Mendekuak
Mendekuak
1987, ipuinak
116 orrialde
84-86766-00-1
azala: Joxean Muñoz
Koldo Izagirre
1953, Altza-Antxo
 
2016, narrazioak
2015, nobela
2013, poesia
2011, nobela
2010, saiakera
2009, nobela
2006, poesia
2006, kantuak
2005, narrazioak
1998, nobela
1998, kronika
1997, poesia
1996, erreportaia
1995, kronika
1989, poesia
 

 

Petite bohême

 

Poetak beste gargardo bat eskatu zuen ahal duanean esanez. Musupaper bat hartu zuen delikateziaz, bizarretan itsatsitako apar tantak kendu zituen eta atun bokadiloa ezkerreko hatz puntekin estutuz hortzak luzatu zizkion. Ongi berdinduak hortzak. Txinatu egin zituen begiak. Eskabetxe puta hau, esan zuen, pasta hura ahotzen zuen artean musupapera lurrera jaurtikiz, haserre.

        Jendez betea zegoen taberna. Makinan galtza motzetako neska bat ari zen jolasten, algara egiten zuen extralurreko bat akabatzen zuen bakoitzean. Tarteka arlote zalkor batek jotako xilofonoaren notak somatzen ziren. Nazioartekoa. Poetak ukabila jaso zuen. Langile tristea, abestu zuen, Aresti putamierda gaineratuz. Kamarero batek pertsiana jaitsi zuen, banderilak biltzen hasi zen. Zizka-mizkak, irakurten ahal zen zerrendaren buru pareteko pizarran. Zotzez, paperez eta jaki hondakinez betetako zerrautsa hasi ziren erratzatzen. Zalkorra taldez talde zebilen gatzontzi huts bat erakusten, poetak hogei duroko bat bota zion. Zerrautsa arrasto bat gelditu zitzaion ezkerreko zapatan. Atzean neska bat zuen, ni Ohion jaio nintzen eta orain euskara ikasten ari naiz Bedaioko baserri batean, esan zien inguruan zituen eulimandoei. Poetak burua itzuli zuen. Ipurdi eroria, pentsatu zuen. Gizonezkoek, arreta handiz behatzen zioten neskari. Hello, is that Rosemary? This is Walter, esan zion poetak. Hello Walter, how are you? erantzun zion. Yes, please, esan zuen poetak. Zu Ohion egon zara? galdetu zion amerikanak, irrifarre egitean poetarenak baino hortz handiagoak erakutsiz. Poetak bigarren garagardoari heldu zion bokadilo erdia zola garbitu berrian mezprezioz boteaz. Atuna papurtu egin zen baldosa gorrian. Hankarekin baztertu zuen. Musupaper bat hartu eta zapatako koipe arrastoa gabitu zuen makurtzeke hanka altxatuz. Nik osaba bat dut Ameriketan, gomentatu zuen eulimandoetako batek. Ahalen astoa, esan zion poetak, astoa ez besterena, oihukatu zuen. Tabernako guztiak jiratu ziren. Goaz taberna batera? esan zuen poetarekin zeuden nesketako batek, soineko urdindunak. Begi ttipiegiak, pentsatu zuen poetak. Neska gaixoak, maita nazazue asper nadin baino lehen, eta kriskitina jo zuen ezkerreko eskuarekin, begia kinatuz. Maitatu? pentsatuko zuen liluraturik soineko urdindunak. Aspertu? esan zuen bekozko beltz soineko urdindunaren lagunak. Galtza berde estuak.

