—112—

JOKIN ZAITEGIri

Guatemalara

Paris, 1953-VII-31

        Adiskide mami:

        Igortzen dizkitzudan zenbeit euskal lantxoren lagungarri idazki au dioakizu. Idazlanen artean Bordariren zenbeit olerki jasoko dituzu. Zeorrek ikusiko duzu zer egin bear duzun. Argitaragarri dira eta olerkariak poz aundia artuko duela ere —argitaratzen badizkiozu, engoitik diotsut. Endarekoak neonek onduak dituzu. Deus gutxi balio dute. Garaia dut, onuzkero, lan giartsuagorik idazteko. Jakintzaz nai nuke zerbait idatzi, bainan muker nabilkizu aspaldi ontan. Nagiak astindu bearko ditut, bestela zartzaro txepela gainera etorriko zait ezer onik ondu gabe. Beste idazle guztiak oporretan dabilzkigu. Emengoak ez daude, obeki esan ez gaude, oporrak aldebat uzteko. Or ikusiko dugu datorren idaztaroa nola antolatzen dugun. Asmo zindorik badugu, sendotuko ez baditugu ere.

        Etxanizen berriak maiz izaten ditut. Gartsu ari zaigu apaiz pizkor ori euskeraren alde. Alere bere etsialdiak izaten ditu. Egungo Elizaren jokeraz nazkatuta dagoela idazten zidan lengo batean. Ez da arrigarri. Apaiz eta Eliza inoiz baino gogorrago ari zaigu euskeraren aurka. Luzaro ez dela Font Andreu Donostiko gotzaiak, apaiz berriak bere jauregian bildu ditu. Urrengo itzak esan zizkien: «Euskalzalekeri eta abertzalekeriak bertanbera utziko dituzutela uste dut....» eta itz gogorragoak ere bai. Jainkoak gotzai-alkian exeri-araz zezakean gotzairik ergelena Font ori duzu. Gazte jendea geruago eta nabarmenago ageri zaigu Elizaren aurka aren geiegikeriak, euskal-auzian, argi ikusten asi diralako. Elizak bere ibilbideak gure artean zuzentzen ez baditu, laster gazte jendea bere magaletik uxatuko du.

        Igazi igandean, jesulagun gazte bi ikusi nituen emen Parisen. Nik ez nituen ezagutzen, oso gazteak baitziran. Lagundia asi omen da berriz ere euskal-akademiak ezarten Oñan eta abar, bainan traba aundiekin. Vizmanos omen da Oñako nagusi. Euskal-akademira euskaldunak baizik ezin omen ditezke urbildu, zozokeri zenbeit ikasteko. Loiolan ez omen dute euskeraz ezertxo ere egiten. Alere zure erritar Barandiaran Aitak, Tudelan omen dago, Iliada guztia euskeraz itzulita omen dauka eta laster argitaratuko omen du. 20.000 peseta ba omen ditu ortarako. Tira zerbait bada.

        Lengo eskutitzean aztu egin zitzaidan esatea. Endaian zure iloba Edurne ikusi nuen, Baionako ikastetxean zegoena. Neskatila eder eta euskeraz ere oso ederki egiten duena. Nerekin beintzat euskeraz jardun zuen, naizta emakumezkoak erderara lerratuegi izan.

        Bukatzera noa. Lenbailen zure berrien atsegina izango al dut. Artean, ene laztanik gartsuena ar ezazu.