Gizon bat herri bat

garaituak irainduak zapalduak

okel erre pilo bat amestu dut

herri lilitxo pailarda bordian honek

nahiago bait du nortasunaren truk eskainiriko

ametsetan loak hartu nortasuna bera oroitzea baino.

hona hemen herriaren nortasuna

trenean dator donostiatik-zarautzera.

¿cuál es la siguiente estación? galdetzen du

erakusleaz aia inguruko mendiskak seinalatuz.

hace años cuando era más joven recorría esos montes

día y noche de ida y vuelta

pero ya tengo 74 años

y varios infartos

y ya no soy capaz ni de conducir tengo grandes problemas

para expresarme y he perdido vocabulario. quiero decir lo

que pienso pero no puedo... es la vejez... ¿no sabes cuál

es la siguiente estación? es que yo estuve en la guerra con

un muchacho de aquí y...

dio herri honen nortasunak.

alaba eta bilobarekin jendez gaineztaturiko trenean doa

eta nirekin hizketan hastean keinu bat egiten didate

badakizu barre egiten didate

edadeak dakartzan tristurak

zaharrek edonori kontatzen dizkiete beren ipuinak eta

barka ezazu burua galtzen hasia bait da

badakizu urteak.

bai bazekinat hik jaioko ez den haurraren

taupadak entzun ditzakeen

herri pailarda lilitxo bordian honek

bere nortasuna ahaztu din.

aia-orio dio geltokian karteltxoak

nunca aprendí el euskera completamente es muy diferente

allá en bilbao en el caserío en el que trabajaba y el que

habláis aquí. sí se te nota que eres euskaldun. ¿cuántos

años tienes 17 o 18? no mi nieto no sabe euskera no lo

considera necesario... nunca olvidaré la guerra es algo que

lo tengo aquí adentro muy adentro... porque lo pasamos muy

mal... en aquella época nos llamaban rojos porque estaban

muy mal vistos y les convenía que el mundo nos viera mal...

pero teníamos hambre... cuando tenía 18 años y 11 días salí

de casa con un hermano mayor

al frente de guerra con los euskaldunes

no acierto a comprender por qué

una de esas locuras de joven...

regresé a los 27 años y 11 días nueve años...

nunca me olvidaré de ello...

herriaren nortasunak ez du gogoratu nahi

baina nahigabe isurtzen ditu begietatik

hezur oker azal zimurretik

herri honen madarikapenak

zerua zeharkatzen duten arranoak

atzaparretatik sugegorriak askatzen dituzte

putreak dakartzate atzetik

eguzkiaren isla begi zorrotzetan dutela

itsumustuan askatzen dituzte

hor hemen han erortzen dira

pobrea aberatsa haur emakume zuri beltz mestizu

berdin da erretore jaunaren etxea

bankero jaunaren etxea igeltseroarena

sisipasakari sugegorrien bihotza daltonikoa da eta

zenbaitetan lehertu egiten dira soilik

jo harresi hori jo egur horiek

txikitu txikitu txikitu

ez da geratuko harria harriaren gainean

ebaki beso-hankak

odolaz hustu zainak

lehertu lehertu burmuinak buruan

sugegorriek sugaskilak askatzen dituzte ahotik

mintzeko garuna hezurrak arima

alargunen intziriz gozatzeko putreek

jaten dituzte soberakinak

eta ni ez ez ni ez jan ene saihetsetik

                      ez ene saihetsetik...

euskadi berri bat ikusten dut trenaren leihotik

zerupeko ur guztiak jaitsierazi ditu

beregan bilduz aurpegia estaltzeko

sustraiak lehortzeko

zeru sabaian ditu argi zuziak

lotsa galmenetik bereiztean

zergak erabakitzeko etorkizuna

doi-doi menperatzeko irakin dira urak bizidunaz

hegan egin txoriak zeruan

egun batean amaren besoetatik urrundu behar

izan zuten umeek bezala

non daude? nor dira? herri hau dira

iraganeko armiarma sarean antzutuak

euskadi berri bat ikusten dut bihotzean

imajinazioan larriki zaurituta

hotz kontsolaezinak astindurik

hotsez beterik garuna

taupada harramantsuak bihotza puzturik

handia eta beroa bitan zatitzeko prest.

usaina herioaren usaina: arteria eta zainak

tutu herdoilduen antzera ebakirik

telefono kableen gisa okerturik

odolbatuen artean odolbatuen bidez

ahoa zabalik aurreraka eroria burua

enborretik berezia odol putzua bularrean

begi etsituak begira begira?

ezeri begira dena behatuz

odola toki guztietan

herri honek bere nortasuna ahantzi du

eta hilotz bat gehiago nori axola zaio?