Poesia kaiera
Poesia kaiera
Gabriel Ferrater
itzulpena: Aritz Galarraga
2015, poesia
64 orrialde
978-84-92468-68-3
Gabriel Ferrater
1922-1972
 
 

 

S-Bahn

 

Nox longa quibus mentitur amica, diesque

longa videtur opus debentibus.

Denek zor dute lana.

Zorrak hondatzen ditu,

obrak ez du amaitu nahi:

hondakin piloak, zikintzen dituzte arimak.

Betreten der Abbaustelle verboten.

Hogeita hamar urteko gizonak

(A wakeful brain

Elaborates pain)

lokartzen dira S-Bahnean,

egur nabarreko eserlekuan nabar,

urterik nabarrenak izan arren orain hogeita hamar urte.

Izpiritu honek ere nahi duen lekuan egiten du putz,

putz hautsak eta bere oinazearen

zurrunbiloak. Lo dauden burmuin hauek

pirritan doaz, ez ihes, orobat penetan.

     “Orain, neskak,

qui tant d’eau froide m’a fait boire,

gizon bat dauka izter artean. Larunbata da,

bere eguna. Gustatzen zaizkio

week-end gizonak, ahoa ondo itxita dutenak,

diruaren hatsari kiratsa dariolako.

Ein ernster Vogel gesanglos”.

     “Emakumeen amodioa,

diotenez, umila da.

Maitemintzen zara

emakume batez,

hegazti uzkurtua.

Aztoratzen duzu, eta begira:

habiaren barrenean

lurrun samurrez estalia,

arrautza aratza balitz bezala,

sukarra du maritxu batek,

sorpresa biribila.

Aski errepikatu da.

O, zure emakumeen

amodio umila”.

     “Azkazalak eta ileak hazten ari zaizkit.

Segizioak kaleak eta kaleak igaro ditu,

eta goiz honetan ikasle garaian ezagututako

neska bat aurkitu dut:

arbola orduko hartan loriatsua, haizeak

harro zitezen egiten zuen oihu, gero urratzeko.

Orain zaurituta egiten du irribarre: bost urte

zahartu izanaren desohoreak markatu du.

Eta zuk, nire suge, nire urguilu,

erdibidean utzi nauzu. Ez gara joango

elkarrekin Amsterdamera. Urre eta odol (gizonaren

obra den dragoia), olioaren zolda sakonak

dir-dir dagi. Zer da gizon bat? Bi esku,

bata emakumearen bularrean eta bestea sabelean.

Azkazalak eta ileak hazten ari zaizkit.

Leiho gisako aurpegiak, eta gizonen

gauzez mintzo gara, eta nik diot

baietz baietz. Jainkoen obra ziren

hainbat gauza, gizonaren obra dira.

Ez ditut kristalak hausten, ez dakit biluzik

iraulkatzen oin hauen arteko bare grisak bezala.

Leihoak altuak dira, eguzkia taupaka,

eta begiak altxatzean, itxi egin behar ditut.

Ezerk ez du inoiz berriro zentzurik emango.

Azkazalak eta ileak hazten ari zaizkizu.

Ez eta zu itzultzeak ere. Jada

zuk ere ez. Kristal zatikatuek ere

ez dute zaurituko gorputz likina, bare grisa”.

     “O jauna, jauna

nola saiatzen den inarrosten, borondate onez,

biek berea dela dioten

andereñoren baten ahoan.

Neska askatzen den arte. Ahoak,

oraindik zabal, barrea

du erakusten. Ontasunak

oraindik nahasten dio aitzakia, eta esaten du:

nola aspertzen naizen. Eta jauna, bere

atalik onena aspergarria zela entzutean,

ezgai bihurtu zen. Baina bazuen

halaber hainbat ontasun eskura

eta bat aukeratu zuen, uko egiten duen

umiltasunezko laztana,

eta gorputzean behera uzkurtu zen

(ahokatze gabeko bi gorputz, errai labainak

bakarrik, samurtasun orduek

azal elkorretik askatu dituztenak)

eta ez zuen bere burua korapilatuta

ezagutu behar izan. Modu horretan andereñoa

joan zen zahartzen. Domina,

non sum dignus”.

