa lortzeko aukera, nork daki. Hozkailuan entsaladak, koipegabetutako gaztak eta esnekiak eta haginka egiteko deus gutxi dagoela ohartu naiz; apalategietan laboreak, espageti eta arroz integralak, gurpildun arasa metalikoan barazkiak eta fruituak. Barazkijalea dela esan didanerako asmatua nuen, batek daki nola. Ba ote dago zartaginik?

Sukalde ttipian atzera eta aurrera ibili den bitartean zeharka begiratzeko aukera izan dut, kirolaria dela antzematen zaio, besoetako giharretan eta hanka-sagarretan, baita lepoalde eta bizkar gihartsuetan ere.

Erosketak txukundu bitartean egin den isilune deserosoa amaitutzat eman eta, aproposa irudituko zitzaion, deblauki jakinarazi dit ez duela amodiozko istoriorik bizi nahi, avec toi esan gabe ere, nitaz ari zela ulertzeko moduan. Gero, joan denean, ilunpetan, leiho zabalduaren azpian zoruan eserita zigarreta bat erretzen egon naizenean bera ere niri zeharka begira ariko zela bururatu zait. Hautsi berria zuela denbora luze iraun duen bikote-harremana, eta inoiz larrutan egiten badugu, ez du esan larrutan egin, coucher baizik, oheratu, bai, begiratuko zidan nire oharkabean berak ere, bestela zertara etorri da aipamena, ez nau gustuko izango edo gustuko natzaio, ez ametsik egiteko ez pentsatzeko izara artekoak amodio kontuak ekarriko dituenik korapilatuta atzetik.

Zer esan behar nion? Ulertu dudala esan nahi izan diot, baina hitzik gabe utzi nau, halako egoerarik inoiz bizi gabekoa nintzen, amodio kontuak eta erakarmen fisikoarenak askoz ere modu sotilagoan ebaztera ohituta nago, gorputzen hizkera, begiradak, esku baten oharkabeko fereka, poesia eta magia, arrazoiaz haragoko eskualde zundatu gabea, beti desberdin, mapetan behe-lainoz estalia, asturuaren apetaren bridatu ezineko grinaren araberako enkontruak, bizitza une batez, denboraldi batez edo nork jakin betirako zedarritu dezaketenak.

Ulertu dudala esan diot. Kito.

Ez nuela halakorik buruan esan nahi izan diot, ez dudala halakoetarako burua, lehiaketa garrantzitsu baterako azterketak ez ditudan arren, unibertsitateko ikasketak utzi behar izan ditudala, baina hori ez dela larriena, baditudala beste buruhauste batzuk, garrantzitsuagoak esateko arriskua ekiditeko eta azalpenetan korapilatuko nintzen beldur isildu naiz eta gainera, egia esango ote niokeen, ez al da egia elkartasun komitekoak bakarrik bizi den neska baten etxean babesa aurkitu didala esan didan unetik maitasun istorio baten aukera egon zitekeela pentsatu dudala eta babes-etxekoa mutila izanez gero ez nukeela halakorik pentsatuko edo erabat zintzoa izatera mutila homosexuala izanez gero agian bizikidetza zaila izango litzatekeela bururatu zaidala baldin eta nirekin oheratzeko gogoa azaldu balu?

Neska ez da homosexuala, agidanez, bisexuala litekeena, edonola ere, ez du zuhurki etorkizun hurbilean gu bion artean txortan egitea baztertzen horrek ekar lezakeenari hesolak jarriz hasieratik. Ordainagirian nahasterik izan ez dadin aurrekontua aurkeztu dit maitasunari buruz dudan iritzia aurrez antzarak ferratzera bidaliz, haragi kontu hutsa al da? profilaktikoa? ondo pasatu dugu, ez genuen besterik nahi behar bihar Alde Zaharrean elkar ikusten badugu ikusten dugunean aio eta aio gure gorputzek sentitutakoa, gorputzen bidez guk sentitutakoa zer da orduan?

Nahastuta nago oraindik eta kitzikatua, ezin uka, larrutan egiteko aukera aipatze hutsak etorkizunean gertatuko denaren iragarpentzat hartu izan banu bezala.

Nor da ordea bihotzera daramaten bidezidorren buruan ordainlekuak jartzeko gai?

Baietz esan diot, ezetz esan nahi izan diodanean, alegia.

Ulertuko zuen. Zerbait.

Kontratua bederen argi dago. Nire aldetik ere bai. Nik ere ez dudala amodio istoriorik nahi gehitu behar nion, ez, larru kontuak esan behar nion, alegia, coucher edo baiser erabili beharrean faire l'amour esan.