        Poetak amerikanarena ere ordaindu zuen, sototik atera zen neska biekin. Beso banatarik heltzen zioten. Poetak jaka esportaren sakeletan zituen eskuak. Ba nik aspaldi utzi nion kirol horri, esan zuen galtza berde estudunak. Ni etsita nago, esan zuen soineko urdindunak. Hiriaren parte zaharrean barrena ibili ziren noraezean, gazte jendea erruz. Kristalera batean itsatsitako auzo elkartearen agiri bat irakurri zuten. Jauntxo eta diktadore esaten zieten alkateari eta bere alderdi PNV-ri. Duro bat eskatu zien mozkor batek. Ikaztegia izandako tabernan sartu ziren. Oihal ikaragarri batzuk zeuden eskegiak paretetan. Egilea ere bertan zegoen, zapeladun, traje zahardun. Poeta oihal ttipi batera hurbildu zen, begiak txinatu zituen. Betaurrekoak atera zituen jakaren barne sakelatik eta ardura handiz eraman zituen begietara, belarrietan jantzi gabe. Margolaria hurreratu egin zitzaion baina poeta barra aldera etorri zen, nesken zer nahi duzuari arreta emanik. Txanpaina, suiziden edaria, esan zuen. Amerikana ere han zegoen, mahai batean, eulimando haietako birekin. Jertzean nuklearrik ez eskerrik asko bat zuen. Poetak tabako gorria eskatu zuen. Txanpainari erreparatu zion, gomentario bat egin zuen koloreari buruz. Ze beltza zauden ezta, esan zion galtza berde estudunak. Orain ilea moztuta hobeto dago, esan zuen soineko urdindunak, galtza berde estudunari ukondoko bat joz. Margolaria txahala botzen ari zen eskuetan zuen zapelan. Arte hutsa, esan zuen poetak.

        Nahi baduzue nik Armagnac botila batzuk dauzkat etxean, esan zuen bigarren aldiz galtza berde estudunak poetak seigarren ezaguna topatzen zuen mementoan bertan. Neskek aurrera segi zuten kalearen izkineraino. Poeta folio batzuk tolestu eta jaka esportaren barne sakelan gordeaz etorri zen. Bueno zer, gauza alaiagoren bat, esan zien poetak itzulitakoan. Hartzagun autoa, esan zuen nesketako batek. Lurrazpiko parkignean sartu ziren, ordu erdi bat egin zuten autoaren bila. Hemen behar du ba, gomentatzen zuen setan galtza berde estudunak. Hortxe dago, esan zuen azkenik, gauza bat ikusi behar duzue orain, eta auto zuri baten maletategia zabaldurik oihal bat atera zuen. Atzo bertan egina, esan zuen, argitara zeraman bitartean. Usurbilen dago, esplikatu zuen, zoragarria da baserria, erdi erorian dago baina. Autoan sartu ziren, poeta eta soineko urdinduna atzean. Hiriaren auzo bazter baterantz abiatu ziren. Ez uste erakusteagatik daramadala eh, esan zuen gidariak. Atzekoek ez zioten deus erantzun. Lehortzeagatik da. Eta geroxeago poetari, nirea ikusteko ez duzu betaurrekorik jantzi eh?

        Boîtearen aurrean auto errenkada luzea zegoen, bozina joka. Coupé irekigarri batekoak hiriko futbol taldeko batekin ari ziren hizketan, bidea hautsiz. Gidariak ongi ezagutzen zituen futbolariak. Leihatila jaitsi zuen eta suplente, ordezkari, artaburu, hankaputa! oihukatu zion. Futbolariak burua jiratu zuen. Bertaratu egin zen lasai, irrifartsu. Urrezko kate bat zuen lepoan. Ezin al da lagun batekin hitz egin? esan zion oso aboz eztian. Gidariak artaziaren keinua egin zion hatzekin eta aurrera jo zuen kurpilei irrintzi eraginik.

