Langileen adorea, zanpaketaren gordinkeria, erresistentziaren ederra, familiaren estura, borrokaren zaila, mendekuaren bihozkada dira Gotzon Barandiaranen lehen nobelako gaiak.
Bilboko Euskalduna ontziolan 2.461 langileetatik 200entzako tokia besterik ez zela izango adierazi zuen Espainiako Gobernuak 1984an, birmoldaketa asmoak abian jarri zituenean. Txikizioaren aurrean kalera atera ziren beharginak protestan eta borrokan, borroka gogoangarrian.
Euskaldunako behargina izan zen Luis Urresti, hamahiru urteko mutil kozkorra zenetik; deskalabru haren ondotik minbizi batek eraso du eta hiltzera doa. Aitaren eta Lore alabaren arteko solas etenek, oroitzapenen asaskatze idatzizkoek egituratzen dute kontakizuna.