Oharpen hori egin ondoren apopiloaren ikustaldia eginarazi dit bere atzetik, ez du lurrin sarkorrik erabiltzen. Oso polit apaindutako bere logelak, sabaitik zintzilik oihalezko txotxongilo eder batzuk, izarak eta leihoetako markoak moreak, lan-mahaia, liburuz eta apuntez mukuru, ohe zabala, txukun eta zehatz eginda, armairu batean arropa koloretsuak, jantzita zeraman bulego-langile tankerako alkandora zuriaren gaineko kolore beltzeko txaketarekin eta kolore bereko gonamotzarekin bat egiten ez dutenak, sukalde ttipi batek, bainugela are ttipiago baina oso txukun batek eta orain nagoen egongela honexek, hemen lo egingo duzu zuk, espero dut sofa aski erosoa izango dela, telebistatxo bat, agerkari mendi batez gandortutako mahaitxo bat, liburuz betetako apalategi bat, etxartera ematen duen erridau zuriz apaindutako leihoarekin, osatzen dute apartamentua. Parisko metalezko teilatupe tipikoa. Poeta soila banintz zorion-habia bat egiteko ezin aproposagoa.

Etxearen zokoak non dauden ikasi ditudala iruditu zaionean, ordularia begiratzeko keinua egin du, orduari erreparatu gabe ordea, alde egin behar zuela berandu iritsiko ez bazen ulertarazteko, metroa eta autobusa hartu behar zituela eta oinez ere tartetxo bat bazuela lanera iritsi aurretik eta ez zuela berandu iristea maite eta ez duela pilula antisorgailurik hartzen ere gehitu du, zerbait garrantzitsua esatea ahaztu duenaren tankeran, adibidez ez tira komuneko kateari ni ez nagoen bitartean, baina hori berak esan gabe ondo ikasia dut nik eta segur aski berak ez daki, ez dit kondoirik aipatu espermizidak erabiltzen dituela sarketaren aurretik bai.

A, azken gauza bat, bera ez dagoenean ez sartzeko bere gelan. Astean bizpahirutan egiten duela lan gauez. Pena dela preseski horietako gau batean iritsi izana berera, dena dela elkar hobeto ezagutzeko aukera izango genukeela lehenago iritsi izan banintz, ezin nuen ordea, kontaktuak arratsaldez lan egiten duelako eta hobe delako zer gerta ere iluntzean ibiltzea, horregatik eman dut igande osoa kafetegiz kafetegi eta zinemaz zinema, ni ere gusturago nengokeen apartamentu honetako epelean babesean, sentitzen duela ni bakarrik utzi beharra. Ikasgaiak berrikusteko baliatzen duela lan-gaua, zaindaritza-lana egiten duela eta bere presentzia baino ez dela beharrezkoa, seiak aldera iritsiko dela etxera, croissantak mahai gainean utziko dituela, saiatuko dela zaratarik ez egiten dutxa hartzerakoan, ohitura baitu etxeratu ahala dutxa bero bat hartzeko, eta ez dela eguerdira arte jaikiko, hori lehen ere esan didazu, hau ez diot esan, saiatzeko ni ere zaratarik ez egiten jaikitzerakoan, ez prestatzeko deus bazkaltzeko, berak prestatuko duela jaikitakoan, zarata egingo dudala bestela eta esnatuko dudala. Nago ez dela batere fio sukaldean egin dezakedanaz. Kontaktuak esango zion zerbait. Behin erreko paella eta begira ospea noraino iritsi den. Eta joan da. Aio. Argia itzali du irtetean.

Dena gelditu da isil eta ilun apartamentuan.

Atea itxi bezain pronto ozen atera zait faire l'amour. Nire ahotsa entzun da estrainio, bakardadean, oihartzunik gabe. Hitz horiek nire ahotik atera diren lehen aldia dela esango nuke, frantsesez. Faire l'amour. Lehen aldia izan da, bai. Hitzena. Orain arte entzun eta irakurri baino ez nituen egin. Larrutan txortan egin amodioa egin. Follar hacer el amor joder.

Bigarrenez esan dut, faire l'amour bakarrik masturbatzea da pentsatu dut, kanpaia jo idiarena jo, horretan espezialista bihurtzen ari haiz bigarren nerabezaroaren antza duen erbesteratze honetan, gorputzak ere badu bere atzerria, bere erbesteko kondena, bere habiara itzultzeko grina irrazionala, nork azalduko dio gertatzen dena, zergatik abandonatu dugun bizimodu lasai eta alde guztietatik betea zen hori erbestearen hoztasunaren truke. Nik ez, haserretuko zait, bestela.

Faire l'amour hirugarrenez, ahapeka. Berotasuna sentitu dut zakilean. Maite ez dudan garagardo baten bila jo dut hozkailura. Beroa dago oraindik, gainera. Zerbait freskoa balitz bezala beste hizkuntza batean larrutan egin esatea, larrutan egitea. Zergatik esango zidan? Astebeterako nago hemen, gero beste norabait joan beharko dudala argi utzi dit bai komitekoak eta bai berak. Azterketa-garai bitartean, bai lehiaketa garrantzitsua, ulertu dut. Hilabete bukaeran berriro ere etorri ahal izango dudala hona lasaitu nahi izan nau kontaktuak, urduri ez nagoen arren, lehergailu batek bi urteotan izan dudan adreiluzko etxetxo txukunena zartarazi ondoren espazio-ontzira hari hauskor batez lotutako kosmonauta bezain kezkati bai ordea, aurkituko didala bitarte horretarako beste txoko bat.