     Errukiak, erruki zapalduak, haurraren

eskularrua: galipotezkoa den zeru koloreko

lokatzak blaitu du, eta baten batek

jaso, eta zintzilikatu du Stacheldraht baten

atzaparrean, beldur

teutoniko hori. I maintain that terror

is not of Germany but of the soul.

 

S-Bahn

Nox longa quibus mentitur amica, diesque / longa videtur opus debentibus. / Tots deuen el treball. / El deute els va minant, / l’obra no vol cessar: / Munts d’enderroc, les ànimes embruten. / Betreten der Abbaustelle verboten. / Els homes de trenta anys / (A wakeful brain / Elaborates pain) / s’adormen al S-Bahn, / bruns al seu banc de fusta bruna, / quan fa trenta anys dels anys més bruns. / També aquest esperit bufa on vol, / bufa la pols i els remolins / del seu turment. Aquests cervells que dormen / roden, no fugiran, penen també. // “Ara, la noia / qui tant d’eau froide m’a fait boire / té un home entre les cuixes. És dissabte / i és el seu dia. Li agraden / homes de week-end, de boca ben closa / car al diner li put l’alè. / Ein ernster Vogel gesanglos”. // “L’amor de les dones, / diuen, és humil. / Trobes una dona / de les que t’estimes, / ocell arrupit. / L’esveres, i mira: / colgat de bafs tendres / al pregon del niu, / com un ou polit / febreja un marica, / rodona sorpresa. / Prou s’ha repetit. / Oh, l’amor humil / De les teves dones”. // “Les ungles i els cabells em van creixent. / L’enterrament passa carrers, carrers, / i aquest matí m’he trobat una noia / que vaig conèixer quan estudiàvem: / arbre aleshores gloriós, cridava / que s’alcessin els vents, per esquinçar-los. / Ara somriu ferida: la deshonra / de fer-se cinc anys vella, l’ha marcat. / I tu, tu el meu serpent, tu el meu orgull, / m’has deixat a mig fer. No haurem anat / junts a Amsterdam. Or i sang (un dragó / obra de l’home), hi llu la crosta fonda / d’olis. Què és un home? Dues mans, / una al pit i una al ventre de la noia. / Les ungles i els cabells em van creixent. / Les cares com finestres, i parlem / de coses de senyors, i vaig dient / que sí que sí. Tantes les coses que eren / obra dels déus, i són obra de l’home. / No trenco els vidres, no sé rebolcar-me / nu com un llimac gris entre aquests peus. / Les finestres són altes, bat el so, / I quan aixeco els ulls, he de tancar-los. / Res no conferirà mai més sentit. / Les ungles i els cabells et van creixent. / I ja ni tu que em tornessis. Ja / ni tu. Ni els vidres trossejats / no feriran el cos viscós, el llimac gris”. // “Oh senyor, el senyor / com prova d’estremir-se dins la boca / d’alguna senyoreta que tots dos / diuen que és seva, amb bona voluntat. / Fins que ella se’n desprèn. La boca, / oberta encara, li traspua / rialla. Una bondat / encara la confon d’excusa, i diu: / Com m’avorreixo. I el senyor, en sentir / que el millor membre seu era avorrit, / se’n va tornar impotent. Però tenia / també moltes bondats al seu abast / i va collir-ne una, una carícia / d’humilitat que renuncia, / i es va arraulir pel cos avall / (dos cossos sense encaix, només llisquents / vísceres, que les hores de tendresa / han desclovat de la pell àrida) / i no es va haver de reconèixer / nuat. Així la senyoreta / anava fent-se gran. Domina, / non sum dignus”. // Pietats, pietats trepitjades, la mitena / de nen: la xopa un fang que és del color / del cel que és de quità, i algú / l’ha recollit i l’ha penjat a una urpa / del Stacheldraht, la por / teutònica. I maintain that terror / is not of Germany but of the soul.