Poesia kaiera
Poesia kaiera
2000, poesia
64 orrialde
84-95511-00-1
Orixe
1888, Orexa
1961, Añorga
 
 

Itz eta mintzo

Egalak astinduz oillarrak jo digu. Belarrien poza!

Ogean ixilik, belarriak erne, argiraiñokoan.

Ixiltasuna da gogai onen ama. Noizbait, argi-xinta.

Jeiki naiz, jantzi naiz; besoak antxuma nago sapailloan.

 

Aralar gaiñean eguzki-dirdaia. Bazter-intxaurrean

osto aiña txori, mozkor leuden gisan, txio zurrustaka.

Aingeru-ezkilla. Ordûn areago dandarekin leia,

i bai aiz, ni banauk. Sogortu nai naute; ni, berriz, txixtuka

 

Dandara berriro: Mezarako deia. Bi deiak... Bakarra...

Ordua noiz joko jantzirik apaiza; ni barnean nago.

Belar-giro baita, mezamutillak uts, ni Meza laguntzen.

An zer egin dutan, zer entzun, zer iraul, gerorako bego.

 

Gosal eta xuxen, ez etxetik urrun, gaztaiñadi baten

goi aldera noa. Legun eguratsa ni jarri ta laister.

Ostoen urrungak arian-arian lo-arma sartzen dit.

Lorik naiz ametsik al goxoagorik neurtitzak egiter?

 

Gogaia goxatuz, irakiten doi-doi ari zait burua

oarkabe; baiñan urren esnatzean, itzak txintxo datoz

bizar asko gabe, nik bear-neurrian lumaren ertzera.

Orduak badoaz; eskuak bete lan egin dut ordukoz.

 

Gingan eguzkia. Gaiñeko muñotik itzul egitean,

Aingeru-ezkilla Lizartzan, Orixen, urren Azkaraten.

Denak entzun arte bidetxurrean ni, ibil eta geldi.

Dandara bakoitzak belarri ta biotz dizkit dardaratzen.

 

Zer eguerdi goxo ditudan burura! Berritzen didate

oroi utsarekin orduko zirrara, legor naizanean.

Angotik ari naiz; badut aski domu lendanik egiña.

Ameriketatik gogoak ara nau egaldi batean.

 

Eguerdi ostean kukatzen naiz, bakar, dakidan xokoan

iru erritako ezkillen soiñua ixil ausnartzera.

Ordu oro zaida nolabait berritzen. Irurak jo dute.

Dandara luzeak zintzo deitzen gaitu Kalbari gaiñera.

 

Ikastolan aurrak. Urren ixilaldiz, gurdi negartia.

Ixiltasun artan, basoko lo-xuxta baiño biguñago.

Aren lagungarri erloiu-zintzailla arat-onataka.

Eguna badoa, badator illuna nai baiño lenago.

 

Loti naiz, ez gautar; ixilzale, baiñan ez San Anton aiña.

Ogera baiño len sapaillora berriz. Ez dut illargirik.

Izar dagon arren, illun gorotza da. Orexain erreka

xurru-xurru beian. Ez da gaur entzuten ontzaren ulurik.

 

Ogean ixil da; ez ixil osorik. Belarrian beti

sorgin-soiñua dut. Egiz ote soiñu? Beti dit lagundu

erbeste negartiz, zeruaz oroitzen. Oroi zait eskola,

zerbait egin eta bein batez maisuak nola nindun galdu.

 

Lagunak etxera, ni gela beltzean. Argizpirik ez da

iñondikan sartzen. Baiñan andik laister piano-soiñua.

Arentzat itxirik ez da, baiñan ezin itxi belarria.

Argia sar ezin oi dan izkutuan sartzen da mintzoa.

 

Ez beti. Gerta zait, ostots bildurgarriz etxekoak oro

jeiki, baiña ni lo. Esan ordun neri «Mikolas» agopez;

agontzen naiz usu. Izenak zer ote? Atzarri ni beti

entzuteko; baiñan entzungor besterik edozer entzunez.

 

Zer gerta dakiket eriotz-orduan Jainkoak izenez

deitu nazanean? Beste denetako entzungor naitela.

Ordu zoriontsu! Zu zaitut nik opa adiskide deiez.

Oi zer esnatzea! Zure besoetan esnatu nadilla!

 

Mintzo denen mintzo, Aitaren ITZA ZU, sar zakida sakon

nere belarrian. Ez dezadala nik beste zerik entzun

bizi naizan arte xoko gorde ontan ixiltasunean.

Soñu denen soiñu, Jainkoa, belarriz dezadan oiartzun.

 

w1951