Azterketena egia izanda ere aitzakia delakoan nago, etxeko neskak ez duela luzerako engaiatu nahi izan ni hobeto ezagutu aurretik, eman dizkioten erreferentziak oso aldeko ditudan arren, hori badakit. Paellarena kenduta.

Bahituaren sindromea berriro. Airezko babeslekutik lastozko zurezko babeslekura adreiluzkoa noiz lortuko zain behin-behinekotasun permanentean. Hemen izango dudan portaeraren araberakoa izango da beraz etxea gordetzearena. Horrek harreman guztiak faltsu bihur ditzake. Ez. Ni izaten jarraitu behar dut, naizen bezalakoa, eta ez bagara ondo moldatzen, zer egingo diogu bada.

Zer? Kalera! Aterako gaituk aurrera, nola edo hala. Espero dut.

Argi dagoena da inoiz larrutan egitekotan berak erredaktatutako kontratuaren baldintzetan izango dela.

Itzali dut telebista.

Apartamentua neska joan denean bezain isil eta ilun gelditu da.

Hain erraza litzateke orain telefonoa hartu eta gurasoenera deitzea: «Ama. Ni naiz. Ez naute atxilotu A.n. Larunbatean Prefekturan aurkezteko deialdia nuen arren Kortaturen kontzerturako gelditzea erabaki nuen, itxaron zezatela Prefekturakoek astelehenera arte. Eta gero, Iparraldeko atxiloketen berri izatean neure burua gordetzea erabaki nuen. Parisen nago babes-etxe batean. Bakarrik. Ez dakit noiz ikusiko dugun elkar berriro. Batek esan dit Mexikora joatea dudala hoberena. Zuei zer iruditzen zaizue? Hor al dago aita?».

Iluntasunera ohitu bitartean egongelako leihora hurbildu naiz. Apartamentu honetatik ez dut kalea zelatatu ahal izango; ez dakit tamalez edo hobe. Datorrena datorrela, atea jotzera edota botatzera badatoz ez dut aurrez jakiteko larritzeko aukerarik izango, ihesbide gutxi dut hemen, kartzelaren ezkaratza dira apartamentu hauek, teilatuz teilatuko ihesaldiak filmetan eta Baiona Ttipian baino ez baitira gertatzen.

Zigarreta piztu aurretik leiho zirrikitu bat ireki dut. Ez dago hautsontzirik etxean, esan gabe ere badakit ez dudala erre behar. Komitekoak ozta-ozta eutsi dio Gitanesa piztu gabe. Leihoan erreko dut, kea kanpora botaz.

Bizitza arruntaren hotsek bete dute egongela, haur-negarrak, emakume baten oihuak, gizonezko baten purrustada, irriak eta algarak, sukalde-tresnen zaratak.

Etxartearen goitik beherako ikusmira dut.

Ezkerraldera, sukalde batean sendi bat afaltzeko prest dago. Etxekoandreak pizza eder bat atera du labetik haurrek iufi egin dute aurrez izoztutako horietakoa den arren edo horrexegatik aitak isiltzeko esan die.

Pareko apartamentuko egongela ikusten dut. Ospakizun bat dutela dirudi, ondo ikusten dut mahai gainekoa, kandelak piztuta. Neska eserita dago, leiho aldera begira, eskuak begiak itsutuz. Ostra batzuk ekarri ditu erretiluan gizon gazte batek. Begiak itxita gordetzeko eskatuko zion neskari. Ireki dituenean poza agertu du neskak, txalo eginez jaiki da gizonari musu emateko. Musu sutsua. Kontuz, esango zion, erretilua botaraziko didazu, utzi mahai gainean jartzen. Emakume ederra iruditu zait. Soineko arin bat baino ez darama jantzita.

Erretzeko gogoa egin zait berriz. Ahora eraman dut. Pizten badut zerbait nabaritu eta zelatan ari naizela ohartuko diren beldur naiz.

Pizza-jaleen sukaldera begiratu dut. Errieta egiten ari zaio aita haurretako bati, ganoraz jateko edo, zer bestela.

Ezin dut pareko apartamentura begiratzea ekidin. Ostra ahora ematen ari zaio gizona emakumeari. Musukatu du, ostra ahoratu ahala. Bien artean ari dira ostrak jaten. Ostra bat musu bat. Sutsu. Ez dute bigarren platerera arte itxarongo pentsatu dut.

Besoetan hartu eta mahaiaren alboan dagoen sofara eraman du gizonak emakumea.

Mahaia baztertu dute, lekua egiteko. Dantza egin dute kandelek.

Ez dute labean ezer edukiko pentsatu dut.

Zigarreta ezpainetan lehortu zait. Zauria egin dit kendu dudanean.