        Poeta ezaguna zen eta doan sartu ziren. Dantzalekua mukuru betea zegoen. Soineko urdindunak suiziden edaria eskatu zuen. Erdeinuzko muturra jarri zion ekarri zioten markari. Nahi baduzue nik etxean Armagnac daukat esan beharko zuen galtza berde estudunak. Argi gorri honekin guapoago zaude esan zuen soineko urdindunak. Ni guapoa izan nintzen bota zuen poetak, faut-il qui m'en souvienne... Txanpaina ireki zuen, gainez egin zuen aparrak. Dantza eginen nuke, esan zuen soineko urdindunak. Poetak barra gainean utzi zuen kopa, makurtu egin zen besoak neskaren atzetik luzatuz eta airean jaso zuen. Neskak karraxi zoro bat egin zuen eta txanpaina ixuri egin zen eskuan zeukan kopatik. Poetak dantzalekura eraman zuen besoetan. Nik ez dut hauxe huts egin behar horratikan esan zuen galtza berde estudunak, eta haien atzetik abiatu zen. Denbora labur itzuli ziren hirurak. Desilusiozko bizkar-harrotze bat egin zuen galtza berde estudunak. Jende gehiegi, esan zuen soineko urdindunak. Nirea tangoa da, jakin erazi zuen poetak kopak berriro beteaz. Trikitixa bat jo zuen gramolak. Argiak itzali zituzten. Jendea irteten hasi zen. Kaleratu egin ziren. Gaua laburregia da poeta batentzat, esan zuen poetak txanpaina botila erdi hutsa jasoz. Nik ez nahi gaua bihurtzerik egun, oi behera-behar hau zein den itun! errezitatu zuen poetak, Lizardi putamierda. Hondartza ondoko paseoan zihoazen. Ez futbolaria eta ez ezer, ostikoak ematen besterik ez daki horrek, esan zuen galtza berde estudunak. Neska ttipi batek aurreratu zituen, agur egin zien. Poetak betaurrekoak atera zituen jaka esportaren barne sakelatik, jantzi zituen, agur, agur, esan zuen. Ai, ez dakizu ze lasaitua ematen didazun, esan zuen soineko urdindunak. Poetak bekainak goratu zituen. Orain badakit kalean agurtzen ez nauzunean ikusten ez nauzulako dela, esplikatu zuen neskak, etsita nengoen ia. Niri begi miopeak izugarri gustatzen zaizkit, esan zuen galtza berde estudunak. Poetak hondartzarako eskailerak jaitsi zituen. Jakaren barne sakelatik atereak behar zituen sei ezagun haiek emandako folioak, ahapetik irakurri eta hortzak estuturik putamierda! esanez ezkerrean zeramatzan paperak eskuinarekin hartu, eta pilota eginik bota egiten baitzituen harrika. Atzetik zihoazkion neskak. Poetak arreta handiz erantzi zituen zapatak, eskuan hartu zituen, uretara abiatu zen. Amerikana Amerikan osaba bat omen zuenarekin azaldu zen, lozaku bat bizkarrean zintzilik. Poeta bazihoan itsasoan aurrera, belaunetaraino hartzen zuen mareak. Neskak aztoratu egin ziren. Poeta gerriraino hartu zuen itsasoak. Epela egon behar du, gomentatu zuen urduri galtza berde estudunak. Bainatu egin behar dugu, agindu zuen soineko urdindunak. Bainatu gauez?, nik ez dut bainu jantzirik, eta gainera, nola lehortuko gara gero?, galtza berde estudunak. Poeta leporaino hartzen zuen itsasoak. Neskak izutu egin ziren. Itsasoa laino dago, Baionako barraraino... Euskadi putamierda! ari zen ahoskiz. Nik uste dut detenitu egin gaitzaketela, esan zuen galtza berde estudunak. Oh, ni orain bainatuko banintz bizian egin dudan zorakeriarik handiena eginen nuke, erantzun zion lagunak. Izarpeko bainua derrihorrezkoa da amodioa egin baino lehen, oihukatu zuen poetak itsasotik. Aulki bana zabaldu zuten eta gainean ipini zituzten galtzak, gona, atorrak. Izter meharrak, pentsatuko zukeen poetak. Lasterka abiatu ziren uretara, eslip eta bularretakoak gauean zuri. Oihu egin zuten, eta murgilean sartu ziren olatupean. Hiru buru tipi baino ez ziren ageri berehala. Amerikana etzanda zegoen aulki tolestu multzo baten ondoan amerikanoaren ilobarekin. Gazte talde bat zegoen haruntzago, su baten inguruan. Kitarra joten zuen baten batek. Hondartza osoa zakur lasterkariek kurritzen zuten alderik alde. Ileak buruari atxikiak lehorreratu ziren neskak, blai. Poeta motelago zetorren, jantziak larru busti eginik, itsaso jario. Txanpaina hustu digu, esan zuen nesketako batek orru batean. Suizida nazkagarria! esan zuen beste neskaren ahotsak. Uretara! esan zuen poetak. Uretara! errepikatu zuten aho batez hirurek, eta sei atzapar bustik heldu ninduten. Putamierda! esan ahal izan nuen, eta itsasotik, eder eta ausart, Pessoaren estiloan egin berria nuen poema izugarri hura hasi nintzaion munduari errezitatzen.