—98—

Zaitegi'tar Jokin'i

1956-VI-2

        Adiskide maitea,

        Eskerrak derauzkitzut zure eskuthitz hôna gatik. Ba laite nire idazki bat galdurik izanik, orhoit bai naiz erantzun nerauola zure aitzineko guthunari.

        Zurea hartu eta berhala Milla Euskal Poema Eder ale bat Libreria Begoña-ko jabeari igorri derauot, lehen liburua laster heleraziko derautalakotan (bigarrena bait zerautan bikhoizki igorri), eta berriz ere nire eskerrona agertu nahi derautzut lanegin bikain hori dohainetan eman derautazulakotz.

        Halaber anhitz eskerdun nitzaizu euskaraz emandako Illiada igorriko derautazula bait diostazu. Nor du egile? Nire aldetik, zerbait liburu igor diezazudala nahi ba zendu —Frantzian argitaraturik— othoi jakin eraz iezadazu herabe izan gabe: botzik baizik ez nintzate zure eskuzabaltarzuna horrela ordain ahal ba neza.

        Atseginekin irakurri ditut euskal idazle eta euskaltzaleen lanari buruz emaiten derauzkidatzun berriak, batik-bat Muxika Aitaren erdal-euskal hiztegiaz diozuna, bai eta Salamancan egiten ari diren sorkun-hiztegiaz. Bi lan hoik eduki nahi nituke eta salgai diratekenean jakin eraziko ahal derautazu, othoi, berhala eskurat ditzadantzat.

        Bertzalde, ernegarri da Euzko-Gogoa berrargitara erazteko asmotan egin dituzun urrhatsei buruz diostazuna. Itxaropen dadukat zure helbururat helduko zarela zailtarzun guztiak gatik ere. Nolako gizona da Tovar jauna. Uste dut —zuk erranik— jadanik ezagutzen zenduala, idazkiz bereren. Euskararen adiskide zinezko dela entzun dut, nahiz oraingo espainitar gobernuaren alde den. Laguntza handia genduke, ezbairik gabe, euskara ez dela soilki jakintza-sail bat oharturik, haren iraun eraztera sugarki jar ba ledi. Gure sormintzoa orain dagoen kenka txarrarekin, edozein urgaiztearen onhartzera prest izan behar gara, nahiz Amerikarren ganik dathorren, nahiz falangisten ganik ere... haboroziz ere erran-delako abertzaleen ezaxola khonduan hartzen ba dugu.

        Hala ere, ez genduke ahantzi behar hizkuntza ez dela oro, baizik gure ethniaren ezagugarri soil bat (ezagugarri haindiena, nahi dut) eta ethnia dugula salbatu behar oroz lehen. Ikhusgune hortarik, irudi zait euskaldungoa gaizki maskarotu dutela azken mende-erdi hôntan haren sendotu nahian zihardutenek. Euskalherriaren edastiaren istudiatzen ari naiz, eta Bizkaia, Gipuzkoa, Nafarroa,Zuberoa, e.a. Arte Mendeetan eta gero ere, nolako zaldun-herriak izan diren, eta orain nolako jende-ttipi herriak bihurtzen ari diren, dakhusadalarik, erorbidetik gaindi bethi ere ba goatzala segur zait, zer nahi euskaltzale izanik ere egungo egunetan. Hots, geroago eta sinhestenago dut gure lehenagoko jaun-kontzeptuak harzara lakhet erazi behar ditugula gure herrian, Euskaldunak (odol-garbiko direnak) berriz ere aitoren seme izan ditean. Horrengatik, herriketaz den bezainbatean behintzat, ez dut herrikoizale direnekin lan egiten ahal, ez herkaldarrekin, ez eta nazional-sozialist arruntekin ere...

        Ba laiteke dathorren udan zure ikhusteko atsegin handia ba dukedala: egitekoak ontsa joaiten ba zaizkit gai dut Buruilan hor gaindik inguru bat egin. Baina geroago idatziko derautzut gai hortaz.

        Onhar itzazu, adiskide maite horrek, ene goraintzirik amultsuenak. Ene burhasoek agurtzen zaitute.

        ''' J. Mirande.

        P.S. Ez dut Andimaren berririk jaso aspaldi hôntan. Zuk?