Simplicissimus
Simplicissimus
Patxo Telleria
Azaleko irudia: Paradox
Diseinua: Metrokoadroka
2019, antzerkia
106 orrialde
978-84-17051-38-9
Patxo Telleria
1960, Bilbo
 
 

 

3. Gerron eta Grünbaum

 

FINCK: Simplicissimus-en nahasten dira ongia gaizkiarekin, zuria beltzarekin, zintzoa maltzurrarekin.

 

KORISTA 2: Atzo bihar izango da!

 

KORISTA 1: Datorren astea aspaldian izan zen!

 

FINCK: Kontatuko duguna gertatu zen, gertatzen ari da eta gertatuko da.

 

KORISTA 1: Homo sapiens-ak ez baitu bere akatsetatik ikasten.

 

KORISTA 2: Basakeria modan egongo da beti.

 

FINCK: Beraz, ez zaitzala itxurak nahastu: istorio hauek ez dira historia.

 

KORISTA 2: Gaur egun gertatzen ari dira berriro ere, beste nonbait…

 

KORISTA 1: …beste protagonistekin.

 

KORISTA 2: Tokia eta protagonistei buruz ari garela, non gaude?

 

FINCK: Hemen. Eta baita Berlinen ere.

 

KORISTA 1: Eta noiz gaude?

 

FINCK: Orain. Eta baita Lehen eta Bigarren Mundu Gerren artean ere.

 

KORISTA 1 eta KORISTA 2: Eta nor gara?

 

FINCK: Berlingo eszenak ezagutu dituen komikorik bikainenetako bi.

 

KORISTA 1: Gu?

 

KORISTA 2: Komiko ospetsuak?

 

FINCK: Ez duzue gogoratzen?

 

KORISTA 1: Hainbeste denbora pasatu da...

 

KORISTA 2: Gainera komikoak gara, eta umoreak ahazten laguntzen du.

 

FINCK: Edo kontrakoa.

 

(Kanta hasiko da.)

 

KORISTA 2:

      Jaio nintzen negu gorrian

      Brno izeneko hirian.

      Hasiera izan nuen normala,

      zeharo konbentzionala.

      Haurra izan nintzen, mutiko gero,

      ondoren nerabe burubero,

      eta azkenik, gaztea

      ilusio ta gogoz betea.

      Vienara jo nuen orduan komediante,

      bertan eraman nuen bizimodu tunante.

      Kanta asko nuen konposatu

      eta zenbait bihotz urratu.

      Duelu batean borrokan

      egin nuen garbitzekotan

      nire familiaren ondra,

      antisemita baten kontra.

      Soldadu izan nintzen trintxeran

      Lehenengo Mundu Gerran,

      han bihurtu nintzen marxista

      nihilista antimilitarista.

      Geroago gertatu zena

      ahaztu egin zait, ze pena.

      Ezin dut gehiago kontatu,

      ez dut gogoratzen, barkatu,

      aspaldi zen dena gertatu

      eta oroimena zait lausotu.

      Nekatuta sentitzen naiz,

      beraz melodia alaiz,

      esango dut azken hitza

      hauxe da nire bizitza.

      Zuen arretagatik bihotzez esker anitz,

      abizena daukat Grünbaum, izena Fritz.

 

(Kantatzen duen bitartean, korista 2 itxuraldatuz joan da. Korista androgino horren mozorropetik, gizonezko bat agertu da, fritz grünbaum. Grünbaum historikoa gizonezkoa bazen ere, emakume batek antzezten du.)

 

FINCK: Hola, Grünbaum.

 

GRÜNBAUM: Finck! Werner Finck!

 

FINCK: Nitaz gogoratzen zara?

 

GRÜNBAUM: Nola ez! Berlingo komikoetan ausartena! Aspaldiko!

 

(korista 1 seinalatuz.)

 

GRÜNBAUM: Bide batez, zorionak. Zure konpainiako aktoresak aukeratzen ona zara.

 

FINCK: Ez da ematen duena.

 

GRÜNBAUM: Hemen ezer ez da inoiz ematen duena!

 

(Kanta hasiko da.)

 

KORISTA 1:

      Berlinen nintzen ni jaio,

      nahi nuelako, zer arraio.

      Ume eder, gazte xarmanta

      dotore, guapo, galanta,

      altu, ilehori eta harroa,

      itxura germaniar petoa.

      Familia burges diruduna

      giro goxo ta leuna.

      Osatu nuen goitik behera

      medikuntzako karrera.

      Baina gerrara deituta

      izan nintzen, errekluta,

      ondoren sindikalista

      ezkertiar eta artista.

      Antzerkian eta zineman

      txalo ugari nituen eraman.

      Lankide nuen Marlene Dietrich

      eta beste diba anitz.

      Bertolt Brecht-en antzezlanak

      antzeztu ditut nik dan-danak.

      “Mack the Knife” kanta gogoan?

      Nik zabaldu nuen mundu osoan.

      “Und der Haifisch, der hat Zähne

      und die trägt er im Gesicht

      und Macheath, der hat ein Messer

      doch das Messer sieht man nicht”.

      Arrosa eta xanpainaren garaia

      nire ondoan dena zen alaia.

      Baina isilduko naiz atoan,

      ez dut gehiago gogoan.

      Gozatu ta izan gau on,

      nire izena da Kurt Gerron.

 

(Kantatzen duen bitartean, korista 1 itxuraldatuz joan da. Korista androgino horren mozorropetik, gizonezko bat agertu da, kurt gerron. Gerron historikoa gizonezkoa bazen ere, emakume batek antzezten du.)

 

FINCK: Hola, Gerron.

 

GERRON: Finck! Grünbaum! Hau poza! Noiztik, ba, ikusi gabe?