Artxanda ganian

 

                                                     (Maioresque cadunt altis

                                                     de montibus umbrae)

 

Gabaren begijok, maitekorrak yataz,

           legunduten nabe!

Euren sakonean betirauna dakust;

           Bakia ertz-gabe.

¡Bijotz mindu orrek, tolestu eguak,

           onduan zadorra!

Barnera bil adi, gaba, alde oneitan,

           goyan artixarra.

¡Ene lei bixijok, orra gau sakona!

           Bixitz-izkutuba,

eure iluntze ori ixango ete dok

           orren gentzatsuba...?

Gaba ixilik dabil, argizko koroya

           darabil buruban.

Gotzonen eguak dardara dagije

           zeru oztintsuban.

Lugiñak etxerantz, idijak atzian,

           begitan bakia:

zelai orlegijak damotsen bakia.

           ¡Oi arrats donia!

Baserriko kiak urdiñera digo

           mendixka ganetik.

Itzalak bailiran gautxorijak datorz,

           torrezar aldetik.

Erroka txadonan kanpa-otsa dantzut,

           arana ixil beyan.

Durundi ots orreik mendiz mendi duaz.

           Otoyak zelayan...

Zugatzetan kezka barik ganduba da...

           Ta neure goguak

goznarrari miñez ekiten baidautso:

           ¡Uler nai zadorrak!

Bitartian anei argi uri ortan

           agertuten dira.

Alde oneitara bere elduten yaku

           tximisten dirdira.

Uriko zaratak kezkatuten dabe

           mendiko lillura.

Nora juan ete da txaide artetik

           gentzazko lo-gura?

¡Uriko gau ori! Maltzurren laguna!

           Baserri aldera

zetan eltzen zara, argi orrein kiñuz,

           gaizkiñen antzera?

Zeure altzo orretan txerren danak duaz

           lan okerretara...

Ega-motz ertzakaz leyo danak-ziar

           dagijen dardara!

Lixuna txaidian ixil-ixil dabil

           lora zimel billa.

Loari murrika etxe artietan

           gastetxu zurbilla.

Gabaren eskubak ito dau lotsea.

           ¡Or dabil obena!

Il dabe gaizkiñak oraindiño neskutz

           datzan onoimena!

Lañozko maindira zurija baidager

           uri zabalean.

Lausua ta kia toki gustijetan:

           ¡Bil nadin barnean!

¡Iluntze oztiña, gotillun nagotzu!

           Lei bixiz bijotza.

Zer ete ditxarot? Samiñen bixitza?

           Pozen erijotza?

Ona emen nago: Goxian so-dagit

           sarkalde argira.

Arratsean barriz sorkaldera nago,

           ixarren begira.

¡Au geure bixitza, atseden eziña,

           jadetsi eziña!

Ezin batu doguz elburu batean

           amets ta egiña.

¡Oi gau zerutarra! zeure gai eztira

           ludiko gixonak.

Otsetatik urrun loratuten dira,

           zeure zorijonak.

Une eder onetan, arren, itxi urija,

           itxi ots gaiztuak.

Lei bixiz barnia, urrunera nuan,

           iges begist luak...

¡Arrats bijotz-bera! Zeugan amets dagit.

           Atseden bijotzak.

¡Ene!, orreik baxen izpi baketsubak

           bekarz erijotzak!

Oztin begoz goyak, itzalez mendijak,

           gogo au bakian.

Ta itxaro ixarrak argi dizdiz begi,

           bijotzan barnian.

 

w1931

  

  

© Lauaxeta

 


www.susa-literatura.eus