Autobusa

Mikel Hernandez Abaitua

Susa 2 / 1980ko apirilean

Kalera atera, harrizko eskailera saihesteko egindako bidea pasa, zeharkatu burdinazko hesia, hartu bidea aldapan behera, atzean uzten duzula eliza, mirarizko harritegi galanta, zerua desagertuta, jarraitu Gipuzkoako Aurrezki Kutxaren kale-erloju guztien azpitik, etxerako bidea kronometratuz, etxeak, tabernak, etxeak, kaleak, kolore guztietako kotxeak, era guztietako kale-ahoak, uzten duzula aldapa behera, tunela, gaizki mugitutako munduko haize atomo berdeak eta zerua beltza eta airea hotza, gau honetako euriak bustitako lurrean zapatak zikindu eta gau hori tunelaren azpian argitzen da, paretetan zehar hauteskundeetako kartelek emandako paisaia zikina, gordina, aurrera aurrera, gutxi falta da, eta pausoa arinduz aaaaa! ibaia itsasoa, espazio irekia itoaldiaren bukaeran auzoa bukatzen den lekua. Ziutateko parte grisetik aterea ziutateko alde berri hau garbiagoa, koloretsuagoa iruditzen zaio, argazki zuri-beltz batetik koloretsu batera pasatzea bezala. Autoek margo argiagoak dituzte eta milimetrozko molekuletan argien distirak jasotzen dituzte. Argi artifizialen azpitik eta Xabier Larretxuak badaki orain bide luzea falta zaiola etxeraino zuhaitz hezeen artean, airea gorputzetik joango zitzaiolako inpresio hori. Ez erdi gaixorik egoten denean bezala, orduan dena beheraka sentitzen duela esan dezake, haragia, hezurrak, azala lurrera eroriko zaizkiola. Baina orain zainetan zehar korrikalari sentitzen du odola. Bide luzea du edo hala iruditzen zaio, autobus bat hartu behar duela esaten du bere baitan, baina horretarako desbideratu egin behar da eta Urbieta kalerantz abiatu, bestela aurrerago ez du jadanik merezi hartzea. Bai, hartuko zuen, horretarako hurrengo izkina pasatzen du eta handik begiztatzen du urdin, zuri, urdin, zuri, urdin, zuri... pintatutako bus-makila. Han dago jendea itxoiten, panazko praka berde ilunak eta txaketa amerikanoa dituen neska ilehoria, apainduta, oso ondo jarrita bera, hain polita hain dotore pintatua; Woody Allenen antza duen intelektual aurpegidun mutil bat bere karpeta besapean; altzakuelloan bukatzen den janzki urri egokia duen apaizak bere hontz aurpegitik begiratzen dio Xabier Larretxuari. Denbora asko daramazuela. Bai? Amarako azken autobusa pasatu dela. Bai? Baina espeziala itxoiten ari zaretela? Asko tardatuko duela oraindik. Ez? Ikusten zela jadanik, zer poliki zetorren elefante baten kulunkadaz, urdina; AMARA-ANOETA jartzen du aurrean. Poliki dator kalean behera mastodonte motel bat bezala gauaren airetan, eta bere gorputz osoaren metalak inguruko argi guztietan islatzen dira. Xabier Larretxua itxoiten ezkerretara begira, Xabier Larretxua gogoratzen bere amodio adoleszenteez, hain urruti orain, norbaitek esan zion gero (ez zen gogoratzen?) nobela bat bezalakoa izan zela garai hura, un vieux roman. Nola izan zitekeen hain tontoa? Nobela bat! Kursi bat, hori zen, kursi bat. Nobela bat, hango burges-ttipi kutsuz bernizatutako zelai txikia, bere ping-pong mahaidun aterpea, frontoi txiki hura, tenis-pista baten hondakinak, dena gaizki zainduta, garai oparo baten oinordetza zen lur zati apaindu hura bere dekadentzia usain miragarriaz. Hura zen bere lehenengo amodio-abenturen antzezlekua. Nobela bat. Ez, ez, antzerki bat non dena misteriozko naturaltasun batekin bezala igartzen baitzen zeruaren azpian. Apenas gogora zitzakeen esku ferekatze baten goiztasuna eta lehenengo muxua, haragia hain biguntxoa zela, ai ene, ezpainetako haragi hura, hortzen artean paseatutakoa aulkidun kolunpio handi hartan kulunkatzen ziren bitartean. Erromantikoegia, baina hemen zegoen autobusa. Igotzeko laugarrena dela ohartzen da, lau, lau. Igotzean soinu korrikalari bat ateratzen dio eskuan daraman diruari. Klik entzun du bere dirua txoferraren kaxan erortzean, eta autobusaren aurretik pasatzen ari den gaizki jantzitako atso bati begiratzen dio. Segundo bat. Aulki baten bila gaueko argiak barruratzen dituenean. Egurrezko aulki batean eseri da Xabier Larretxua. Atzeko partean begirada despistatuaz alde batera eta bestera so egiten du eskuak artega mugituz ezpainak aldatu gabe, eta bekainak goraka, kristalaren kontra akomodatzen da. Autobus hark ez ote duen misteriozko usain arraro bat. Ez dabil gainera beste autobusak bezala. Beltzagoa iruditzen zaiola alde batera utzita, begira zer abiadura motelean doan. Kanpoko kaleak oso bakarrik daude eta han urrutian, koadratu beltz handi bat suma dezake. Lauki beltz handia, mundu osoa tragatzen, gero eta hurbilago. Erotasun barre ziniko bat egiten du, bere aurrean dagoen neskari sua eskatzen dio, eta neskak, ematera doanean, ikusten du zigarrorik ez daukala ahoan, zeinagatik puru habano bat ematen baitio koadratu beltzera sartzen diren momentuan. Serio daude besteak Xabier Larretxua barre histerikoetan murgiltzen denean, habano handi bat duela ezpainetan.