Lidia

                                Sufro, Lidia, do medo do destino

                                        Ricardo Reis,

                                        essoaren heteronimoa)

Lepoa luzatu, burua jaso eta alde bietara begiratu zuen kurriloak, tik-tak, erloju orratzen antzeko mekanikotasunaz. Hegaldatu egin zen, deblauki, hankak artez luzatuta, mokoan hasita gorputzean behera marrazten zuen diagonal teorikoa ardatz, paduratik hirulau metro gorago izan arte. Horizontalean hasi zen hegaz orduan, sama luzea biribilki bilduz atzerantz. Geu ginen lekutik bostehun bat metro haruntzago pausatu zen, mokoa aurerantz eta gorantz, atzerantz ipurdia. Han antzarrak, itsasadarrean behera arin zetozen ur ferdeskei so, arrainen baten tamarindo iladaren oinetan itsaso handiek eta uholdeek jaurtiriko gauzakiak, plastikoak, latontzi erdi ugertuak, enbor usteldua eta, galipotez zikinduta, txirla, muskuilu, datil eta abar kontaezinaren maskorrak, harea mehearen altzo epelean.

        —Beitu! —hots egin zidan umeak.

        Eskuin esku altxatuaz oratuta, halako panpina antigualekoa erakutsi zidan umeak. Gizakiok zilborra ohi dugun leku horretan, bai, hutsune borobila zuen ezker hanka falta zuen panpina hark.

        —Zertarako da zilo hau?

        Hitzok esan batera, bularraren kontra estutu umeak eta jaitsi egin zitzaizkion betazalak panpinari, kristalezko begi azul argiak estaliz. Muineka antigualekoek negarrarena egiteko halako kutxatxo borobiltxoa izaten zutela hor, tripatxoan, apur bat sakatu bertan eta mainak egiten hasten zena bera. Harrituta begiratu ninduen.

        —Zertan ez dugu falta duen hanka bilatzen?

        Kendu egin zuen umeak artilazko sueterra panpinari ezartzeko soinean. Tamarindo potoloaren pean utzi zuen gero. Zoritxarrez ez genuen bigarren hanka hura aurkitu. Itsasgora ere hasi zen gu bilatzen nekatu orduko eta korrontearen goranzko indarra aprobetxatuz zetorren bateltxoa ikusi genuen, toleteraino zamatuta, arraunak gobernatzen halako gizonezko tristea barruan.

        —Sareak botatzea debekatuta dago! —garrasi egin nion.

        —Heuk emongo dostak jaten, ekologista potrozorri horrek.

        —Sareak botatzen baditu, ez ote du panpinaren bigarren hanka aurkituko? halaxe galdetu zidan umeak; gero gizonezko ilun hari zuzenduz, aldarri egin zion. Nire panpinaren hanka aurkitzen baduzu ez bota gero! Leire naiz, gorde neuretzako!

        Tropelka altxa ziren kurriloak bateltxoa urruneko bihurduraren lepoan galdu zenean. Geltokiranatz abiatu ginen, itsasadarra hondatzen ziharduen gizon hondoratuarengan gogoa nik, besartean estutua zeraman panpina elbarrituaren hanka non oteka umea, isilik biok.

        Treneko leihoan zehar ikusi genuen murgilariaren sama koloretsuak ez gintuen besteetan legez poztu. Elkarri ezer esan barik etorri ginen etxeraino. Zituen panpina-jantzirik hoberenak aukeratu zizkion umeak hankamotzari. Mimenezko seaskatxoa ere berarentzat izan zen.

        —Hazi egin zara eta orain Lidiak behar du zure ohea —halaxe esan zion ordurarte zumitzezko otzarantxoan izaten izan zuen muinekari eta halaxe jakin nuen, baita, errenaren izena, beronen nondik norakoa eta misterioa bada ere niretzat.

        Ipuina kontatzeko eskatu zidan umeak gauean. Berarekin zuen Lidia, izarapean, begiak itxita. Zein ipuin nahi zuen galdetu eta Lidiaren gainean berba egiteko eskatu zidan. Orduantxe ekin nion Lidiari buruz asmatu zuen ipuin sortari. Gero, gauero gauero, Lidiaren sorterriak izan zitezkeen herrialde urrunetara egin izaten genuen bidaia. Gurasoak eta lagunak ere asmatu nizkion. Beti ere, hondartza edo porturen bat agertzen zen ipuin guztietan eta, beti ere, Lidiak hanka galdu eta berreskuratu egiten zuen. Ozeanoak zeharkatu genituen. Denetariko itsasuntzietan ibili ginen. Robinson Crusoe bizi den uhartean lehorreratu ginen eta Sandokanenaren alboko etxolan izan ginen sarri askotan. Tropikoetako hegaztien lumaiak ere ezagutzen ikasi bagenuen ere, egia esateko, guk dortokak eta pinguinoak, fokekin batera, horiexek maite genituen bereziki, Lidiaren ustez animaliarik patsadatsu eta dotoreenak direlako edo. Lortu ez genuena, aldiz, Lidiaren jabearen aurpegia irudikatzea izan zen. Lidia besoetan eroan ohi zuen neskatoa nor ote zen, ezin izaten genuen asmatu. Azkenik Lidiak ez zuela inoiz ere jaberik izan erabaki genuen arte.

        Ubarroiak itsasora begira egoten diren haitzera ere joaten ginen, kurriloak bezainbeste maite genituen hegaztiok. Eta albatros sekula ere ikusi gabekoei buruz hitz egin genuen. Ez genuen, ez, inoiz albatrosik ikusi, basahateak baino, behin, iparralderantz alde egiten. Lidiaren hankarekin gogoratu zen umea eta galdetu:

        —Lidiak hanka galdu zuen herriadera ote doaz? Beharbada egun hartako gizonak aurkitu du hanka. Zergatik ez goaz atzera ere bertara, ea gizona ikusten dugun?

        Ez dakit ze aitzaki imini nion ez joateko. Gau harexetan esan nion ez niola aurrerantzean Lidiaren gainean ipuinik kontatuko. Basahateak eta kurriloa alde egitearekin batera ezer berririk ez asmatzeko etorriak ere eurekin alde egin zidala eta. Koadernotxo polita neukan ordurako, ipuinoz beteta. Hortxe gordetzen dut, non edo non, ordurik zabaldu ere egin gabe. Lidia ere kaxoiren baten datza, bertan behera lagata. Zer dela eta ahaztu garen guzti horrekin? Bada, ez gaude ahaztuta, ezta inondik ere, baina igande goiz hartan, egunkaria irakurtzen nagoela begitartea ilundu zitzaidaneko galdetu zidan umeak:

        —Zer leidu'zu, ba? Notizi txarren bat aita?

        Akordatzen zara batelean ikusi genuen gizonagaz? Ito egin da. Arrantza debekatuan dabilela, ertzainak etorri, ihes egin gura arin, batela irauli eta uretan ito da. Ezdu igeri jakin, antza, gizajoak. Baina hau ez da errekaren mendekua izan, giza-basakeriak berak erditu duen beste zentzubakeria bat baino.

        Hala da ze, ja ezin topa izango dugu inoiz Lidiaren bigarren hanka? galdetuz erantzun zidan.