Yesu gure Yainkoaren eriotza

Xabier Montoia

Susa 8 / 1983ko ekainean

TESTU HONI BURUZKO HAINBAT BERRI

Bernardo Atxaga Obaba deritzan herrixkaraino hurbildu zenean, aurkikuntza txit harrigarri batzuk egin omen zituen hango erretore izandako Camilo Lizardiren paperen artean. Atxagak argitara emandako gutun famatuaz gain ezer gutxi dakigu material garrantzitsu horretaz. Entzun dugu gutunak eta era guztietako eskutitz franko daudela, alegia moral batzuk ere bai, eta herri hartako zenbait gertakari xelebre, azkenik. Guri gehien interesatzen zaiguna beste zerbait da, ordea: Itun Berria. Bernardori, Camilo Lizardiren izkribu erdi ezabatu erdi ustelduen artean, azaldu zitzaion ebanjelioen bertsioa. Bernardok, jakina, ez zuen argitaratu. Geu ere zalantzatan izan gara, baina gure literaturaren onerako izango delako ustean, aurrera egitea erabaki dugu. Obabako altxor kulturalaren zati nagusienetako bat eskaintzen dizuegu, beraz, Susa honetan. Testu osoa laster gure liburu-dendetan egongo delakoan, hona hemen aukeratu dugun zatitxoa.

Donostian, 1983ko urtarrilean

Irtetean, Simon zeritzan Kirenai'ko gizon bat yarrugi ta Aren gurutza eramateko akuratu zuten. Ta Golgota edo Garezurtegi deritzan tokira eldutakoan, ardo-beazuna edaten eman zioten. Baña murtxatu ala, ez zun edan nai izan.

        Yesu gurutzatu ondoan, berriz, Aren yazkiak, zotz eginik, elkarri banatu zizkioten. Ta an zeuden eseririk Bera zaintzen.

        Aren ogen-agiria ere burua baño gorago idatzita ezarri zioten: «AU DA YESU NAZARETARRA, YUDUEN BAKALDUNA».

        Ordun Arekin lapur bi gurutzatu zituten; bata, eskui aldean, ta bestea ezkerrekoan. Igarotzen ziranek, berriz, burbuñoka biraokatu ta esaten zioten: «Yauretxea porrokatu ta iru egun buruan berreraikitzen dukan ori; ire burua yaregik. Yainkoaren seme bâiz. Gurutzetik yetxi adi». Berebat apaizpuru, idazlari ta zarrek zerasaten: «Besteak yaregin dira; bere burua ezin Israel'en yaun da; gurutzetik orain yetxi bedi, ta sinetsiko diogu. Yainkoa bere alde uste zun: Yainkoak yaregin beza orain, maite badu; yainkoaren seme naiz, zion-eta».

        Arekin gurutzaturik zeuden lapurrek ere orrela irain zegioten. Emakume asko ere an zeuden urruntxetik begira, Yesu'ren ondoren mirabetzat Galilai'tik etorriak. Ayen artean Mari Malen aurkitzen zan. Ta emakume ura Yesu'ren miña ikusita, beregana urbildu zan; bildurrez asieran baño Yesu'ren aurpegia ikusi ta gero lasai. Ura zala ta atzean zeuden beste emakumeak, Yakob'en ta Yose'ren ama Mari, ta Zebedai'ren semên ama, urbildu ziran.

        Gure Yaunaren oñazea izugarria zan. Buruan zeukan arantzazko buruntzatik bêra, odol ugari zerion. Gorputz osoa izerditan blai zegon ta aoa leor-leorra.

        Seietatik bederatziak arte lur osoa ilunetan gelditu zan. Ta bederatziak aldean, Yesu'k deiadar aundiz ots egin zun, esanaz: «Eli, Eli, lama sabachthani?» edo «Ene Yainkoa, ene Yainkoa zergatik zapuztu nauzu?». Ori entzunda ta bere sufrimendua ezin eramanean bere oñen azpian yarri ziran ta Yesu'ri galdetu zioten: «Yauna zer egin dezakegu?» Yesu'k erantzun ez zunez emakumêk zurubi bat artu zuten ta Mari Malen igo egin zan. Goian, esku batez zurubia elduta, besteaz Yesu'ren zauriak asi zan zaintzen. Leunki ferekatu zun Yesu'ren gorputz mindua ta goxoki ere asi zan bere bularra musukatzen, bere ezpañak goitik bêra ziyoazelarik. Yesu'ren abotsa entzutea zeritzon: «Bêrago pixka bat bêrago» esango balu bezala. Bêruntza joan zan beraz, bere anatomi dibinaren zatirik ezkutuena estaltzen zan zapi txuri bateraño. Zapi orren azpian eskua sartu bezañ laister zerbait aundituz ziyoala nabaritu âl zun. Zapi txuria askatu zunean gure Yauna Yesukristoren Yainkotasunaren adierazlerik nabarmenena agertu zan arro ta kementsu bere begien aurrean. Salbazioaren zutabe ura bere ezpañen artean sartzerakoan gure Yauna'ren aurpegian irrifar bat atzeman zun, bera errukiko balu bezala. Ta ola amoroski Yesu'ren kontsolamenduari ekin zion, aurreruntz ta atzeruntz, gora ta bêra lasai baño ziurki bere ezpañetatik esne txuri-txuria isurtzen asi arte. Ordun, Yesu'k esan zun: «Nereak egin du». Ta burua makurturik ots aundi bat eginik, azken atsa atera zun. Ta yauretxeko estalkia goitik bêra erdibitu zan. Aurrez aurre zegon euntariak, berriz, orrela ots eginik il zala ikusita, esan zun: «Yainkoaren seme zan ziñez gizon au».